Mavzu. Bank inqirozlari


-bosqich: Bank inqirozi (1-chizma)


Download 1.21 Mb.
Pdf ko'rish
bet7/27
Sana29.10.2023
Hajmi1.21 Mb.
#1733127
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   27
2-bosqich: Bank inqirozi (1-chizma) 
Balansning yomonlashish va qattiq ish sharoitlari ba‘zi bir moliyaviy 
institutlarni balanslari salbiy bo‘ladigan nochor holatga olib borishi mumkin. 
Depositor va kreditorlarga to‘lash qobiliyati bo‘lmaganligidan ba‘zi bir banklar 
biznesdan chiqib ketadi. Agar omillar jiddiy bo‘lsa, ular bir nechta banklar 
birdaniga tizimdan chiqib ketadigan bank vahimasiga olib kelishi mumkin. Salbiy 
manbayi assimmetrik ma‘lumot hisoblanadi. Vahima holatida omonatchilar o‘z 
omonatining xavfsizligidan qo‘rqishadi va bank kredit portfelining sifatini bilgan 


holda o‘z omonatlarini bank muvaffaqiyatsizlikka uchraguniga qadar qaytarib 
olishga harakat qiladilar. 
Oxir oqibatda davlat va xususiy korxonalar to‘lovga qobilyati bo‘lmagan 
firmalarni sotib yuborishdi yoki yopib yuborishdi. Moliya bozorida noqaniqlik 
kamaydi, fond bozori qayta tiklandi va natijada balans yaxshilandi. Moliyaviy 
yemirilish kamayib, natijada moliyaviy inqiroz ham pasaydi. Yaxshi amal 
qilayotgan moliya bozorlari yana sahnaga chiqdi. 
 
3-bosqich: Qarzlar deflyatsiyasi (1-chizma) 
Agar iqtisodiyotdagi pasayish narxlarning keskin tushib ketishiga ta‘sir 
ko‘rsatsa, tiklanish jarayonida qisqa muddatli uzilish bo‘ladi. Inflyatisya darajasi 
o‘rtacha bo‘lgan ko‘pchilik rivojlangan mamlakatlarda qat‘iy belgilangan foizli 
ko‘p uzoq muddatli shartnomalar 10 yil yoki undan yuqori bo‘lgan muddatlarga 
berilgan. Uzoq muddatli shartnomalarda qat‘iy belgilangan foiz stavkalari nominal 
qiymatda bo‘lishiga qaramasdan, narxlarning to‘satdan tushib ketishi qarz oluvchi 
firmalarning majburiyatini oshiradi. Lekin qarzning real qiymatiga ta‘sir 
ko‘rsatmaydi. Demak, shunday qilib qarz oluvchi firmaning aktiv va majburiyatlari 
real qiymatda tushib ketadi. 
Sof qiymatdagi pasayishlar qanday yuzaga kelganini aniqroq tushunish uchun 
quyidagi holatga e‘tibor qarataylik. Firma 2013-yilda $100 million aktivga va $90 
million uzoq muddatli majburiyatga ega. Demak, firma $10 million sof qiymatga 
ega bo‘ladi ya‘ni firma aktivlari va majburiyatlari o‘rtasidagi farq. Agar 2014yilda 
narxlarda 10% tushish kuzatilsa, 2013-yilda majburiyatlaning real qiymati $99 
million ga oshib ketadi. Lekin aktivlar miqdoriga ta‘sir ko‘rsatmaydi. Oxir 
oqibatda, 2013-yilda real sof qiymat $10 milliondan $1 million ga tushib 
ketadi($100 million $99 million). 
Narxlar darajasidagi kutilmagan pasayish, qarz oluvchi firmalar aktivlarining 
real sof qiymati tushib ketishi va kreditning riski yuqori bo‘lishi kabi 
muammolarni keltirib chiqaradi. Amerika tarixidagi iqtisodiyot o‘sish darajasining 
pasayishi va kreditlash sohasidagi yuqori darajadagi inqiroz Buyuk turg‘unlik davri 
hisoblanadi. 

Download 1.21 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   27




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling