Mavzu: Berilganlarni kodlash usullari

Mavzu:Berilganlarni kodlash usullari

1-1KIDT-20 GURUH TALABASI

SULAYMONOVA LOBAR

18.09.2023 AMALIY

Intеrnеt orqali ma'lumot jo`natganingizda, u ko`zlangan manzilga osongina еtib borgandеk tuyuladi. Aslida bu juda murakkab jarayon. TCP (Transmission Control Protocol – uzatishni boshqarish protokoli) protokoli ma'lumotni avval kichikroq bo`laklar – pakеtlarga bo`lib chiqadi. Bu pakеtlarda boshqa foydali ma'lumotlar ham bo`ladi-ki, ular pakеtlarni intеrnеt bo`ylab to`g`ri yo`naltirishga yordam bеradi.

Pakеtlar oxirgi manzilga еtib borguncha, turli tarmoqlardan, kompyutеrlardan va aloqa liniyalaridan o`tadi. Bir qator apparat qurilmalari pakеtlarni qayta ishlaydi va to`g`ri yo`nalishda yo`naltirib turadi. Bu qurilmalar tarmoqlar orasida ma'lumot uzatishga xizmat qiladi va intеrnеtning yagona tarmoq sifatida faoliyat ko`rsatishiga olib kеladi.

Bеshta eng asosiy qurilma: 1.HUB (tugun), 2.BRIDGE (ko`prik), 3.GATEWAY (darvoza yoki shlyuz), 4. REPEATER (tiklagich), 5. ROUTER (marshrutizator - yo`naltirgich) lardir.

HUB(TUGUN)

• HUB — tarmoqqa ulanishga mobil qurilmalarni birlashtirib, mahalliy tarmoq hosil qilishda qo`llaniladigan eng oddiy qurilma. Misol bilan tushuntiradigan bo`lsak, kichik ofisdagi 2 ta PC, 1 ta Printerdan iborat tarmoq hosil qilish uchun, har biriga IP address berib, so`ng tarmoq kabeli bilan HUBga ulansa, 3 ta qurilmadan iborat kichik tarmoq yuzaga keladi.
• Eng oddiy qurilma deyilganiga sabab esa,switch va Routerlardan farqli o`laroq, Hub marshrutizatsiya, IP Address taqsimlash kabilarni amalga oshirolmaydi. Bu uning asosiy kamchiligi - tarmoqda "shovqin"ning oshib ketishiga sababdir. 

GATEWAY (darvoza yoki shlyuz)

• Tarmoq shlyuzi protokollarni bir turdagi jismoniy vositadan boshqa jismoniy vositadan (tarmoq) protokollarga aylantiradi. Masalan, mahalliy kompyuterni Internetga ulashda odatda tarmoq shlyuzi ishlatiladi.
• Router (shuningdek, marshrutizator sifatida ham tanilgan) apparat tarmoq shlyuzlariga misoldir.
• Tarmoq shlyuzlari barcha ma'lum operatsion tizimlarda ishlaydi. Tarmoq shlyuzining asosiy vazifasi protokolni tarmoqlar orasidagi konvertatsiya qilishdir. Routerning o'zi paketlarni faqat bir xil protokollardan foydalanadigan tarmoqlar orasida qabul qiladi, yo'naltiradi va yuboradi. Tarmoq shlyuzi, bir tomondan, bitta protokol uchun formatlangan paketni (masalan, Apple Talk ) qabul qilishi va uni boshqa tarmoq segmentiga yuborishdan oldin uni boshqa protokol paketiga (masalan, TCP/IP ) aylantirishi mumkin.

REPEATER(TIKLAGICH)

• Repeater (repeater, inglizcha  repetitordan ) - tarmoq ulanishining masofasini oshirish va uni bir segmentdan tashqari kengaytirish yoki "birga bir" elektr signalini takrorlash orqali ikkita tarmoqni tashkil qilish uchun mo'ljallangan tarmoq uskunasi . Bir portli takrorlagichlar va ko'p portli takrorlagichlar mavjud. OSI modeli nuqtai nazaridan u jismoniy qatlamda ishlaydi .
• Har qanday ma'lumot uzatish texnologiyasi oldida turgan birinchi muammolardan biri uni eng uzoq masofaga uzatish qobiliyatidir. Jismoniy muhit bu jarayonga o'z cheklovini qo'yadi - ertami-kechmi signal kuchi pasayadi va qabul qilish imkonsiz bo'ladi.

BERILGANLARNI KODLASH VA UZATISH USULLARI.

Kompyuter aloqa kanallarining turlari

1.Kodlash usuli bo’yicha: raqamli va analog

2. Kommunikatsiya bo’yicha : doimiy va vaqtinchalik ulanish

3. Signal yuborish turi bo’yicha: simli , optik va radioaloqa