Kurilish konstruksiyalarini chegara xolatlar buyicha xisoblash usulining asosiy koidalari - Kurilish konstruksiyalarini chegara xolatlar buyicha xisoblash usulining asosiy koidalari
- Mamlakatimizda 1955 yildan buyon kurilish konstruksiyalari professorlar N.S.Streleskiy, A.A.Gvozdev, V.N.Keldish va boshka bir kancha olimlar raxbarligida ishlab chikilgan chegara xolatlar usuli bilan xisoblanadi. Bu usulda xisoblashdan asosiy maksad konstruksiyadan foydalanish muddatining oxirigacha uning chegara xolatga utishiga yul kuymaydigan shart-sharoit barpo etishdan va uning tejamliligini ta’minlashdan iborat. Kurilish konstruksiyalarini xisoblash buyicha ilgari kullanilgan usullarning asosiy kamchiliklari mustaxkamlik zapasining kismlarga ajratilmagan yagona koeffitsientlaridan foydalanishda bulgan. Bu koeffitsientlar turli nagruzkalarning uzgaruvchanlik mikdorlarini baxolay olmasdi, buning natijasida konstruksiyalarning nagruzka kutara olishi notugri baxolanishiga (kupincha, oshirilishiga, ba’zan aksincha, pasaytirilishiga) sabab bulardi. Materiallar plastiklik xususiyatlarining xisobga olinmaganligi tufayli ularning mustaxkamlik xossalaridan tularok foydalanishga imkon bulmagan. Buning okibatida materiallar ortikcha sarflangan.
Xulosa - Xulosa
- Temirbeton konstruksiyalar — temirbetonlai tayyorlangan elementlar va ularning birikmalari. Tayyorlanish usuliga koʻra, monolit (yaxlit), yigʻma va yigʻmakuyma xillari boʻladi. Temirbeton konstruksiyalar k. yangi paydo boʻlgan davrlarda (19-asr oxiri, 20-asr boshlari) monolit varianti kengtarkaldi. 20-asr oʻrtalaridan boshlab yigʻma Temirbeton konstruksiyalar k. ham paydo boʻla boshladi. Endilikda qurilishni yigʻma Temirbeton konstruksiyalar k. siz tasavvur etib boʻlmaydi.
- Monolit Temirbeton konstruksiyalar k. poydevorlar, gidrotexnika va melioratsiya inshootlari, rezervuarlar, suv bosimi minoralari, bunker va silos minoralari qurishda ishlatiladi. Ayniqsa, zilzilabardosh imoratlarni qurishda juda qoʻl keladi, chunki poydevor, ustun, toʻsin va yopmalarning yaxlit holda ishlanishi binoning zilzila bardoshligini taʼminlaydi.
- Yigʻma Temirbeton konstruksiyalar k. ixtisoslashgan zdlarda, mexanizatsiyalashgan ochiq poligonlarda yoki qurilish maydonlarida tayyorlanadi va inshoot kuriladigan joyga tashib keltirilib, koʻtarish kranlari vositasida yigʻiladi (montaj qilinadi). Yigʻma Temirbeton konstruksiyalar k. ning monolit konstruksiyalardan afzalligi shundaki, qolip tayyorlash uchun ketadigan mehnat va yogʻoch sarfi bir necha marta qisqaradi (Oʻzbekistonda yogʻoch kamligi uchun buning ahamiyati katta), qurilish muddati kamayadi va narxi ham ancha arzonlashadi, konstruksiyalarning sifati ortadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
