Mavzu: Balans hisobotining mazmuni, tarkibi, uning elementlari va ularni tuzish tartibi

Xulosa

Rossiya Federatsiyasida balans shakli va uni yuridik shaxslar uchun tuzish qoidalari (byudjet va kredit korxonalaridan tashqari) PBU 4/99 tomonidan tartibga solinadi. Banklar tomonidan hujjat tuzish tartibi Markaziy bank to'g'risidagi Nizom bilan tartibga solinadi. Aktiv va passivlar muomala davriga (muddatiga) qarab uzoq muddatli va qisqa muddatli bo'linmalarga qarab ajratilishi kerak. Likvidlik to'g'risidagi hisobotda (banklar uchun), bunday tasnif mavjud emas.Majburiyatlar va aktivlar, agar ularning muddati (muomalada bo'lish) muddati 12 oydan oshmasa, qisqa muddatli sifatida aks ettiriladi. hisobot sanasidan keyin yoki operatsion tsiklning davomiyligi, agar u bir yildan ortiq bo'lsa. Boshqa barcha miqdorlar uzoq muddatli sifatida ko'rsatilgan. Hujjat taqdimoti IFRS-1 xalqaro standartlari bilan tartibga solinadi. Talablar juda moslashuvchan va ularning hajmi va faoliyatining o'ziga xos xususiyatlaridan qat'i nazar, turli xil korxonalarda qo'llanilishi mumkin. Xo'jalik yurituvchi sub'ekt tomonidan boshqariladigan mulk to'g'risidagi joriy ma'lumotni balans shaklida aks ettirish buxgalteriya hisobining asosiy usullaridan biri hisoblanadi. Hujjatda mablag'lar harakati va aniq operatsiyalarni amalga oshirish faktlari ko'rsatilmagan. Bu kompaniyaning ma'lum bir davrdagi moliyaviy holatini aks ettiradi. Balansning mohiyati shundan iboratki, ma'lum bir sana bo'yicha kompaniya mol-mulki qiymati to'g'risidagi ma'lumotlar maxsus tarzda guruhlangan, shu tufayli kelajakda ishlarning holatini tahlil qilish va bashorat qilish mumkin. Mamlakatimizda ishlab chiqarishni modernizasiya qilish, texnik yangilash va diversifikasiya qilish, innovatsion texnologiyalarni keng joriy etish ishlari keng ko’lamda amalga oshirilib, iqtisodiyotimiz salohiyatini o’sishiga bevosita ijobiy ta’sir ko’rsatib kelmoqda.
Hozirgi kunlarda har bir korxona va tashkilotlar mahsulot ishlab chiqarish tannarxini takomillash uni pasaytirishga qaratilgan ishlar olib bormoqda. Chunki bugungi kunda bozor iqtisodiyoti sharoiti ekan, korxonalar nafaqat ichki bozorlarda balki tashqi bozorlarda, o’z raqobatbardoshligini oshirishga harakat qiladi.
Korxonalarda mahsulot ishlab chiqarish tannarxini pasaytirishda korxona moliyaviy holatining yuqoriligi juda ahamiyatga ega ekanligini. Korxonalarning mahsulot ishlab chiqarishida kerakli bo’lgan zamonaviy texnologiyaning sotib olinishi mahsulot sifatini hamda hajmini oshirib, juda kup ijobiy natijalarni keltirib chiqaradi. Bulardan eng asosiysi mehnat unumdorligi. Chunki bugungi kunda mahsulot ishlab chiqarishda eng katta xarajatlardan biri mehnatga haq to’lash xarajatlaridir. Ayrim korxonalarda, masalan kompyuter dasturlari ishlab chiqaruvchi va uni tuzatuvchi korxonalarda eng katta xarajat mehnatga haq to’lash xarajatlari hisoblanadi. Bunday sharoitda korxonada ishchi hodimlardan samarali foydalanib, ular ishlab chiqarishini ko’paytirish hamda mahsulot sifatini oshirish juda katta ahamiyat kasb etadi. Buning natijasida korxona mahsulot ishlab chiqarish tannarxi yanada tushadi.
Mehnat unumdorligi oshirilishi natijasida mahsulot tannarxi tarkibiga kiruvchi ijtimoiy sug’urta fondiga ajratmadan ham samarali foydalangan bo’ladi. Bu ajratma ham korxona uchun asosiy xarajatlardan biri bo’lib, mehnatga haq to’lash xarajatlariga to’g’ri proporsional xisoblanadi. Agarda korxona mehnatga haq to’lash xarajatlarining samaradorligiga erishilsa, o’z navbatida mazkur xarajatning ham samaradorligiga erishgan bo’ladi. Shunday qilib, mahsulot(ishlar, xizmatlar) yaratishda mehnat haq to’lash xarajatlari asosiy xarajatlardan biri ekanligini ko’rishimiz mumkin bo’lar ekan va bu mavzuni qanchalik chuqur o’rgansak, tahlil qilsak va shular orqali tannarxni kamaytirish to’llarini topsak bu orqali korxonalar faoliyatini yanada kengaytirishga va daromadlarini oshishiga imkon yaratgan bo’lar ekanmiz.