Мавзу: болалар боғчасида тасвирий фаолият машғулотларини ташкил этиш ва уюштириш

8. МАКТАБГАЧА ТАЪЛИМ МУАССАСАСИДА БОЛАЛАРНИ АППЛИКАЦИЯ ҚИЛИШГА ЎРГАТИШ
Тасвирий фаолият методикасида расм солиш, лойдан буюм ясаш методикаси билан бир қаторда аппликация ҳам асосий турларининг бири сифатида Мактабгача таълим муассасаси дастурига киритилган. Аппликация машғулоти болаларни ҳар томонлама ўсишида катта аҳамиятга эга. У болалардаги хаёлни уйғотади, ижодини туғдиради, кузатувчанлигини фаоллаштиради, диққат ва тасаввурини, иродасини тарбиялайди. Қўл малакасини ривожлантиради, шаклини сезишни, мўлжаллай олиш, ранг сезиш хиссини ривожлантиради.
Олимлар фикрича, инсонлар энг кучли ранг сезишда 1300–хил рангни ажрата оладилар. Демак, атрофимиздаги олам, нозик рангни ажрата оладиган мехнатини аямайдиган асосида билади ва гўзал бўлади. Ранг сезишни ўстириш орқали болаларда эстетик тарбия қобилиятини тарбияланади. Қирқиш технологиясини эгаллаган ҳолда қоғоздан предметли, мазмунли, декоратив аппликация, қуритилган ўсимликдан, сомондан аппликация бажарадилар.
Аппликация хақида маълумот.
Аппликация сўзи лотинча сўздан олинган бўлиб, «жойлаштириш» деган маънони англатади. Аппликация тасвирий фаолиятнинг бир тури. Аппликацияда ишлатиладиган ашё ўзига хослиги билан ажралади. Қоғоз, сомон, қуритилган ўсимлик ўрамга жойлаштирилиб, турли хил елим билан елимланади. Мато, чарм, жун, пахмоқ–уларда эса тиқилади. Аппликация бир хил рангли ёки рангли бўлади. Бир хил аппликация график тус берса, кўп ранглиси эса гўзаллик. Уни ҳам буни ҳам бадиийлик бўлади. Аппликация белгиси бўлиб, чамалаш ва буюмни хажмий тасвирий ҳарактерида бўлади. Аппликация ўзига ҳос лиги катта доирачалардан иборат.
Ранг аппликациянинг ифодалаш даражасини оширувчи воситадир. Шунинг учун аппликация ишида рангларнинг уйғунлашувига мос тушиши хаёлий ва декоратив композициянинг ифодалилиги гармониясини излаб топишдир. Аппликация талабаларда қоғозда композицион уқувни билишга шароит яратади. Талаба тайёрлаган аппликация иши эстетик талабга жавоб бериши керак. Аппликация предметнинг умумий, типик ва индивидуалдан белгисини кўра олишига ўргатади, уларни ўзаро боғлиқлиги, бутун, қисмлар, рита, симметрик чамалаш ривожланади, предметнинг шаклини, рангини босқичма–босқич кўрсатиш малакасини кўрсата олади.
Аппликация бадиий ишларни оддий ва мос восита орқали хаққоний асосни сақлаган ҳолда амалга оширувчи фаолиятдир. Қайсики, мустақил асарпаннолар, сурат, плакат. Илюстратив тасвир элементар мамавзутикага ўргатувчи кўргазма қурол табиат, нутқ ўстириш методикаси учун ижодий ўйин, ўйинчоқ, 8-март байрам совғаси, қуролли кучлар ва бошқа байрамларда безатиш учун, деворий газета, кўргазма, Мактабгача таълим муассасасини безатиш ишларида ҳам болалар аппликация ишларининг ўрни катта.