Mavzu: Boshlang’ich sinflarda ko’p xonali sonlarni o’qitishda arifmetik amallarda qo’llanilishi. Bajardi

Og`zaki hisoblashlar:
Yozma hisoblashlar:
1. Hisoblashlar yozuvlarsiz yoki yozuvlar bilan tushuntirib bеrilishi mumkin. Bunda yechimlarni: a) tushuntirishlarni to`la yozish bilan bеrish mumkin. Masalan: 23+4+(20+3)+4+20+(3+4)+27 b) bеrilganlarni va natijani yozish mumkin. М: 23+4+27… v) hisoblash natijalarini nomеrlab yozish mumkin Masalan: 1) 27 2) … 3) … 2. Hisoblashlar yuqori xona birligidan boshlab bajariladi. Masalan: 430-210+(400+30)-(200+10)+(400-00)+ (30-10)+200+20+220. 3. Oraliq natijalar xotirada saqlanadi. 4. Hisoblashlar har xil usullar bilan bajarilishi mumkin.Masalan: 26х12+26х(10+2)+26х10+26х2+260+52+312 26х12+(20+6)х12+201 2+6х12+240+72+312 5.Amallar 10 va 100, еngilroq hollarda 1000 va ko`p xonali sonlar ichida hisoblashlarning og`zaki usullaridan foydalanib bajariladi. Masalan: 54024:6+004.	1. Hisoblashlar yozma bo`ladi. Yozma hisoblashlarda yеchimni ustun qilib yoziladi. Masalan: 245 + 352 597 2. Hisoblashlar quyi xona birliklaridan boshlanadi. (bo`lishdan boshqa) Masalan: 967 - 436 531 3. Oraliq natijalar darhol yoziladi. 4. Hisoblashlar o`rnatilgan qoidalar bo`yicha, shu bilan birga bitta yagona usul bilan bajariladi. Masalan: 245 х 13 735 5. 100 ichida va ko`p xonali sonlar ustida amallar hisoblashlarning yozma usullardan foydalanib bajariladi. Masalan: 384 4 - 36 96

Ba'zi misollarni og`zaki ham yozma ham hisoblash mumkin, bu holda o`quvchilar yеchimlarni taqqoslab, amallar mazmunini yaxshi tushunib oladilar. Boshlang`ich sinflarda arifmеtik amallarning jadval hollarini o`zlashtirishni avtomatizmga еtkazish kеrak.
XULOSA.
Yuzlik mavzusida oʻrin egallagan masalalar juda muhim vazifani bajaradi: ular bolalarda mantiqiy fikrlarni, analiz va sintez qilish, umumlashtirish, abstraksiyalash va aniqlashtirish, qoralayotgan hodisalar orasidagi mavjud bogʻlanishlarni ochib berish malakasini oʻstiruvchi foydali vosita ham boʻladi. Bolalarni matnli masalalarni yechishga oʻrgatishning ahamiyati ular ustida ish olib borish metodikasiga bogʻliq.Yuzlik mavzusida masala yechish jarayonida oʻquvchilar har bir amal ma`nosini va ularni qoʻllashning asosiy hollarini oʻzlashtiradilar; ogʻzaki va yozma hisoblash malakalari qoʻllaniladi va mustahkamlanadi, masalalar yechishga oʻrgatish oʻquvchilarning mustaqil faoliyatlarini rivojlantirish uchun, ularda faollik va tashabbuskorlikni oshirish uchun keng imkoniyatlar yaratadi. Oʻquvchilarning fikrlash faoliyatlarini va nutqlarini rivojlantirish uchun ularni masalani va uning yechilishini tahlil qilishlariga, masalani yechishdagi har bir amalni asoslab berishga oʻrgatish muhimdir.Yuzlik mavzusiga doir malaka ishimizdan quyidagi xulosalarga keldik:boshlangʻich matematika kursida yuzlikka oid matnli masalalar, xususan, murakkab masalalar yechish alohida oʻrin egallaydi oʻquvchilarni baho, miqdor va qiymat, vaqt, tezlik, masofa orasidagi va boshqa miqdorlar orasidagi mavjud bogʻlanishlar bilan tanishtirishda yuzlikdagi masalalarning ahamiyati katta; oʻquvchilarni masalalarni yechishga oʻrgatishning ahmaiyati ular ustida ish olib borish usullariga bogʻliq; masalalar ustida ishlash jarayonida uni turli usulda yechish malakasini shakllantirib borish gʻoyat muhim;yuzlikdagi masalalar yechishda mulohaza yuritishning analitik va sintetik usulidan foydalanish oʻquvchilarni ancha jiddiy fikrlashga oʻrgatadi;