Mavzu: Dexkonchilik ishlab chiqarish xarajatlari hisobi va mahsulot tannarxini kalkulyatsiya qilish

Dehqonchilik xarajatlarining analitik hisobi quyidagi moddalar boʼyicha yuritiladi: 1. Mehnat haqi ijtimoiy sugʼurta ajratmalari bilan birga 2. Urugʼlik va koʼchat materiallari 3. Oʼgʼitlar 4. Oʼsimliklarni himoya qilish vositalari 5. Ishlar va xizmatlar 6. Аsosiy vositalarni saqlash xarajatlari 7. Ishlab chiqarishni tashkil etish va boshqarish xarajatlari 8. Sugʼurta toʼlovlari 9. Boshqa xarajatlar 1. «Mehnat haqi ijtimoiy sugʼurta xarajatlari bilan birga» moddasida muayyan ekin turlari yoki guruhlarining bevosita texnologiya jarayonida ishlagan turli toifadagi xodimlarga hisoblangan mehnat haqi tavsifiga ega boʼlgan pul va natura toʼlovlari hisobga olinadi. Xodimlarning asosiy va qoʼshimcha mehnat haqlari, ijtimoiy sugʼurta va taʼminot fondiga oʼtkazilgan ajratmalar hamda taʼtil haqi ajratmalari ham shu moddada hisobga olinadi. Аniq bir ekin va ish turiga oʼtkazish mumkin boʼlmagan mehnat haqlari hisob obʼektlari oʼrtasida mehnat haqiga mutanosib taqsimlanadi.

Dehqonchilik xarajatlarining analitik hisobi quyidagi moddalar boʼyicha yuritiladi: 1. Mehnat haqi ijtimoiy sugʼurta ajratmalari bilan birga 2. Urugʼlik va koʼchat materiallari 3. Oʼgʼitlar 4. Oʼsimliklarni himoya qilish vositalari 5. Ishlar va xizmatlar 6. Аsosiy vositalarni saqlash xarajatlari 7. Ishlab chiqarishni tashkil etish va boshqarish xarajatlari 8. Sugʼurta toʼlovlari 9. Boshqa xarajatlar 1. «Mehnat haqi ijtimoiy sugʼurta xarajatlari bilan birga» moddasida muayyan ekin turlari yoki guruhlarining bevosita texnologiya jarayonida ishlagan turli toifadagi xodimlarga hisoblangan mehnat haqi tavsifiga ega boʼlgan pul va natura toʼlovlari hisobga olinadi. Xodimlarning asosiy va qoʼshimcha mehnat haqlari, ijtimoiy sugʼurta va taʼminot fondiga oʼtkazilgan ajratmalar hamda taʼtil haqi ajratmalari ham shu moddada hisobga olinadi. Аniq bir ekin va ish turiga oʼtkazish mumkin boʼlmagan mehnat haqlari hisob obʼektlari oʼrtasida mehnat haqiga mutanosib taqsimlanadi.

Dehqonchilik tarmogʼining muhim xususiyati shundaki, koʼpgina ekinlarni yetishtirish boʼyicha ishlab chiqarish jarayoni kalendar yil bilan cheklanmaydi. Shuning uchun dehqonchilikdagi barcha xarajatlar hisobda joriy yil hosili uchun oldingi yillarda qilingan, shu yilda joriy yil hosili uchun qilingan va kelgusi yillar hosili uchun qilingan xarajatlarga boʼlinadi. Аslini olganda xarajatlarning birinchi ikki guruhi kalendar yil boshlanishi bilan birlashadi, yaʼni oldingi yillar xarajatlari joriy yil mahsuloti xarajatlarining tegishli analitik schyotiga yoziladi.