Mavzu: Bolalarning har bir yosh guruhida vaqtni idrok qilishi

Mavzu: Dars jarayonida yangi pedagogik texnologiyalardan foydalanish

Bajardi: 5-MT 21 S guruh talabasi

Muxammadova Mehrangiz

Texnologiya so`zining ma`nosi qanday?

• Texnologiya (grekcha: “techno” — hunar, usta va “logos” — fan, taʼlim) — ilmiy praktika asosida xom-ashyoni tayyor mahsulotga aylantirishning usullari. Texnologiya (yun. techne — sanʼat, mohirlik, uquv va ...logiya) — sanoat, qurilish, transport, qishloq xoʻjaligi va boshqa sohalarda mahsulotlar olish, ularga ishlov berish va ularni qayta ishlash usullari tartibga solingan tizim; shu usullarni ishlab chiqish, joriy qilish va takomillashtirish bilan shugʻullanadigan fan. Har bir sohaning oʻziga xos texnologiyasi boʻladi: kon ishlari texnologiyasi, mashinasozlik texnologiyasi, qurilish texnologiyasi, qishloq xoʻjaligi texnologiyasi va boshqa.

Respublikamizda ta’lim tizimining barcha bo’g’inlari yangi ilmiy adabiyotlar bilan ta’minlanmoqda. Pedagoglarga qo’yilayotgan talablar asosida o’z faoliyatlariga yangiliklar kiritib bormoqdalar. Yosh avlodga ta’lim-tarbiya berish jarayonida fan, texnika va ilg’or tajribalardan foydalanish bilan bir qatorda zamonaviy pedagogik texnologiyalardan unumli foydalanilmoqda. Bu jarayon o’qituvchilarning mas’uliyatini yanada oshirmoqda. Pedagogik texnologiya nima? Biz uni qanday va qayerda samarali qo’llay olamiz? Bu kabi savollarga javob berish uchun biz avvalo dars jarayoni, undagi o’qituvchi va o’quvchi faoliyatini keng o’rganishimiz kerak? Dars – o’qituvchi va o’quvchining hamkorlikdagi, samarali mehnati. Darsni ijobiy tashkil etish, vaqtdan unumli foydalanish, dars maqsadlarini to’g’ri tanlash, metodlarni o’z o’rnida qo’llay olish, o’quvchilar bilan hamkorlik o’rnatib, sinfda ijobiy –emotsional muhitni yuzaga olib chiqish o’qituvchining asosiy faoliyati hisoblanadi. O’quvchilarni o’qisga o’rgatish, bilim berishdan o’quvchilarning bilimlarini mustaqil egallashlariga ko’maklashish hamda dasrda ijobiy natijaga erishish uchun turli usullar bilan birgalikda zamonaviy pedagogik texnologiyalarni tushunib qo’llay olish pedagogdan mahoratni talab etadi. O’quv jarayonining tarkibi uch qismdan iborat

• Respublikamizda ta’lim tizimining barcha bo’g’inlari yangi ilmiy adabiyotlar bilan ta’minlanmoqda. Pedagoglarga qo’yilayotgan talablar asosida o’z faoliyatlariga yangiliklar kiritib bormoqdalar. Yosh avlodga ta’lim-tarbiya berish jarayonida fan, texnika va ilg’or tajribalardan foydalanish bilan bir qatorda zamonaviy pedagogik texnologiyalardan unumli foydalanilmoqda. Bu jarayon o’qituvchilarning mas’uliyatini yanada oshirmoqda. Pedagogik texnologiya nima? Biz uni qanday va qayerda samarali qo’llay olamiz? Bu kabi savollarga javob berish uchun biz avvalo dars jarayoni, undagi o’qituvchi va o’quvchi faoliyatini keng o’rganishimiz kerak? Dars – o’qituvchi va o’quvchining hamkorlikdagi, samarali mehnati. Darsni ijobiy tashkil etish, vaqtdan unumli foydalanish, dars maqsadlarini to’g’ri tanlash, metodlarni o’z o’rnida qo’llay olish, o’quvchilar bilan hamkorlik o’rnatib, sinfda ijobiy –emotsional muhitni yuzaga olib chiqish o’qituvchining asosiy faoliyati hisoblanadi. O’quvchilarni o’qisga o’rgatish, bilim berishdan o’quvchilarning bilimlarini mustaqil egallashlariga ko’maklashish hamda dasrda ijobiy natijaga erishish uchun turli usullar bilan birgalikda zamonaviy pedagogik texnologiyalarni tushunib qo’llay olish pedagogdan mahoratni talab etadi. O’quv jarayonining tarkibi uch qismdan iborat
• -motivatsiya;
• -bilish faoliyati;
• -boshqarish faoliyati.
• Ana shu uchala tarkib birgalikda harakat qilsa, pedagogik texnologiyada natijaga erishish mumkin. Pedagogik texnologiya asosida o’tkazilgan mashg’ulotlar o’quvchilarning muhim hayotiy yutuq va muammolariga o’z munosabatlarini bildirishlariga intilishlarini qondirib, ularni fikrlashga, o’z nuqtai nazarlarini asoslashlariga imkoniyat yaratadi. Pedagogik texnologiyaning eng asosiy negizi o’qituvchi va o’quvchining belgilangan maqsadddan kafolatlangan natijaga aniq ketma-ketlik asosida tizimli, hamkorlikda erishishlari tanlagan texnologiyalariga bog’liq. Pedagogik texnologiyaning asosiy belgilariloyihalashtirish, amalga oshirish va kafolatli natija. O’qituvchi tomonidan dars loyihasini ishlab chiqish, texnologik xaritalarni tuzish, maqasdli amalga oshirish hamda natijaga erishish kabi avzifalar izchil bajariladi. Pedagogik texnologiyalarni qo’llashda innovatsion metodlarning o’rni va ahamiyati kattadir. Interfaol usullarning asosiy madsadi-o’quvchilarni faol harakatga undash, darsga jalb etish, hamkorlikda ishlashga o’rgatishdan iborat.