Mavzu: bt (bipolyar tranzistor) larda elekrod toklarstrrepla bipolyar tranzistor haqida qisqacha ma’lumot Bipolyar tranzistorning ulanish sxemalari

Tranzistor (inglizcha: transfer — koʻchirmoq va rezistor) — elektr tebranishlarni kuchaytirish, generatsiyalash (hosil qilish) va oʻzgartirish uchun moʻljallangan 3 elektrodli yarimoʻtkazgich asbob hamda mikroelektronika qurilmalarining asosiy elementi.

Kollektor (lot. collector — yigʻgich) — 1) elektr tok chastotasini mexaniq oʻzgartirgich; elektr mashina rotori (yaqori) bilan konstruktiv birlashtirilgan. Bir-biridan va rotor korpusidan elektr jihatdan izolyasiyalangan tok oʻtkazuvchi plastinkalardan iborat. Har qaysi plastina yakor chulgʻamining bir yoki bir necha oʻramlariga ulanadi. Rotor aylanganda K. plastinalari sirtida kontakt choʻtkalari birin-ketin sirpanib, chulgʻamni tashki elektr zanjiriga ulaydi; 2) tashqi elektr zanjiri bilan asbobning kollektorli zonasini bogʻlaydigan tranzistor elektrodi (tranzistor K.); 3) kanalizatsiya tarmogʻinit kanalizatsiya hovoʻzlaridan oqova suvlarini yigʻadigan qismi (quvur, hovoʻz). K. yigʻma elementlar (beton, temir-beton va keramik bloklar) dan quriladi; 4) aloqa kabeli (kabel K.) yoki vodoprovod, gaz va boshqa quvurlar yotqiziladigan (umumiy K.) yer osti galereyasi; 5) baʼzi texnik qurilmalarning nomi (mas, ichki yonuv dvigateli chiqarish K.i);

Zaryad -Elektr tushunchasi tabiatni kuzatishdan kelib chiqqan. Biz jismlar orasidagi taʼsirni kuzatganimizda gravitatsiyaga oʻxshash masofalar aro taʼsir qiladigan kuchga duch keldik. Bu kuchning manbai zaryad deb ataladi. Elektr kuchlarining eʼtiborli jihati shuki, ular gravitatsiya kuchlariga nisbatan ancha katta boʻladi. Gravitatsiyadan farqli oʻlaroq, zaryad ikki turga boʻlinadi. Turli ishorali zaryadlar oʻzaro tortishadi, bir xil ishorali zaryadlar esa oʻzaro itarishadi. Gravitatsiyaning faqatgina bitta turi bor: tortishish kuchi, itarish kuchi mavjud emas.

Yarim oʻtkazgichlar - dielektrik va oʻtkazgich xususiyatlariga ega materiallardir. Ular odatda izolyatorlar kabi ishlatiladi, ammo biz muayyan sharoitlarda ularni oʻtkazgichlar sifatida ishlatishimiz mumkin. Eng mashhur yarim oʻtkazgich material – Kremniy (tartib raqami 141414). Kremniyning dielektrik va oʻtkazuvchanlik xossalarining oʻta noziklik bilan ishlatilishi bir qator zamonaviy moʻjizalarning (kompyuterlar, uyali telefonlar) yaratilishiga sabab boʻldi. Yarim oʻtkazgichli uskunalarning atomlari tuzilishi kvant mexanikasi nazariyalari bilan boshqariladi.