Ma’ruza rejasi: So‘z boshi. Fanning maqsadi, umumiy tarkibi va uni boshqa umumuhandislik hamda maxsus fanlarni o‘rganishdagi o‘rni. Elektr energiya o‘ziga oid xossalari. Elektrotexnikaning qisqacha tarixi Tayanch so‘zlar

Elektr zanjirlari sxemasi va ularning klassifikatsiyasi. elektr zanjirlarning asosiy tushunchalari qonunlari va usullari .
REJA:

5.1. Elektr zanjirlari va ularning parametrlarining xisoblash usullari.
5.2. Elektr zanjirlari sxemasi va ularning klassifikatsiyasi. elektr zanjirlarning asosiy tushunchalari qonunlari va usullari.

1. Elektr zanjirlari va ularning parametrlarining xisoblash usullari
Rezistorlar ketma-ket ulanganda ularni muqobil almashtiruvchi yangi R_1n rezistorning qarshiligi ketma-ket ulangan rezistorlar qarshiliklarining arifmetik yigʻindisi sifatida topiladi (5.1-rasm):

R_1n=R₁+R₂+R₃+…+R_n= R_k.

Muqobil rezistorlarning oʻtkazuvchanligi esa quyidagi formula orqali topiladi:

yoki

g_1n= .

Rezistorlar parallel ulaganda (5.2-rasm), ularni muqobil almashtiruvchi yangi R_1n rezistor oʻtkazuvchanligi g_1n parallel ulangan rezistorlar oʻtkazuvchanliklarining arifmetik yigʻindisi sifatida topiladi:

g_1n=g₁+g₂+g₃+…+g_n.

Muqobil rezistorning qarshiligi R_1n esa quyidagi formula orqali topiladi:

yoki
.



EYuK manbali n-ta ketma-ket ulangan tarmoqlarni bitta tarmoq bilan almashtirish mumkin (5.3-rasm), unda:
,
.

Agar bir nechta tarmoq parallel ulangan boʻlsa (5.4-rasm) ularni bitta ekvivalent tarmoq bilan almashtirish mumkin:


, , ,


, .
Umumiy holda quyidagi formulalar ishlatiladi:


, ,
bunda n - EYuK manbali tarmoqlar soni, S f – tok manbali tarmoqlar soni.