Materiallari

16–Ma`ruza

Buyumlar konstruksiyalarining texnologikligini bsщolash kursatkichlari

va uslublari.

Kalit suzlar: sifat baxosi, mikdoriy baxo, konstruksiyaning texnologikligi kursatkichlari, texnologiklik kursatkichlari, ekspert xulosa.

Reja:

• 
  Maxsulot konstruksiyasi texnologikligini baxolash kursatkichlari va uslublari.
  

3. 
   Konstruksiyalarni texnologiklikka ishlov berishda takliflar va xulosalarni rasmiylashtirish.
   

1.Maxsulot konstruksiyasi texnologikligini baxolash kursatkichlari va uslublari.

Maxsulot konstruksiyasining texnologikligini baxolash ikki xil turda: sifat baxosi va mikdoriy baxolash bulishi mumkin.

Sifat baxosi - konstruksiyaning texnologikligini umumlashgan xrlda ijrochining tajribasi asosida xarakterlaydi. Konstruksiya variantlarining solishtirma sifat baxolanishiga loyixalashtirishning eng yaxshi konstruktiv echimni tanlash amalga oshiriladigan va solishtiriladigan variantlarning texnologikligini farklash darajasini aniklash talab kilinmaydigan barcha boskichlarida yul kuyiladi.

Maxsulot konstruksiyasi texnologikligining mikdoriy baxosi sonli kiymati konstruksiyaning texnologikligiga nisbatan kuyiladigan talablarni

kanoatlantirish darajasini xarakterlaydigan kursatkich bilan ifodalanadi. Mikdoriy baxolash kuyidagi xollarda utkaziladi:

• 
  mexnattalablik nisbatan yukori bulganda;
  
• 
  sifat baxolanishini nazorat kilishda;
  

-turli xil klassdagi detallar konstruksiyalarining tipik vakillarining texnologikligi tugrisidagi statistik ma’lumotlarni tuplash va bu ma’lumotlardan keyinchalik bir tipli detallarning konstruksiyalarini texnologiklikka ishlab chikishda foydalanish uchun.

Maxsulotni loyixalashtirish jarayonida konstruksiya variantlarini solishtirishda sifat baxolanishi mikdoriy baxolashdan oldin keladi va mikdoriy baxolashning va shunga mos ravishda solishtiriladigan variantlarning texnologiklik kursatkichlarining sonli kiymatlarini aiiklashga ketadigan vakt sarfining maksadga muvofikligini belgilaydi.

Konstruksiyaning texnologikligi kursatkichlarining nomenklaturasi maxsulot turi, spetsifikasi (uziga xosligi), konstruksiyaning murakkabligi, ishlab chikarish tipining xajmi va konstruktiv xujjatlarni ishlab chikish boskichiga boglik ravishda tanlanadi. Konstruksiyaning texnologikligi kursatkichlarining nomenklaturasi kursatkichlarning iktisodiy samaradorligini, ularni aniklash uslubiyotini, statistik yoki xisob-kitob ma’lumotlarini xisobga olgan xolda belgilanadi. Kursatkichlar nomenklaturasi konstruktorlik xujjatlarini ishlab chikish bochkichlari buyicha maxsulot konstruksiyasi tugrisidagi ma’lumotlarning kupayishiga boglik ravishda uzgarishi mumkin.

Konstruksiyaning kuyidagi texnologiklik kursatkichlari kabul kilingan

(ularning klassifikatsiyasi):

3. 
   namoyon bulish so^asi buyicha: ishlab chikarish, ekspluatatsion;
   
4. 
   taxlil kilish soxasi buyicha: texnik, texnik-iktisodiy;
   
5. 
   bax,olash tizimi buyicha: bazaviy, ishlab chikilayotgan konstruksiyaning;
   
6. 
   axamiyati buyicha: asosiy, kushimcha;
   
7. 
   xarakterlanadigan belgilarining soni buyicha: xususiy (aloxida), majmuaviy;
   
8. 
   ifodalanish usuli buyicha: mutlak, nisbiy.
   

Loyixalashtirilayotgan konstruksiyaning texnologikligi kursatkichlari Kuyidagi lollarda aniklanadi:

3. 
   maxsulotni loyixalashtirish jarayonida konstruksiya variantlarini solishtirma baxolash uchun;
   
4. 
   maxsulot konstruksiyasining texnologikligini baxolash uchun;
   
5. 
   keyinchalik bazaviy kursatkichlarni aniklashda foydalanish maksadida va maxsulot konstruksiyasining texnik jix;atdan rivojlanishini prognozlash maksadida matematik modellarni tuzish uchun maxsulotlar - vakillar buyicha statistik ma’lumotlarni tuplash uchun.