- ЎТГАН АСРНИНГ 30-ЙИЛЛАРИДА ДЖ.МОРЕНО ТОМОНИДАН ФАН ОЛАМИГА ОЛИБ КИРГАН БЎЛСА-ДА, УШБУ МЕТОДГА НИСАБАТАН ҲАМ ТАНҚИДИЙ МУНОСАБАТ (Л.ДЕСЕВ, В.А.ЯДОВ, ҲАМ ИЖОДИЙ ЁНДАШИЛГАНЛИГИ ҚАТОР ТАДҚИҚОТЧИЛАРНИНГ ИЛМИЙ ИЗЛАНИШЛАРИДА (Е.С.КУЗЬМИН, Я.Л. КОЛОМИНСКИЙ, В.А. ЯДОВ, В.И.ПАНИОТТО ВА БОШҚАЛАР) ЎЗ АКСИНИ ТОПГАН.
Социометрия - Авволо, тадқиқот мақсади, тадқиқот предмети ва тадқиқот объекти, тадқиқот вазифаларига кўра социометрия методикасини қўллашга нисбатан энг мақбул йўл танланади. Социометрияда эса бундай чекланишлардан йироқ деб айтиш мумкин. Бу эса ушбу методиканинг модификациялари борасида анчагина ишлар амалга оширилганлиги ва тадқиқотчиларнинг методиканинг асл моҳиятига зарар етказмаган ҳолда уни мазмунан бойитганликлари билан боғлиқ.
Социометрия - Анъанавий равишда социометрия методикасини тадқиқот мақсадларида қўллайдиган мутахассис тадқиқотнинг мақсад ва вазифалари, тадқиқот предмети ва объектига мувофиқ социометрик карточкани шакллантиради
- Социометрик карточка синалувчиларда тадқиқотда ўрганилаётган муаммо учун зарур маълумотлар олиш босқичида фойдаланилади ва у тадқиқотчи учун зарур маълумотларни тақдим этишга хизмат қилади. Социметрик карточкани мукаммал шакллантирилганлиги ва унга синалувчиларнинг холисона маълумот тақдим этишлари муҳим ўрин тутади.
СОЦИОМАТРИЦА - Социоматрица синалувчилардан олинган маълумотларни умумлаштириш ва уларнинг хусусий ҳолатларини баҳолаш имкониятини беради. Ҳаттоки, социметрия методикасининг модификацияларида матрицаларни шакллантиришнинг ўзига хос шакллари мавждулиги кузатилади.
- Социматрицада умумийлаштирилган маълумотлар социометрик индексларни ҳисоблаб топишга асос бўлиб хизмат қилади. Оқибатда гуруҳ аъзоларининг социал статусини аниқлаш индекси, гуруҳий экспансивлик индекси, гуруҳдаги жипслик, гуруҳ бирлик ва бошқа мазмундаги индекслар ҳисоблаб топилади. Бу босқичда социометрик индексларни ҳисоблаш учун шакллантирилган математик-статистик формулалардан фойдаланишдаги қўлайлиги муҳимдир. Социометрик индекслардан олинган миқдорий қийматлар методикани қўллашдан олинган маълумотларни сифат жиҳатдан ҳамда психологик талқин қилиш учун хизмат қилади.
Do'stlaringiz bilan baham: |
