Mavzu: Avtomatik yong’inni o’chirish qurilmalari hamda signalizatsiyalari

YONG’IN

Ogohlantiruvchi belgilari:

O’t uchirish vositasi

O’t uchirish vositalari:

O‘t o‘chirishda eng keng tarqalgan modda suvdir. Suv o‘zining qo‘yidagi xususiyatlari tufayli o‘tni o‘chirishda eng afzal modda hisoblanadi. Suvning issiqlik sig‘imi katta. Yonayotgan yuzaga tushgan suv issiqlikni yutadi. Malumki 1 litr suv taxminan 539 kkal issiqlikni yutadi. Yuqori haroratli yuzaga tushgan suv tezda bug‘lanadi. Bug‘lanish natijasida uning xajmi 1700 marta ortadi va vaqtincha yonayotgan yuzani qamrab olib, havodagi O2 (kislorod) miqdorini kamaytiradi. Uning sirt tarangligi kichik (0,073). Karbonat angidrid gazini yong‘in chiqqan zonaga yo‘naltirish natijasida u yerdagi havoning tarkibida O2 miqdorini kamaytirish evaziga yong‘inni o‘chirishga erishilgan. Bu gaz yonmaydi. Inert gazlardan yong‘inni o‘chirishda azot va argon gazlari ham ishlatiladi.

• O‘t o‘chirishda eng keng tarqalgan modda suvdir. Suv o‘zining qo‘yidagi xususiyatlari tufayli o‘tni o‘chirishda eng afzal modda hisoblanadi. Suvning issiqlik sig‘imi katta. Yonayotgan yuzaga tushgan suv issiqlikni yutadi. Malumki 1 litr suv taxminan 539 kkal issiqlikni yutadi. Yuqori haroratli yuzaga tushgan suv tezda bug‘lanadi. Bug‘lanish natijasida uning xajmi 1700 marta ortadi va vaqtincha yonayotgan yuzani qamrab olib, havodagi O2 (kislorod) miqdorini kamaytiradi. Uning sirt tarangligi kichik (0,073). Karbonat angidrid gazini yong‘in chiqqan zonaga yo‘naltirish natijasida u yerdagi havoning tarkibida O2 miqdorini kamaytirish evaziga yong‘inni o‘chirishga erishilgan. Bu gaz yonmaydi. Inert gazlardan yong‘inni o‘chirishda azot va argon gazlari ham ishlatiladi.

Ular xam karbonat angidrid singari yong‘inni o‘chiradi. Tutun gazlarida kislorod miqdori havodagidan bir muncha kam bo‘lib, taxminan 18-19% ni tashkil etadi. Bu gazlar oxirigacha yondirilsa, undagi O2 (kislorod) miqdorini 5-6% gacha tushirish mumkin. Bunday gazlar yong‘inni o‘chirishda bemalol qo‘llanilishi mumkin. Ingibitorlar- galloidlangan uglevodlar yonish reaksiyasiga kimyoviy susaytirgich orqali ta’sir ko‘rsatib, yong‘inni to‘xtatadi. Kukunli birikmalar - yonayotgan gazlar yengil alangalanuvchan, yonuvchan suyuqliklar kuchlanish ostida bo‘lgan elektr uskunalarini o‘chirishda ishlatiladi. Ko‘pik-yonayotgan yuzaga tushib, uni qoplab olib, kislorod kirishdan to‘sadi va ajralib chiqayotgan suyuqlik yonayotgan yuzani sovutadi. Hozirgi paytda ko‘pik gineratorlari keng qo‘llanilmoqda.

• Ular xam karbonat angidrid singari yong‘inni o‘chiradi. Tutun gazlarida kislorod miqdori havodagidan bir muncha kam bo‘lib, taxminan 18-19% ni tashkil etadi. Bu gazlar oxirigacha yondirilsa, undagi O2 (kislorod) miqdorini 5-6% gacha tushirish mumkin. Bunday gazlar yong‘inni o‘chirishda bemalol qo‘llanilishi mumkin. Ingibitorlar- galloidlangan uglevodlar yonish reaksiyasiga kimyoviy susaytirgich orqali ta’sir ko‘rsatib, yong‘inni to‘xtatadi. Kukunli birikmalar - yonayotgan gazlar yengil alangalanuvchan, yonuvchan suyuqliklar kuchlanish ostida bo‘lgan elektr uskunalarini o‘chirishda ishlatiladi. Ko‘pik-yonayotgan yuzaga tushib, uni qoplab olib, kislorod kirishdan to‘sadi va ajralib chiqayotgan suyuqlik yonayotgan yuzani sovutadi. Hozirgi paytda ko‘pik gineratorlari keng qo‘llanilmoqda.