Mavzu: Dorivor usimlik yer ustki xom ashyolarini qayta ishlash va saqlashni tashkil etish

O‗simlikning er ustki qismlari (poya, barg va gullar) maxsus qurilgan bostirma, shiypon yoki cherdaklarda quritiladi. Bu joylar toza va shamol o‗tib turadigan bo‗lishi kerak. Dorivor mahsulotlar maxsus ishlangan stelajlarga yupqa qilib yoyiladi. Mevalar quritiladigan moslamalarni (pechlar) ham dorivor o‗simlik xomashyo mahsulotlarni quritish uchun moslashtirish mumkin. Buning uchun esa dorivor o‗simlik mahsulotlarini umumiy quritish qoidalariga qat‘iyan rioya qilish talab etiladi. Bundan tashqari, ho‗l mevalarni, masalan, chernika, malina, klyukvalarni quritgichlarda quritsa ham bo‗ladi (rasm). So‗nggi yillarda dorivor o‗simlik mahsulotlarini tabiiy usulda quritish bilan bir qatorda turli tipdagi quritgichlarda sun‘iy quritish keng qo‗llanilmokda. Ayrim dorivor o‗simliklar tarkibidagi ta‘sirchan qimmatbaho kimyoviy birikmalar (masalan, glikozidlar) tabiiy ravishda uzoq quritilganda parchalanib ketishi mumkin. SHuning uchun ularni sun‘iy ravishda quritgan yaxshi. Bundan tashqari, sun‘iy ravishda quritilganda dorivor mahsulot tez quriydi va sifatli bo‗ladi.

• O‗simlikning er ustki qismlari (poya, barg va gullar) maxsus qurilgan bostirma, shiypon yoki cherdaklarda quritiladi. Bu joylar toza va shamol o‗tib turadigan bo‗lishi kerak. Dorivor mahsulotlar maxsus ishlangan stelajlarga yupqa qilib yoyiladi. Mevalar quritiladigan moslamalarni (pechlar) ham dorivor o‗simlik xomashyo mahsulotlarni quritish uchun moslashtirish mumkin. Buning uchun esa dorivor o‗simlik mahsulotlarini umumiy quritish qoidalariga qat‘iyan rioya qilish talab etiladi. Bundan tashqari, ho‗l mevalarni, masalan, chernika, malina, klyukvalarni quritgichlarda quritsa ham bo‗ladi (rasm). So‗nggi yillarda dorivor o‗simlik mahsulotlarini tabiiy usulda quritish bilan bir qatorda turli tipdagi quritgichlarda sun‘iy quritish keng qo‗llanilmokda. Ayrim dorivor o‗simliklar tarkibidagi ta‘sirchan qimmatbaho kimyoviy birikmalar (masalan, glikozidlar) tabiiy ravishda uzoq quritilganda parchalanib ketishi mumkin. SHuning uchun ularni sun‘iy ravishda quritgan yaxshi. Bundan tashqari, sun‘iy ravishda quritilganda dorivor mahsulot tez quriydi va sifatli bo‗ladi.

Tarkibida efir moyi bo‗lgan dorivor mahsulotlar 25-300 da, alkaloidlar, glikozidlar va boshqa moddalar bo‗lgan dorivor xom-ashyo mahsulotlari esa 50- 600 da quritilishi lozim. Mahsulotni me‘yordan ziyod quritib yubormaslik tavsiya etiladi, aks holda u kukunga aylanib ketadi. Masalan, na‘matak mevalari maxsus qurituvchi moslamalarda 80°S atrofidagi haroratda bir necha soat davomida yoki kuz oyining issiq kunlarida soya-salqin joylarda (tomlarni ostida taxminan 40-600 S atrofida) quritish tavsiya etiladi. Mevalarni quritish davrida tez-tez bilan aralashtirib turish talab etiladi. Ba‘zan, ularni oftobda quritish natijasida xomashyoning sifati buzilishi mumkin.