Mavzu: Biogen elementlar va ularning ahamiyati


Elementlar. Ularning birikmalarini tibbiyotdagi ahamiyati va qo’llanishi


Download 197.68 Kb.
bet5/6
Sana14.12.2022
Hajmi197.68 Kb.
#1007189
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
Taqdimot (8)

Elementlar. Ularning birikmalarini tibbiyotdagi ahamiyati va qo’llanishi

  • Elementlar. Ularning birikmalarini tibbiyotdagi ahamiyati va qo’llanishi
  • Tashqi elektron qavatida 1ta yoki 2 ta s- elektron tutib, va ohirigi navbatda ohiridan bitta berigi orbitali d- elektronlar bilan t o’lib boradigan elementlar d- elementlar deyiladi. Davriy jadvalda d- elementlar barcha guruxlarni q o’shimcha guruxchasini egallaydi. d-elektronlarning soni 1tadan 10tagacha b o’lishi mumkin. Birikmalarida ular Q1 dan qzi joylashgan gurux nomeriga teng bqlgan eng yuqori oksidlanish darajasini namoyon qilishi mumkin. Bu elementlar hammasi metall hususiyatini namoyon qiladi. Oksidlanish darajasini keng k o’lamda o’zgarishi ularning oksidlanish-qaytarilish reaksiyalariga moilligini namoish etadi. Bqsh orbitallari mavjudligi, ularni kompleks xosil qilish xossalarini tushintirib beradi.

Mis elementi oqsillar bilan kompleks birikmalar hosil qiladi. Mis gemoglobin hosil b o’lishida ishtirok etadi. Uning yetishmovchiligi anemiyaga olib keladi. Misning ortiqchasi jigarda t o’planishi Vilson kasalligiga olib keladi. Tibbiyotda birikmalaridan CuSO4 × 5 H2O (mis kuporosi) kuchsiz dezinfeksiyalovchi sifatida qo’llanadi. Umuman olganda mis birikmalari zaharli.

  • Mis elementi oqsillar bilan kompleks birikmalar hosil qiladi. Mis gemoglobin hosil b o’lishida ishtirok etadi. Uning yetishmovchiligi anemiyaga olib keladi. Misning ortiqchasi jigarda t o’planishi Vilson kasalligiga olib keladi. Tibbiyotda birikmalaridan CuSO4 × 5 H2O (mis kuporosi) kuchsiz dezinfeksiyalovchi sifatida qo’llanadi. Umuman olganda mis birikmalari zaharli.
  • Kumush tabiatda tug’ma holda hamda birikmalar tarkibida uchraydi. Uning preparatlari bakteritsid hususiyatga ega. Kumush ionlari suvdagi mikroblarni o’ldiradi va shuning uchun undan yasalgan elektrodlar suvni tozalash uchun ishlatiladi. Kumush nitrat (lyapis) teri kuydirish xossasiga ega va u yiringli yaralarni davolash uchun ishlatiladi.
  • Rux muhim fermentlar tarkibiga kiradi, nuklein kislotalar almashinuvida, oqsillarning sintezida ishtirok etadi. U qon aylanish jarayoniga, oqsil va yog’larning oksidlanish-qaytarilish jarayonlarida organizmdagi energiya almashinuviga ta'sir etadi. Rux saqlovchi fermentlar o’sish, ko’payish jarayonlarini boshqaradi. Rux yetishmovchiligida past bo’ylik (nanizm) va ortiqchaligida b o’yning o’ta o’sib ketishi (gigantizm) kasalligi kuzatiladi.

Download 197.68 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling