Mavzu: burg‘ilash dastgohining ish unumdorligini

Mavzu: burg‘ilash dastgohining ish unumdorligini

Mavzu: BURG‘ILASH DASTGOHINING ISH UNUMDORLIGINI

HISOBLASH.
Reja:
Kirish

1. Karerlarda skvajina va shpurlarni burg‘ulash

   
   

2. Portlovchi skvajinalarni burg‘ilash tog‘ jinslari xususiyatlarini baxolash

   
   

3. Tog‘ jinsi burg‘ulash ko‘rsatkichi

   
   

Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar

Kirish
Tog‘ jinslarini to‘g‘ridan-to‘g‘ri qazib olish imkoni bo‘lmagan yoki ularni massivdan dastlabki yumshatmasdan ajratib olish va yumshatish qiyin bo‘lgan hollarda portlatish ishlari qo‘llaniladi.
Ochiq kon ishlarida qoyali tog‘ jinslari konlarida deyarli barcha kon ishlari tog‘ jinslarini portlatish usuli bilan dastlabki yumshatish bilan amalga oshiriladi. Bu esa uz navbatida yuqori ish unmdorlikka ega bo‘lgan burg‘ulash texnikasini ko‘llashni talab etadi. Konning kon-geologik sharoitlari, masshtabi, qazib olish tizimi parametrlari va tog‘ jinslarining fizika-mexanik xususiyatlari burg‘ulash dastgohini tanlashga ta’sir etadi. Tog‘ jinslarining fizika-mexanik xususiyatlari bir- biridan sezilarli darajada farq qiladi. Shuning uchun portlovchi skvajinalarni burg‘ulashda bir-biridan skvajina kovjoyiga ta’siri xususiyati bo‘yicha farq qiluvchi turli turdagi burg‘ulash dastgoxlari qo‘llaniladi.
Karerlarda skvajina va shpurlarni burg‘ulash maxsus, tog‘ jinslarini yumshatgichlar (burg‘ulovchi) mashinalar yordamida amalga oshiriladi. Bu mashinalar ikki guruhga bo‘linadi:

1. Skvajina kovjoyiga mexanik ta’sir etish (zarbli, aylanma va zarbli - aylanma

   
   

burg‘ulash);

2. Skvajina kovjoyiga fizik ta’sir etish usuli (termik, gidravlik, portlatish va b.)

   
   

• SBSH - skvajinani havo yordamida tozalovchi, aylanma burg‘ulovchi dastgox (sharoshkali burg‘ulash) - burg‘ulanadigan skvajinaning shartli diametri 160 mm dan 400 mm gacha. Tog‘ jinsi mustaxkamligi f =6^18;

  
  

• SBU - skvajinani havo yordamida tozalovchi zarbli aylanma burg‘ulash dastgoxi (pnevmozarbli burg‘ulash) - burg‘ulanadigan skvajinaning shartli diametri 100, 160 mm. Tog‘ jinsi mustaxkamligi

  
  
• 
  
  f =10^20;
  

• SBR - skvajinani shnek yordamida tozalovchi, kesuvchi koronkali aylanma burg‘ulash dastgoxi - burg‘ulanadigan skvajinaning shartli diametri 160 va 200 mm. Tog‘ jinsi mustaxkamligi f =1^6;

  
  

Barcha shartli belgilar dastgox turi va burg‘ulanadigan skvajinaning shartli diametri (millimetrlarda ko‘rsatiladi) dan iborat. Masalan: SBSH-320-36. Skvajina diametri - 320 mm, skvajina chuqurligi - 36 m.

Hozirgi kunda karerlarda turli modeldagi turli stanoklar qo‘llanilmokda, biroq portlovchi skvajinlarning 85% i sharoshkali burg‘ulash dastgoxi bilan burg‘ulanadi.
Skvajinalarni burg‘ilash - ayniqsa qoyali, parchalanishi kiyin bo‘lgan tog‘ jinslarida ish hajmi katta va qimmat turuvchi jarayondir. Burg‘ilashdan maqsad - tog‘ jinsi massivida skvajina va shpur hosil qilishdan iboratdir. Portlovchi skvajinalarni burg‘ilash samaradorligi burg‘ilash tezligi bilan aniqlanadi. Burg‘ilash tezligi quyidagilarga bog‘likdir:

• burg‘ilash asbobi ta’siri ostida tog‘ jinslarining buzilish qobiliyati (asosiy faktor);

  
  

• burg‘ilash asboblarining turi va shakllari, skvajina zaboyiga ta’siri usuli (zarbli, aylanma, aylanma-zarbli va boshkalar);

  
  

• burg‘ilash asbobining skvajina zaboyiga ta’sir kuchi va tezligi;

  
  

• skvajina diametri va bir qator xollarda uning chuqurligi;

  
  

• tog‘ jinsi buzilishiga ta’sir etuvchi (halaqit beruvchi) burg‘ulash chiqindisini skvajina kovjoyidan tozalash tezligi, doimiyligi va usuli.

  
  

Yuqorida sanab o‘tilgan barcha faktorlar burg‘ulash dastgoxlarining texnologik parametrlarini aniqlaydi.

Portlovchi skvajinalarni burg‘ilash tog‘ jinslari xususiyatlarini baxolash uchun nisbiy ko‘rsatkich «tog‘ jinslari burg‘ulanish qiyinchiligi» ko‘rsatkichi - П_б quyidagicha anilanadi:
^ПБ = 0,07 • (р'сж + &СД ) + 0,7 • ^у
bu yerda: а_сж - tog‘ jinsining siqilishga chidamlilik chegarasi, MPa;