Matematikadan

1) 45 soni vergul bilan davrgacha bolgan son (4)
yoniga davrni (5 ni) yozib qo'yishdan hosil bolgan;
141
4 soni esa vergul bilan davr orasidagi son. Bu sonlarni
ayirib, qidirilayotgan oddiy kasrning suratini
topamiz.
2 ) Maxrajida turgan son 90 quyidagicha tuziladi:
davrda necha raqam bolsa, maxrajga shuncha
9 yozamiz, uning yoniga verguldan davrgacha
nechta raqam bolsa, shuncha dona 0 (nol) ni yozamiz.
Bizning misolda davrda 1 ta, davrgacha 1 ta
raqam bor. Shuning uchun ham 90 soni qidirilayotgan
oddiy kasrning maxraji boladi. Shunday qilib,
45-4 41 ал
x —-------— — . J a v o b :___
90 90 9 0 •
41 ni 90 ga ≪burchak≫ usulida bolib, olingan javobning
to‘g‘riligini tekshirish mumkin.
Yuqorida keltirilgan qoida verguldan davrgacha
bolgan raqamlar soniga bogliq emas.
0,4(5) = 0,45555... yozuvda 45 sonini, odatda,
vergul bilan davrning ikkinchi raqamigacha (yoki
ikkinchi davrgacha) bolgan son deyishadi.
2- misol. 0,325(72) aralash davriy kasrni oddiy
kasr ko‘rinishida tasvirlang.
Yechish. Izlanayotgan oddiy kasrni x deylik.
x = 0,325(72) = 0,325 + 0,0007272...
Bu misolda vergul bilan davr orasida 3 ta
raqam bor. Shuning uchun tenglikning ikkala qismini
103 = 1000 ga ko‘paytiramiz: 1000 x = 325 +
0,7272...=325 + 0,(72). Bundan
1000x = 3 2 5 + ^ = 325-." + 7 2 = 325.(10° - 1) + 7 2 =