Mavzu : Kirish, Qurilish mashinalari klasifikatsiyasi. Reja

3-Mavzu : Qurilish mashinalarining tuzilishi va mexanizmlarining yig`ish birliklari kuch qurilmalari va aylantirish moslamalari


Reja : 1. Qurilish mashinalari ishlashi
2. Mehanizimlar
Yurish organlari m ashina og`irligini va ishlash paytida ularga ta`sir qiladigan tashqi kuchlarni tayanch yuzalar (grunt, yul qoplamlari, relslar)ga uzatish, m ashinalami ish va transport tezliklarida harakatlantirish hamda mashinalami ish paytida qimirlatmay ushlab turish uchun xizmat qiladi. U harakatlantirgich va uni yurish ramasi bilan birlashtiruvchi qurilma (osmalar)dan iborat bo`lib, m ashina m assasini gm ntga uzatish uchun xizm at qiladi. H arakatlantirgich dvigateldan farqli o `laroq shunday qurilmaki, u m ashinani harakatlantiradi va m ashinaning m assasini gruntga uzatadi. Harakatlantirgichni korpus bilan birlashtiruvchi detallar osma deyiladi. Qurilish mashinalarida g `ildirakli, gusenitsali, rels~g`ildirakli, katta m assali mashinalarda esa juft gusenitsali va odim lovchi harakatlantirgichlar qo`llanadi. G`ildirakli harakatlantirgichlar gusenitsali harakatlantirgichga nisbatan kam massaga ega, ya`ni o `rtacha olganda g`ildiraMi harakatlantirgich mashina um um iy massasining 10—12% ini, gusenitsali harakatlantirgich esa 30% ini tashkil etadi. Undan tashqari g`ildiraldi harakatlantirgichlarda shinalaming tuzilishi ancha takomillashgan va yuritma harakatlari bir vaqtning o `zida bir necha o `qqa beriladi. Ular yuqori (soatiga 60—70 km) transport tezligiga ega hamda ravon va yum shoq yuradi. G `ildirakli harakatlantirgichlar uchun kamerali va kamerasiz shinalar qo`lianadi.
H ozirgi qurilish m ashinalarining boshqarish tizim i kuch qurilmasini eng maqbul tartibda ishlatishga im kon berishi zarur. Kuch qurilmasini va umuman mashinani boshqarish bir necha ko`rsatkichlami rostlashni talab etadi. Boshqarish dastalari juda ko`p bo`lganida, ulam ing sonini kamaytirish uchun boshqarish a`zolari birlashtiriladi. Bunday agregatlar markaziy boshqarish postlaridan iborat bo`lib, ulaming mexanizmlari o `zaro kinematik bog`langan. Boshqarish stendiga va mashinist kabinasiga alohida talablar qo`yiladi. M ashinistning kabinada joylashuvi, richaglarning dastalari va pedallarga nisbatan o`tirgichning vaziyatini o`zgartirish im - koniyati, richaglarning o `zaro joylashuvi, kabinaning kom fortabelligi, ko`rish burchagining kattaligi alohida ahamiyatga ega. Kabina oynalarini chang, qor va muzdan tozalash, kabinani isitish, sham ollatish, sovitish va germetiklash katta ahamiyatga ega.
Gidravlik yuritmalar hozirgi zam on qurilish mashinalarida (ekskavator, kranlar, yuklash-tushirish mashinalarida, buldozerlarA skreperlar, k o `targichlar va boshqalarda) dvigatel quw atini ish jihozlari, ijrochi mexanizmlar va boshqarish sistemasiga uzatish uchun xizm at qiladi. Hajmiy va statik turdagi gidravlik yuritmalarda am alda siqilm aydigan ish suyuqligi (m ineral m oy) oqim ining energiyasi foydalaniladi. Gidravlik yuritmalar boshqa turdagi yuritmalarga nisbatan quyidagi asosiy afzalliklarga ega: FIK yuqori, tejamli, boshqarish va reverslash qulay, yuqori uzatishlar soni bilan ta`m inlay oladi. Ijrochi mexanizmlarning ish tezliklarini keng chegaralarda mustaqil va pog`onasiz sozlashga im kon beradi, aylanma harakatni ilgarilama harakatga aylantirish oson, dvigatel va m exanizmlami o `ta yuManishdan saqlaydi, tuzilishi ixcham va ishonchli ishlaydi.