Mavzu: Amaliy ishlar tahlili, masalalar tahlili xp-amliyotlari va tasavvur hosil qilish

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI
TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
Dasturiy injinering fakulteti

Axborot Texnologiyalarining Dasturiy Ta’minoti kafedrasi

Dasturiy injiniringga kirish fanidan

Amaliy ish №2

Topshirdi: Isomov Bakhodir

Qabul qildi: Ishmuhamedov Aziz.
Toshkent 2023
Mavzu: Amaliy ishlar tahlili, masalalar tahlili XP-amliyotlari va tasavvur hosil qilish

Har qanday dasturiy mahsulotni yaratishda uning algoritmi tuzib olish ish unumdorligini bir necha bora yaxshilaydi xuddi shu kabi dasturlash firmasidagi ishlarni taqsimlanishi, amalga oshirilishini nazoratga olish orqali takomillashtirishga erishiladi. O’ziga yarasha dasturiy ta’mintni ishlab chiqishda ham bir qancha talablari mavjud bo’lib, talablarga rioya qilish orqali mablag’dan, vaxtdan va bajarilishi kerak bo’lgan ishlarning kamayishiga erishasiz. Tasavvur doiramizning kengligidan foydalanib bizda dasturlash firmamiz borligini tasavvur qilamiz, firmamiz tasarrufida bir qancha ishchilarimiz mavjud bo’lib hammasi o’zining yuklatilgan vazifasig mas’uliyat bilan yondashuvchi ishchilardir. Ishning unumdorligi uchun XP (extreme programming), ya’ni tezkor ishlab chiqilgan dasturlash jarayoni deb ataladi.

XP amaliyotlari quyidagicha bo’ladi: Kent Bek dasturiy ta'minot sifatini yaxshilash va ishlab chiquvchilarning o'zgaruvchan mijozlar talablariga javob berishiga imkon berish uchun qisqa rivojlanish sikllarida tez-tez chiqarilishini qo'llab-quvvatlaydigan tezkor loyihalashni boshqarish metodologiyasini (XP) yaratdi.
Jamoalar loyihaning har bir qismida, talablarni yig'ishdan tortib, kodni amalga oshirishga qadar birgalikda ishlashadi va jamoaning barcha a'zolarini yangilab turish uchun kunlik stend yig'ilishlarida qatnashadilar. Har qanday tashvish yoki muammo darhol hal qilinadi.
Doimiy, konstruktiv mulohazalar
XP-da jamoalar o'z jarayonlarini loyihaga va mijozlar ehtiyojlariga moslashadi, aksincha emas. Jamoa o'zlarining dasturiy ta'minotini erta va tez-tez namoyish etishi kerak, shunda ular mijozning fikr-mulohazalarini to'plashlari va kerakli o'zgarishlarni amalga oshirishlari mumkin.
XP qoidalari quyidagicha:

1. 
   Rejalashtirish:
   
2. 
   U erdan jamoa chiqish jadvalini tuzadi va loyihani takrorlanishlarga ajratadi (bir haftadan uch haftagacha). Loyiha menejerlari jadvalni jamoa bilan bo'lishish uchun vaqt jadvalini yoki soddalashtirilgan Gantt diagrammasini yaratishlari mumkin.
   
3. 
   Boshqarish:
   

Ushbu bosqichda loyiha menejeri ushbu metodikada muvaffaqiyatga erishish uchun jamoani o'rnatadi. Har qanday, bo’lishi mumkin bo’lgan og’ir vaziyatlardan qochish uchun har kim birgalikda ishlashi va samarali muloqot qilishi kerak. Ushbu bosqich quyidagilarni o'z ichiga oladi:

1. 
   Jamoangiz uchun ochiq ish joyini yaratish
   
2. 
   Barqaror sur'atni o'rnatish (ya'ni takrorlash uchun to'g'ri uzunlikni aniqlash)
   
3. 
   Kundalik stend uchrashuvini rejalashtirish
   
4. 
   Loyiha tezligini o'lchash (loyihangiz bo'yicha bajariladigan ishlar hajmi)
   
5. 
   Tiqilib qolmaslik yoki bilimlarni yo'qotmaslik uchun ishni qayta tayinlash
   
6. 
   XP jamoa uchun mukammal ishlamasa, qoidalarni o'zgartirish
   

4. 
   Loyihalash:
   

Ushbu qoida soddalik qiymatiga qaytadi: Eng sodda dizayndan boshlang, chunki uni bajarish uchun murakkab echimdan kamroq vaqt kerak bo'ladi. Kodingizni toza va aniq saqlash uchun tez-tez refraktor. Kent Bek va Uord Kanningem shuningdek, XP metodologiyasining bir qismi sifatida foydalanish uchun sinf uchun mas'uliyatli hamkorlik (CRC) kartalarini yaratdilar. Ushbu kartalar butun loyiha guruhiga tizimni loyihalashtirishga va ob'ektlarning o'zaro ta'sirini ko'rishga imkon beradi. Agar siz ushbu aqliy hujum vositasini o'zingiz uchun sinab ko'rmoqchi bo'lsangiz, Lucidchart shablonimiz bilan boshlang.

5. 
   Kodlash va Sinov
   

XP jamoa o’z dasturiy mahsulotini ishlab chiqish uchun dasturlash jaroyonini malga oshirishni boshlaydilar: har kim kodni ko'rib chiqadi va har qanday ishlab chiquvchi funksiyalarni qo'shishi, xatolarni tuzatishi, ya’ni testlash jarayonini amalga oshirishlari yoki qayta tuzishi mumkin. Jamoa kodiga egalik qilish uchun jamoa quyidagilarni bajarishi kerak:
Tizim metaforasini tanlash (standartlashtirilgan nomlash sxemasi). Juft dasturlashni mashq qilish. Jamoa a'zolari kod yaratish va uni ishlab chiqarishga yuborish uchun juftlikda, bitta kompyuterda ishlashadi. Bir vaqtning o'zida faqat bitta juftlik kodni birlashtiradi. Mijoz ushbu jarayon davomida, aloqada bo’lib turishlari kerak, shunda ular savollarga javob berishlari va talablarni belgilashlari mumkin. Kod chiqarilishidan oldin guruh integratsiyalash sinovlarni o'tkazadi va xatolarni tuzatadi. Shuningdek, ular tez-tez qabul testlarini o'tkazadilar.
Quyidagi bizga tegishli bo`lgan Birzoom dasturimiz

1-rasm. Uml tilining Class diagrammasi tavsifi.

2-rasm. Uml tilining Use-Case diagrammasi tavsifi.

3-rasm. Uml tilining Database diagrammasi tavsifi.