Mavzu : elektromagnit to’lqinlar

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA
KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT
TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
KOMPYUTER INJENERINGI FAKULTETI

1 - BOSQICH TALABASI

FIZIKA 2 FANI BO’YICHA YOZGAN
MUSTAQIL ISHI

MAVZU : ELEKTROMAGNIT TO’LQINLAR . DIPOL NURLANISHI

Bajardi Esonboyev Javohir

TOSHKENT—2023

Reja:

1. 
   Kirish .
   
2. 
   Elektromagnit to’lqin nima ?
   
3. 
   Dipol nurlanishi haqida.
   
4. 
   Xulosa .
   
5. 
   Foydalanilgan adabiyotlar.
   

1. 
   Kirish
   

Elektromagnit to’lqinlarning
qo’llanilishi.
Hozirgi kunda elektromagnit to’lqinlarning qo’llanilish sohasi ko’p
tarmoqlarni o’z ichiga qamragan:
• Kamunikatsiya(radio,televideniye,telefon,internet va h.k.);
• Meditsina (diagnostika, muolajalar);
• Xalq-xo’jaligi ;
• Ilm-fan;
• Maishiy texnika (mikroto’lqinli pech, )

2. 
   Elektromagnit to’lqin nima ?
   

Elektromagnit toʻlqinlar — vaqt boʻyicha davriy oʻzgaradigan elektromagnit maydon (oʻzaro bogʻlangan Ye elektr va N magnit maydonlar)ning fazoda chekli tezlik bilan tarqalish jarayoni. Oʻzgaruvchi induksiya oqimi uyurma elektr maydonni, u esa, oʻz navbatida, uyurma magnit maydonni uygʻotadi. Tarqalayotgan elektromagnit maydon Elektromagnit toʻlqinlar deyiladi. Elektromagnit toʻlqinlar Koʻndalang toʻlqinlar boʻlib, vakuumda s=3*10^8 tezlik bilan tarqaladi.
Elektromagnit toʻlqinlar xossalariga u tarqalayotgan muhit sezilarli taʼsir koʻrsatadi. Elektromagnit toʻlqinlar boshqa ixtiyoriy toʻlqinlar kabi sinishi, toʻla ichki qaytishi, dispersiya, interferensiya, difraksiya hodisalariga uchrashi mumkin. Elektromagnit toʻlqinlarning barcha xususiyatlari, ularning uygʻonish va tarqalish qonunlari Maksvell tenglamalari yordamida toʻla tavsiflanadi.

Elektromagnit to’lqinlar (EMT)

Elektromagnit tebranishlarning fazoda tarqalishi elektromagnit
to’lqin deb ataladi. Elektromagnit to’lqin ko’ndalang to’lqin
bo’lib, unda elektr va magnit maydon kuchlanganliklari o’zaro
va tarqalish yo’nalishiga perpendikulyar tekislikda o’zgaradi.

3. Dipol nurlanishi haqida.

Dipol - bu qarama-qarshi elektr tokini ajratish.

Dipol uning dipol moment bilan (m) miqdori bilan belgilanadi. Dipol moment - bu zaryad bilan ko'paytiriladigan to'lovlar orasidagi masofa. Dipolning momentni Debye deb ataladi, unda 1 Debye 3,34 × 10 -30 S · m dir. Dipol momentni magnit va yo'nalishga ega bo'lgan vektor miqdori. Elektr dipol momentining yo'nalishi salbiy quvvatdan ijobiy yukga qarab ishora qiladi.
Elektronegativlikning farqi shunchalik katta bo'lsa, dipol momentni kattaroqroq bo'ladi. Qarama-qarshi elektr tokini ajratuvchi masofa, shuningdek, dipolning momentini kattalashtiradi.
Dipollarning turlari
.Elektr dipollar va magnitli dipollar - ikki turdagi dipollar mavjud.
.Elektr dipolasi ijobiy va salbiy zaryadlar (proton va elektronlar , kation va anion kabi ) bir-biridan ajralganda paydo bo'ladi. Odatda to'lovlar kichik masofadan ajratiladi. Elektr dipolalari vaqtinchalik yoki doimiy bo'lishi mumkin. Doimiy elektr dipolaga elektret deyiladi.
.Agar magnit dipol elektr tokining yopiq pastki qismi bo'lsa, u holda elektr toki bilan ishlaydigan simli tsikl bor. Har qanday harakatlanuvchi elektr tokini ham bog'liq bo'lgan magnit maydonga ega. Hozirgi loopda magnit dipol momentning yo'nalishi o'ng qo'lni tutash qoidasini ishlatib, pastadir orqali ko'rsatiladi. Magnit dipol momentning kattaligi loopning maydoni tomonidan ko'paytiriladigan oqimdir.

4.Xulosa .

Men bu mustaqil ishimdan elektromagnit to’lqinlarni o’rgandim . Dipol nurlanishni ham mukammal bilib oldim . Bunda menga ustozim bergan adabiyotlar va internet saytlari ko’pdan ko’p yordam berdi .

5. 
   Foydalanilgan adabiyotlar.
   

1.Q.P.Abduraxmanov, V.S.Xamidov,N.A.Axmedova.”FIZIKA” darslik Toshkent. 2018 y.
2.Douglas C. Giancoli. Physics. PrincФизикаданiples with Applicathions. January 17, 2004 USA ISBN-13^ 978-0-321-62592-2.
3. Абдурахманов К.П., Тигай О.Э., Хамидов В.С. мультимедиа лекциялар тўплами. Ўқув қўлланма. 2013 й. Pdf + диск + СНМ.
4.Internet sahifalari.

E’tiboringiz uchun rahmat