a) ichki sabablar, ya’ni xatti-harakategasining sub’yektiv psixologik xususiyatlari nazarda tutiladi (motivlar, ehtiyojlar, maqsadlar, mo’ljallar, istaklar, qiziqishlar). - a) ichki sabablar, ya’ni xatti-harakategasining sub’yektiv psixologik xususiyatlari nazarda tutiladi (motivlar, ehtiyojlar, maqsadlar, mo’ljallar, istaklar, qiziqishlar).
- Rus olimi R.Nemov shaxsdagi motivatsion sohani quyidagicha tasavvur qiladi.
- Umuman har qanday shaxsdagi mavjud ehtiyojlarni ikki gurpuhga bo’lish mumkin:
- 1.Biologik ehtiyojlar – bu fiziologik b) tashqi sabablar, ya’ni faoliyatning tashqi shart-sharoitlari va holatlari. Bular ayni konkret holatlarni kelib chiqishiga sabab bo’ladigan tashqi stimunlardir.
-
- (tashnalik, ochlik, uyqu) jinsiy moslashuv ehtiyojlari.
- 2.Ijtimoiy ehtiyojlar – mehnat qilish, bilish, estetik va axloqiy ma’naviy ehtiyojlar
-
Motiv – har qanday harakatlarimiz va faoliyatimizning sababi (undov), sharti bo’lsa, ustanovka – ana shu harakat yoki faoliyatniamalga oshirishga qaratilgan insondagi ichki psixologik holatdir. - Motiv – har qanday harakatlarimiz va faoliyatimizning sababi (undov), sharti bo’lsa, ustanovka – ana shu harakat yoki faoliyatniamalga oshirishga qaratilgan insondagi ichki psixologik holatdir.
- Akademik olim G.Ollport ijtimoiy ustanovkaning uch komponentli tizimini ishlab chiqqan:
- A. Kognitiv komponent – ustanoka ob’yektiga aloqador bilimlar, g’oyalar, tushuncha va tasavvurlar majmui;
- B. Affektiv komponent – ustanovka ob’yektiga nisbatan sub’yekt his qiladigan real hissiyotlar (simpatiya, aktipatiya, loqaydlik kabi emotsional munosabatlar);
- V. Harakat komponenti – sub’yektning ob’yektga nisbatan real sharoitlarda amalga oshirishi mumkin bo’lgan harakatlari majmui (xulqda namoyon bo’ladi).
Odamda har turli hissiy holatlar bo’lishi mumkin. Bunga sabab hissiyotlarning turlicha tezlik bilan yuzaga kelishi va ma’lum muddat davomida saqlanib turishidir. Ana shu jihatdan olganda odamda bir necha hissiy holatlarni farqlash mumkin. Hissiyotlarnint tezligi, ko’chi, barqaror yoki bekarorligi va chuqurligi nuktai nazaridan emotsional xolatlar quyidagi turlarga bo’linadi: - Odamda har turli hissiy holatlar bo’lishi mumkin. Bunga sabab hissiyotlarning turlicha tezlik bilan yuzaga kelishi va ma’lum muddat davomida saqlanib turishidir. Ana shu jihatdan olganda odamda bir necha hissiy holatlarni farqlash mumkin. Hissiyotlarnint tezligi, ko’chi, barqaror yoki bekarorligi va chuqurligi nuktai nazaridan emotsional xolatlar quyidagi turlarga bo’linadi:
- Kayfiyat
- Affekt
- Ehtiros
- Ruhlanish
Do'stlaringiz bilan baham: |
