Mavzu: boshlang’ich sinflarda kasr tushunchasini shakllantirish metodikasi

Oddiy kasrlar[tahrir]
Oddiy (yoki sodda) kasr ratsional soning {\displaystyle \pm {\frac {m}{n}}} yoki {\displaystyle \pm m/n} koʻrinishida yozilganidir. Bunda {\displaystyle n\neq 0.} Boʻlinuvchi kasrning surati deyiladi. Boʻluvchi boʻlsa kasrning maxraji deb ataladi.
Oddiy kasrlarni yozish[tahrir]

Ilmiy bosma etishda kasrlarni yozishning toʻrt usuli bor:^[2]

• 
  
  maxsus kasrlar: egri chiziqli va bir belgi qilib berilgan kasrlar. Matndagi boshqa belgilar bilan teng balandlikka va kenglikka ega. Odatda sodda kasrlar uchun qoʻllaniladi, masalan: ½, ⅓, ⅔,
  

¼ va ¾. Sonlar kichikligi uchun koʻp fontlarda bunday yozilgan kasrlarni oʻqish muammo boʻlishi mumkin.

Zamonaviy matematik analizda ishlatilmaydi. Boshqa joylarda ishlatiladi;

• 
  
  satr kasrlari: maxsus kasrlarga oʻxshash, ammo gorizontal chiziq bilan yoziladi. Masalan, boshqa belgilar bilan bir xil balandlikdagi {\displaystyle {\tfrac {1}{2}}} kasri;
  
• 
  
  shilling kasrlari: 1/2; bunday nomlanishiga sabab bu yozish Britaniya puli (£sd) bilan ishlatilgan. Masalan, 2 shilling va 6 pennini yarim krona deb 2/6 kabi yozishgan. „Ikki shilling va 6 penni“ kasr boʻlmagan boʻlsa ham, oldinga qaragan egri chiziq hozir kasrlar bilan ishlatiladi. Masalan, satrlarni bir tekis qilib yozish uchun. Yana kasrlar ichidagi kasrlarni yoki darajalar ichidagi kasrlarni yozish uchun ishlatiladi (qarang: murakkab kasr);
  
• 
  
  qavatli kasrlar: {\displaystyle {\tfrac {1}{2}}} ; Bu belgilashda matnning ikki yoki undan koʻp satri ishlatiladi. Bunday yozish matnda satrlar orasida joy ajratadi. Katta boʻlgani uchun oʻqish oson. Ammo, sodda kasrlarni yozishda yoki murakkab kasrlar ichidagi kasrlarni yozishda ishlatilsa muammoli boʻlishi mumkin.
  

Toʻgʻri va notoʻgʻri kasrlar[tahrir]
Toʻgʻri kasr deb suratining moduli maxrajining modulidan kichkina kasrga aytiladi. Agar kasr toʻgʻri boʻlmasa u notoʻgʻri kasr deb ataladi. Notoʻgʻri kasrlar birga teng yoki katta boʻladi.
Masalan,5/7 7/9 {\displaystyle {\frac {3}{5}}} , {\displaystyle {\frac {7}{8}}} va 1/2{\displaystyle {\frac {1}{2}}} kasrlari toʻgʻri kasrlardir. {\displaystyle {\frac {8}{3}}} , 3/2 7/5{\displaystyle {\frac {9}{5}}} , {\displaystyle {\frac {2}{1}}} va8/5 {\displaystyle {\frac {1}{1}}} kasrlari boʻlsa notoʻgʻri kasrlardir. Har qanday butun sonni notoʻgʻri kasr qilib yozish uchun, 1 sonini maxraj qilib olish kerak.