Materiallari

2.Tashkilot standartlarni metrologii tekshiruvini utsazish tartibi.

Tashkilot standartlarning metrologik tekshiruvi kuyidagi tartibda amalga oshiriladi:

• 
  metrologik tekshiruvga takdim kdlingan xujjatlar jamlanmasining tulikligi tekshiriladi. Tekshiruvga Tashkilot standartlar bilan birgalikda kuyidagilar takdim kilinishi lozim:
  

3. 
   texnik topshirik va texnik toishirikni metrologik nazoratdan utkazish natijalarini aks ettiruvchi xujjat;
   
4. 
   maxsulotning tuzilishi, tarkibi va ishlash prinsipini tushunib olish imkonini beruvchi xujjatlar, chizmalar, ekspluatatsion xujjatlar va boshkalar;
   
5. 
   maxsulotning metrologik ta’minoti buyicha kabul kilingan karorlarni asoslashni uz ichiga oladigan xujjatlar: loyixa topshirigini, texnik yoki koralama (eskiz) loyixani asoslayligan xujjatlar, sinovlardan utkazish uslubiyotlarini attestatsiyadan utkazish materiallari va boshkalar;
   

• 
  metrologik tekshiruvda zarur buladigan me’yoriy-texnik xujjatlar tanlanadi:
  

3. 
   korxonada talablar va Tashkilot standartlarni belgilovchi standartlar;
   
4. 
   maxsulotga standartlar;
   
5. 
   maxsulotni nazorat kilishda foydalaniladigan ulchash vositalariga me’yoriy-texnik xujjatlar.
   

• 
  texnik topshirikni metrologik tekshiruvdan u^tkazishD^a berilgan tanbexlar va takliflarning xisobga olinganligi tekshiriladi;
  
• 
  metrologik tekshiruvda kurib chikiladigan ma’lumotlarni uz ichiga oluvchi bulimlar: kirish kismi, texnik talablar, xavfsizlik talablari, tabiatni muxofaza kilish talablari va xokazolarning borligi tekshiriladi.
  
• 
  Kirish kismini kurib chikishda maxsulot belgilanishi (muljallanishi) ifodalanishining tulikligi tekshiriladi.
  

Ulchash vositalariga tashkilot standartlarni nazorat kilishda kirish k;ismida vosita kanday funksiyalarni (vazifalarni) bajarish uchun muljallanganligi kursatiladi, uni ulchash xatoligi ulchash vositasining ulchash xatoligi bulib xisoblanadigan kattalik anik kursatiladi va tashkilot standartlarda belgilab kuyiladi.

• 
  “Texnik talablar” bulimini kurib chikishda tashkilot standartlarning talablariga, mazkur maxsulot uchun kullaniladigan sttandartlarning talablariga, shuningdek texnik topshirikning talablariga muvofiklik tekshiriladi.
  

Ulchanadigan parametrlarning nomenklaturasi uz muljallanishiga mos kelishi nuktai-nazaridan kurib chik;iladi, xususan:

3. 
   ulchanadigan parametrlar nomenklaturasini asoslashning borligi tekshiriladi;
   
4. 
   ularning bajarilmasligi maxsulotning uz muljallanishiga muvofik kelmasligiga olib kelishi mumkin bulgan etishmayotgan texnik talablar
   

aniklanadi;

■ ularni nazorat kdlish shart bulmagan oshikcha talablar aniklanadi. Amalda maxsulot sifatiga ta’sir kursatmaydigan parametrlarga nisbatan kuyiladigan talablar oshikcha xisoblanadi;

• 
  “Xavfsizlik talablari” bulimini kurib chikishda maxsulotni ekspluatatsiya kilish paytida xavfsizlikni ta’minlash uchun etarli bulgan talablarning tulikligi tekshiriladi;
  
• 
  “Tabiatni muxofaza kilish” bulimini kurib chikishda bulim metrologik talablarii tulik uz ichiga olgan yoki olmaganligi tekshiriladi. Bulimda maxsulotni ishlab chikarish va sinovdvn utkazishda maxsulotning zararli ta’sir kursatish kursatkichlarining yul kuyiladigan kiymatlari, tabiiy muxitga ta’sir kursatuvchi zararli omillar va ifloslantiruvchi moddalar mikdorini ulchash vositalari va uslublari kursatiladi;
  
• 
  “Kdbul kilish koidalari” bulimini kurib chikishda sinovlardan utkazish turlari va kabul kilish koidalarini belgilab beruvchi standartlar talablarining bajarilishi tekshiriladi;
  
• 
  “Sinovlardan utkazish uslublari” bulimini kurib chikishda xavfsizlik talablari va tabiatni muxofaza kilish talablarini xam uz ichiga olgan xolda barcha texnik talablarga sinovlardan utkazish uslubiyotlavrining borligi tekshiriladi.
  

Ulchashlar anikligining me’yorlari berilgan xolda ulchashlarning tarkibiy kismlariga nisbatan kuyiladigan talablarning etarliligini tekshirish sinovlardan utkazishning ishchi uslubiyotini metrologik nazoratdan utkazishning asosiy mazmuni bulib xisoblanadi.

Ulchashlarni bajarish vositalari va uslubiyotlari tanlanishining tugriligini taxlil kilish tashkilot standartlarni metrologik nazoratdan utkazishning yakunlovchi boskichi xisoblanadi, u u^lchashlarni bajarish koidalariga rioya kilinganda kafolatlanadigan texnik u^lchashlaR xatoligining (rus. PTI) ulchashlar anikligining urnatilgan me’yorlariga mos kelishini tekshirishdan iborat buladi. Bu maksadga erishish uchun ishlab chikuvchi tomonidan bajarilgan ulchashlap11. Tashkilot standartlarning barcha bulimlarini kurib chikщssa metrologik atamalarning, fizikaviy kattaliklar va ularning birl iklarin ing nomlanipsh va belgilanishining tugriligi tekshiriladi.