Mashg’ulot №27 Nitritometriya. NaNo 2

                                                

Mashg’ulot № 27 

Nitritometriya. NaNO

2

 eritmasini tayyorlash. Nazorat eritmasidagi 

streptotsidni massasini aniqlash 

 

Mashg’ulotning maqsadi:Nitritometrik titrlash usuli va uning aromatik aminlarni 

miqdoriy tahlilida qo’llanilishi xaqida tushuncha beris 

Maqsadga muvofiq vazifalar:NaNO

2 

ning 0,05 N 250,00 sm

3

 eritmasini 

tayyorlash. Tayyorlangan eritmaning aniq konsentratsiyasi va titrini 

hisoblash.Nazorat eritmadagi streptotsidning  massasini aniqlash. 

Laboratoriya ishlari 

Reaktivlar: 

1. 

NaNO

2

 quruq tuzi  

2. 

Kaliy bromid kukuni 

3. 

Tropeolin-00, metilen ko’ki indikatorlari 

 

O’lchov idishlari: 

1. 

Texnik elektron tarozi 

2. 

Analitik tarozi, toshlari 

3. 

O’lchov  kolbasi V=250,00sm

3

 

4. 

Byuretka V=25,00sm

3

 

 

7-laboratoriya ishi 

Aniq tortim bo’yicha NaNO

2

 ning 0,05 N 250,00 sm

3

 eritmasini tayyorlash 

NO

2

-

 oksidlovchi bo’lib, kislotali sharoitda azot (II) oksidigacha  qaytariladi: 

NO

2

-

+2H

+

+1e 



NO



 + H

2

O         E

0

 

NO2-/NO 

= 0,98 V 

Usul noorganik qaytaruvchi moddalarning  taxlili bilan birga tarkibida birlamchi 

va  ikkilamchi aromatik amino guruh saqlagan organik moddalar tahlilida ham 

qo’llanadi.    

R-NH

2

 + NaNO

2

 + 2HCl 



 [R-N

+



N]Cl + NaCl + 2H

2

O 

Э

NaNO2

= M =69 ; Э

R-NH2

 = M 

Tortimni hisoblash: 

0,86g

1000

250

0,05

69

1000

W

N

Э

g

2

NaNO















 

Ishning borishi: 

0,86 g natriy nitrit aniq tortimi (m

1

-m

2

) 250,00sm

3

 lik  o’lchov kolbasida eritiladi. 

Tayyorlangan eritmaning aniq konsentratsiyasi va titri hisoblanadi: 

W

Э

1000

g

N

2

NaNO







 g.ekv/dm

3

 ;  

1000

N

Э

Т

2

NaNO





 g/sm

3

 

 

8-laboratoriya ishi 

Nazorat eritmasidagi streptotsidni massasini aniqlash 

Farmatsevtik  tahlilda  tarkibida  –NH

2

,  =NH  saqlagan  sulfanilamid  preparatlari, 

aromatik  aminokislotalar  qatori,  diamin  va  boshqa  guruhlarni  saqlaydigan 

preparatlarni aniqlash keng qo’llaniladi. Jumladan streptotsidni aniqlash: 

+NaNO

2

 + 2HCl

O

2

S

H

2

N

NH

2

O

2

S

H

2

N

N

N  Cl + NaCl + 2H

2

O

+

 

Э str.= M =172 

Ishning borishi: 

Titrlash kolbasidagi streptotsidning xlorid kislotadagi eritmasiga 15sm

3

 suv, 0,5 g 

KBr,  1  tomchi  tropeoliin-00,  1  tomchi  metilen  ko’ki  indikatoridan  solib,  natriy 

nitrit ishchi eritmasi bilan eritmaning binafsha rangi yo’qolguncha titrlanadi. 

Titrlash boshida minutiga 2 sm

3

, oxiriga  yaqin 0,05 sm

3

 tezlik bilan  olib borilishi 

zarur. 

Titrlash natijalari jadvalga yozilib, eritmadagi streptotsid massasi hisoblanadi: 

№ 

V

NaNO2

, sm

3

 

1 

2 

 

 

1000

V

N

Э

m

2

2

NaNO

NaNO

str.

str.







  

 

NAZORAT SAVOLLARI 

1. 

Nitritometrik tirlash usuli bilan ikkilamchi aminlarning miqdoriy tahlili. 

Reaksiya tenglamasini yozing. 

2. 

Tarkibida  qo’shimchalar  tutgan  NaNO

2

  dan  tayyorlangan  eritmaning 

titri qanday aniqlanadi? 

3. 

Diazotirlash reaksiyasini o’tkazish uchun nima qilinadi?