Mavzu: Agressiya va uning shakllari, verbal, jismoniy agressiya Reja Agressiya haqida ma’lumot


Ruhiy salomatlik holatlari va zo'ravonlik yoki tajovuzkor xatti-harakatlar


Download 0.53 Mb.
Pdf ko'rish
bet5/9
Sana06.10.2023
Hajmi0.53 Mb.
#1693887
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Bog'liq
Agressiya va uning shakllari, verbal, jismoniy agressiya

Ruhiy salomatlik holatlari va zo'ravonlik yoki tajovuzkor xatti-harakatlar 
Agressiv yoki zo'ravonlik tendentsiyalari bir necha xil ruhiy salomatlik 
holatlaridan kelib chiqishi mumkin. Spirtli ichimliklar va giyohvandlik, hatto odam 
odatda zo'ravonlik qilmasa ham, zo'ravonlik xatti-harakatlarini keltirib chiqarishi 
mumkin. Shikastlanishdan keyingi stress va bipolyar ham tajovuzkor fikrlarning 
zo'ravonlik bilan ifodalanishiga olib kelishi mumkin. Ba'zi hollarda miya jarohatlari 
odamni zo'ravonlikka olib keladi va shikastlangan yoki beparvo muhitda o'sgan 
bolalar tajovuzkorlikni namoyish qilishga va zo'ravonlikka murojaat qilishga moyil 
bo'lishlari mumkin. Qashshoqlik, munosabatlardagi muammolar yoki suiiste'mol 
qilish kabi stressni keltirib chiqaradigan har qanday hayotiy holat ham tajovuz va 
zo'ravonlikka sabab bo'lishi mumkin. 
Agressiv ota-onalar bilan o'sgan yoki tajovuzkor namuna olgan bolalar, masalan 
murabbiylar va o'qituvchilar ham tajovuzkor xatti-harakatlarini namoyish qila 
boshlashlari yoki natijada ruhiy salomatlik holatlarini rivojlantirishlari mumkin. 
Bezorilik harakati, masalan, ruhiy salomatlik bilan sezilarli darajada bog'liq: Tutarsiz 
yoki noo'rin intizomga ega bolalar, shuningdek, zo'ravonlikka uchragan bolalar, 
bezorilarga aylanish ehtimoli ko'proq va keyinchalik o'z farzandlariga nisbatan 
hayotda zo'ravonlik qilishlari mumkin. Shuningdek, ular ruhiy tushkunlik va 
xavotirni boshdan kechirishlari mumkin va ular bilan kurashish uchun giyohvandlik 
yoki alkogol ichimliklar yoki boshqa o'ziga qaram bo'lgan xatti-harakatlarga murojaat 
qilishlari mumkin. Birodarlar tomonidan bezorilikka uchragan bolalar, depressiyani 
boshdan kechirishi yoki o'zlariga zarar etkazish xatti-harakatlari bilan voyaga 
etmaguniga qadar ikki baravar yuqori va xavotirga tushish, aka-ukalar tomonidan 
bezovtalanmaganlarga qaraganda ikki baravar yuqori. Shuningdek, ular birodaridan 
bezorilikni boshdan kechirmagan bolalarga qaraganda parazomniyalarni, masalan, 
tungi dahshat va uxlab yurish kabi holatlarni boshdan kechirishadi. 
Namoyish etilgan tajovuzkor va / yoki zo'ravonlik harakati, shuningdek, vaqti-
vaqti bilan portlovchi buzilish (IED) yoki o'zini tutish buzilishi kabi holatlarni 


ko'rsatishi mumkin. Odatda o'spirin yoki kattalar davrida paydo bo'ladigan xulq-atvor 
holati bo'lgan IED diagnostika va statistik qo'llanmada (DSM) impulsni nazorat qilish 
buzilishi deb tasniflanadi. Ushbu holat ko'pincha g'azabning haddan tashqari ifoda 
etilishi, vaziyatga mutanosib bo'lmagan, boshqarib bo'lmaydigan g'azabga aylanishi 
mumkin. Odatda xulq-atvori buzilishi, odatda o'spirinlikdan boshlanadi, bu 
holat DSM diqqat etishmasligi va buzuvchi xatti-harakatlar ostida va qisman jismoniy 
va og'zaki tajovuz, buzg'unchi xatti-harakatlar va odamlarga va hayvonlarga nisbatan 
shafqatsiz xatti-harakatlar bilan tavsiflanadi. 
Yaqinda shaxsning zo'ravonlik bilan jinoyat sodir etish ehtimolini oshirishga 
qaratilgan ikkita gen aniqlandi: MAOA yoki jangchi gen va kaderin 13 ning 
giyohvandlik va DEHB bilan bog'liq bo'lgan varianti. Moddani iste'mol qilish yoki 
atrof muhitga ta'sir qilish kabi boshqa omillar bilan birgalikda ushbu genlarning 
mavjudligi odamning zo'ravonlik chaqirig'ida harakat qilish imkoniyatini oshirishi 
mumkin. 

Download 0.53 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling