Mavzu: din madaniyat fenomeni. Jahon dinlari (buddizm, xristianlik, islom dini). Diniy mutaassiblik va dindorlik. Reja

MAVZU: DIN MADANIYAT FENOMENI. JAHON DINLARI (BUDDIZM, XRISTIANLIK, ISLOM DINI). DINIY MUTAASSIBLIK VA DINDORLIK.


REJA:

1. 
   Din tushunchasining ma’nosi va funksiyalari. Dinning strukturasi: diniy ong va faoliyat, diniy munosabat.
   

2. Milliy dinlar tasnifi. Buddizmning paydo bo’lishi va ta'limoti.
3. Xristianlik diniy ta’limotining paydo bo’lishi va ijtimoiy mohiyati.
4. Islom dini paydo bo’lishidagi ijtimoiy sharoit. Islom asoslari.
5. Dunyo mamlakatlari va O’zbekistonda vijdon erkinligi va diniy e’tiqod
haqida qonun qabul qilinishining ijtimoiy madaniy ahamiyati.

Tayanch iboralar.

Din, din falsafasi, teologiya, vijdon erkinligi, diniy va dunyoviy dunyoqarashlar, davlat va din munosabatlari. Budda, brahmanizm, meditatsiya, jahon dini, maxayana, xinayana, vajrayana, lamaizm, Iso Masih, Bibi Maryam, “Injil”, katolik, pravoslav, protestant, azob-uqubatlardan qutulish g’oyasi, papa, Johiliya, Makka, yakka xudolilik, quraysh qabilasi, Muhammad payg’ambar, «Qur’on», sura, hadis, Imom al-Buxoriy, islomdagi oqimlar, islomdagi mazxadlar.

“Dinshunoslik” dinning nimaligini, uning vujudga kelishi va rivojlanishi, u ma’naviyatning birinchi elementi ekanligini, ulardagi dunyoviy, real bilimlar yoshlarni tarbiyasida ham zarurligini uqtiradi; U tabiiy, ijtimoiy gumanitar fanlarga suyanadi; muayyan vazifalarni bajaradi; Uning o’z predmeti, yana o’rganadigan, o’rgatadigan mavzulari bor.

Din arxeologiya, etnografiya, tarix, antropologiya, filologiya, demografiya, falsafa, psixologiya, hurfikrlilik kabi fanlar bergan, berayotgan dalil, ma’lumotlarga ko’ra bundan 30-40 ming yillar burun paydo bo’lgan. Xo’sh boshlang’ich diniy tasavvurlarning paydo bo’lishi sabablari nimada edi. Hozirgi zamon fan bergan dalillariga binoan bundan taxminan 40 ming yillar ilgari ibtidoiy jamoa to’zimi davrida hozirgi toifadagi odamlar sekin-asta shakllana borgan. Unga qadar va keyingi davrlarda ular yashash uchun kurashib, tabiat sirlarini bilishga harakat qilganlar. Shuning uchun ularni fanda “aql-idrokli odamlar” deb nomlanadi. Ana shu davrda turli diniy tasavvurlar paydo bula boshlaydi.