Matn va uning turlari Xabibullayev Quvonchbek

Barcha matnlar quyidagi xususiyatlarga ega bo'lishi shart:

Hamjihatlik. Uyg'un matn - bu uning qismlari mantiqan bir-biriga bog'langan, ya'ni bir qismini o'qishdan ikkinchisiga tartibli, oqilona o'tish mumkin. Birdamlikning yo'qligi matnlarni bir narsadan boshqasiga, qofiya va sababsiz sakrashga majbur qiladi.

Ma'nosi. Har qanday matn, hatto eng oddiy yoki samarasiz bo'lgan matnlarda ham o'quvchi tomonidan tiklanadigan ma'noga ega. Ammo yozish hech qachon ma'nosiz bo'lmaydi, chunki u bilan aloqa qilish uchun hech narsa bo'lmaydi va o'qish imkonsiz bo'ladi.

• 
  Ma'nosi. Har qanday matn, hatto eng oddiy yoki samarasiz bo'lgan matnlarda ham o'quvchi tomonidan tiklanadigan ma'noga ega. Ammo yozish hech qachon ma'nosiz bo'lmaydi, chunki u bilan aloqa qilish uchun hech narsa bo'lmaydi va o'qish imkonsiz bo'ladi.
  
• 
  Progressivlik. Matn o'z mazmunini bosqichma-bosqich taqdim etadi, ya'ni asta-sekin, birma-bir jumla. Shuning uchun ham u aytgan hamma narsani bilish uchun hammasini o'qishimiz kerak, chunki o'qish jarayonida biz uning xabarining mazmunini tobora ko'proq ochib beramiz va agar birinchi qismga to'xtasak, biz hamma narsani bilmaymiz.
  

Qasddan

Qasddan

• 
  Barcha matn biron bir kommunikativ niyat bilan, ya'ni ba'zi bir maqsadlarni hisobga olgan holda yozilgan, xoh u eslatish uchun xizmat qiladimi, boshqalarga nimadir qilishni buyurishi yoki shunchaki ko'ngil ochish uchun. Ushbu niyat matnni sozlaydi va emitentni o'z tarkibidagi bir yoki boshqa resurslardan foydalanishga majbur qiladi.
  

Etarlilik.

• 
  Barcha matnlar qabul qiluvchiga xos bo'lgan bir qator kodlar va ko'rsatmalarga moslashishi kerak, shunda u uni tushunishi va mazmunini ochib berishi mumkin. Bu tilni ishlatish usuli, shuningdek, janr konventsiyalari va boshqalar orqali sodir bo'ladi.
  

Foydalanilgan Adabiyotlar

• 
  1."Matn Tahlili" - M. I. Qosimov: Bu kitob matn va uning turini tahlil qilishning eng asosiy asoslarini o'rgatadi.
  
• 
  2. "O'zbek Adabiyoti Tarikhi" - Abdulla Avloniy: Bu asar O'zbek adabiyoti tarixini va uning rivojlanish jarayonlarini tahlil qiladi
  
• 
  3. "Yozuv va Uni Ishlab Chiqish" - William Strunk Jr. va E. B. White: Bu kitob yozuvni yaxshi o'rganish, tozalash va ifodalashga oid qoidalarni tushuntiradi
  
• 
  4. "Adabiyot Nazariyasi" - E. L. Doctorow va Richard Bausch: Bu kitob adabiyotning nazariy asoslarini, matnning nazariy va tahlili ko'rsatkichlarini va turli matnlar turlarini o'rganish uchun foydalaniladi.
  

E’tiboringiz uchun Rahmat

Tayyorladi: Xabibullayev Quvonchbek

Tekshirdi: To’raqulova Maxliyo

http://fayllar.org