- Ma’ruza rejasi:
- 1. Inson terisini ko’rinishi
- 2. Inson o’rganlarini qarshiliklari
- 3. Inson tanasini to’k turiga boq’liqligi
Inson tanasidan o’tayotgan tok, eng kichik qarshilik ko’rsatadigan yo’ldan boradi. Shu holatida tanani qismlari har hil solishtirma qarshiligiga ega bo’lgani bilan tushuntiriladi. - Inson tanasidan o’tayotgan tok, eng kichik qarshilik ko’rsatadigan yo’ldan boradi. Shu holatida tanani qismlari har hil solishtirma qarshiligiga ega bo’lgani bilan tushuntiriladi.
- Inson terisining ko’rinishi (kesmada)
- а) epidermis – terning tashqi qatlami; b) derma - terning ichki qatlami; 1) yuqori qatlami; 2) usish qatlami; 3) yog' qatlami; 4) ter bezi; 5) yog’ bezlari; 6) qil; 7) qon tomiri; 8) sezgi asab uchlari
O’zgaruvchan tokni solishtirma hajm - O’zgaruvchan tokni solishtirma hajm
- qarshiligi quyidagicha:
- O’zgaruvchan tokni (50 gs)solishtirma hajm qarshiligi quyidagicha: (om. sm)
- Teri quruq xolаtiyadagi 2·106 gacha
- Suyaklar1·106 dan-2·108 gacha
- Tirik xujayralari(3-6) ·106 gacha
- Mushaklar 150- 300 gacha
- Qon 100 – 200 gacha
- Mushaklar150-300 gacha
- Qon100-200 gacha
Ko’rinib turibdiki teri eng katta solishtirma qarshiligiga ega, ayniqsa eng yuqori qatlami. Inson tanasini qarshiligi ikki yo’nalishidan iborat: kontakt joyidagi terini qarshiligi va ichki organlarni qarshiligi. Inson tanasini faol va hajmli yo’nalishlarining qarshiliklari bir yuz pikofaradan bir necha mikrofaradgacha bo’lishi mumkin - Ko’rinib turibdiki teri eng katta solishtirma qarshiligiga ega, ayniqsa eng yuqori qatlami. Inson tanasini qarshiligi ikki yo’nalishidan iborat: kontakt joyidagi terini qarshiligi va ichki organlarni qarshiligi. Inson tanasini faol va hajmli yo’nalishlarining qarshiliklari bir yuz pikofaradan bir necha mikrofaradgacha bo’lishi mumkin
- Inson tanasini elektr tokiga ko’rsatayotgan qarshiligi:
- a) qarshiligni o’lchash sxemasi; b) Inson tanasini qarshiliging ekvivalent sxemasi; 1) elektrodlar; 2) epidermis – terning tashqi qatlami; 3, 4) tananing ichki to’qimalar
Tok kuchlanishini oshishi bilan tana qarshiligi kamayib boradi. Natijada terini yorib o’tadi. Tokni kuchi yoki, o’tish muddati oshishi bilan teri qizib boradi va tutash joylari terlashiga olib keladi. Shu ham terini elektr qarshiligini kamaytiradi. - Tok kuchlanishini oshishi bilan tana qarshiligi kamayib boradi. Natijada terini yorib o’tadi. Tokni kuchi yoki, o’tish muddati oshishi bilan teri qizib boradi va tutash joylari terlashiga olib keladi. Shu ham terini elektr qarshiligini kamaytiradi.
- Ichki organlarni qarshiligi asosan tok kuchlanishiga bog’liq va 300-600 om bo’ladi.
Inson tanasini umumiy qarshiligi ham tokni kuchlanishiga bog’liq, lekin chiziqli emas, kuchlanishni ko’payishi bilan umumiy qarshiligi kamayadi va 300 V kuchlanishida ichki organlarni qarshiligiga yaqinlashadi. - Inson tanasini umumiy qarshiligi ham tokni kuchlanishiga bog’liq, lekin chiziqli emas, kuchlanishni ko’payishi bilan umumiy qarshiligi kamayadi va 300 V kuchlanishida ichki organlarni qarshiligiga yaqinlashadi.
- Zh =
- Rh = 2RH + Rh - inson tanasini aktiv qarshiligi, Om;
- Ch ≈ 0,5 - inson tanasining zichligi, F;
- f - tok chastotasi, Gz
-
- Inson tanasini qarshiligi tokni kuchlanishiga bog’liqi
- 1, 2) o’zgaruvchan tokni, 50 gs; 3 ,4) o’zgarmas tok
Shunday qilib, inson tanasini elektr tokiga ko’rsatayotgan qarshiligi bir tekis va mo’tadil emas. Shu qarshiliklar bilan hisob-kitob qilishda o’ziga hos qiyinchiliklarga duch kelinadi. Hisob-kitobni osonlashtirish niyatida amaliyotda yetarli aniqlik darajasida inson tanasini qarshiligini Rh = 1000 Om ga teng deb qabul qilingan. - Shunday qilib, inson tanasini elektr tokiga ko’rsatayotgan qarshiligi bir tekis va mo’tadil emas. Shu qarshiliklar bilan hisob-kitob qilishda o’ziga hos qiyinchiliklarga duch kelinadi. Hisob-kitobni osonlashtirish niyatida amaliyotda yetarli aniqlik darajasida inson tanasini qarshiligini Rh = 1000 Om ga teng deb qabul qilingan.
Mustаqil tоpshiriq - « Inson tanasini tokka qarshiligi »
Do'stlaringiz bilan baham: |
