Mavzu: Aktiv va reaktiv qarshiliklarni hisoblash

Reaktiv quvvat va aktiv o'rtasidagi farq
Reaktivlik mavjud bo'lgan elektronda (induktivni misol qilib oling), oniy kuchning qiymati: 𝑞=𝑢∙𝑖
Tegishli ravishda 𝑢=𝑈𝑚𝑠𝑖𝑛⍵∙𝑡 va 𝑖=𝑙𝑚sin(𝜔∙𝑡−𝜋2)=𝐼𝑚cos𝜔∙𝑡
oxirida biz quyidagilarni olamiz:
𝑞=𝑈𝑚∙𝐼𝑚sinω∙t=𝑈𝑚∙𝐼𝑚2𝑠𝑖𝑛2𝜔∙𝑡=𝑈∙𝐼∙𝑠𝑖𝑛2𝜔∙𝑡
Ushbu ifoda shuni ko'rsatadiki, reaktiv energiya faqat o'zgaruvchan qismni o'z ichiga oladi, u ikki marta chastota bilan o'zgaradi va uning o'rtacha qiymati nolga teng

2-rasm Grafik (ωt)
Agar oqim va kuchlanish sinusoidal bo'lsa va tarmoq RL yoki RC tipidagi elementlarni o'z ichiga oladigan bo'lsa, unda bunday tarmoqlarda, aktiv R elementidagi energiyani aylantirishdan tashqari, reaktiv elementlardagi elektr va magnit maydonlarining energiyasi L va S.
Bunday holda, tarmoqning umumiy quvvati yig'indiga teng bo'ladi:
𝑠=𝑝+𝑞 Oddiy RL davri misolida ko'rinadigan kuch nima?

4-rasm Bir lahzali qiymatlar o'zgarishining grafikalari u, i:
φ - oqim va kuchlanish o'rtasidagi o'zgarishlar o'zgarishi
S uchun tenglama quyidagi shaklga ega
Bu esa 𝑠=𝑢∙𝑖=𝑈𝑚∙𝐼𝑚∙𝑠𝑖𝑛𝜔∙𝑡∙sin (𝜔∙𝑡∙𝜑)

sin(𝜔∙𝑡−𝜑)=𝑠𝑖𝑛𝜔∙𝑡∙𝑐𝑜𝑠𝜑−𝑐𝑜𝑠𝜔∙𝑡∙𝑠𝑖𝑛𝜑 va amplituda qiymatlarni samaradorligi bilan almashtiring:

𝑠=𝑈∙𝐼∙𝑐𝑜𝑠𝜑−𝑈∙𝐼∙𝑐𝑜𝑠𝜑∙𝑐𝑜𝑠2∙𝜔∙𝑡−𝑈∙𝑙∙𝑠𝑖𝑛𝜑∙𝑠𝑖𝑛2∙𝜔∙𝑡
S qiymati ikki miqdorning yig'indisi sifatida qaraladi 𝑠=𝑝+𝑞 qayerda 𝑝=𝑈∙𝐼∙𝑐𝑜𝑠𝜑−𝑈∙𝐼∙𝑐𝑜𝑠2𝜔∙𝑐𝑜𝑠𝜑 ; 𝑞=−𝑈∙𝐼∙𝑠𝑖𝑛𝜑∙𝑠𝑖𝑛2∙𝜔∙𝑡
va - RL bo'limlarida bir lahzali aktiv va reaktiv quvvat.

5-rasm P, Q, S grafikalar:
Grafikdan ko'rinib turibdiki, induktiv komponentning mavjudligi umumiy quvvatdagi salbiy qismning paydo bo'lishiga olib keldi (grafaning soyali qismi), bu uning o'rtacha qiymatini pasaytiradi. Bu o'zgarishlar o'zgarishiga bog'liq, ma'lum vaqt ichida oqim va kuchlanish antifazada bo'ladi, shuning uchun S.ning salbiy qiymati paydo bo'ladi.
Samarali qiymatlar uchun: 𝑃=𝑈∙𝐼∙𝑐𝑜𝑠𝜑 𝑄=𝑈∙𝐼∙𝑠𝑖𝑛𝜑
Tarmoqning aktiv komponenti vatt (Vt) bilan, reaktiv komponent esa reaktiv volt-amper (var) bilan ifodalanadi.
Tarmoqning umumiy quvvati S, generatorning nominal ma'lumotlari bilan aniqlanadi. Generato'r uchun bu quyidagicha ifodalanadi:
𝑆=𝑈∙𝐼
Generato’rning normal ishlashi uchun sirg'ishdagi oqim va terminallardagi kuchlanish I n , U n nominal qiymatlaridan oshmasligi kerak . Generato’r uchun P va S qiymatlari bir xil, ammo shunga qaramay, amalda S ni volt-amperda (VA) ifodalangan.
Shuningdek, tarmoq energiyasi har bir komponent orqali alohida ifodalanishi mumkin: 𝑆=𝑈∙𝐼2 𝑄=𝑈∙𝐼2 𝑃=𝑅∙𝐼2