Mavzu: ekotizimlar ekologiyasi

Biogeosenoz. "Bios" hayot, "geo" - Yer, "cenosis" jamoa. Biogeocoenosis dan keladi uning tarkibiy qismlarining o'zaro bir alohida tusga ega bo'lgan bir yer yuzasi, bir xil tabiiy hodisalar ustidan ma'lum (atmosferaga, tosh, o'simlik, hayvonot dunyosiga va dunyo bo'ylab mikroorganizmlar), bu to'siq o'z-o'zidan boshqa tabiiy hodisalar o'rtasidagi modda va energiya almashinuvi muayyan turi, ichki qarama-qarshi dialektik birlik, doimiy harakatda rivojlantirish bo'ladi
"Ekotizim" va "biogeokenoz" tushunchalari bir-biriga juda yaqin, ammo sinonimiy emas. Ekotizimlar - o'lchovsiz barqaror turmush tizimlari va noan'anaviy tarkibiy qismlar bo'lib, ularda tashqi va ichki moddalar va energiya aylanishi amalga oshiriladi. Ekotizim - uning mikrobial populyatsiyasi bilan suv tomchisi, o'rmon, gulli kosmik,kosmik kemalar va chiqindi suv tozalash inshooti. Ekotizim bir necha biogeosenozlarni o'z ichiga olishi mumkin.
Shunday qilib, "ekotizim" tushunchasi "biogeosenoz" ga nisbatan kengroq, ya'ni, har qanday biogeozenoz ekologik tizimdir, ammo har bir ekotizim biogeokenoz deb hisoblanishi mumkin va biogeosenozlar o'zlarining aniq chegaralariga ega bo'lgan yer yuzidagi sub'ektlardir.
Ekotizimlarning tuzilishi. Eng e'tirof etilgan trofik struktur (yunoncha "Trophos-food" dan olingan), unga ko'ra ekotizimlarni ikki qismga bo'lish mumkin:

• 
  Yuqori qismi avtotrofik (o'z-o'zidan oziqlanadigan) qatlam yoki o'simliklarni yoki ularning tarkibida xlorofillni o'z ichiga olgan "yashil belbog '", bu yerda nur energiyasining ta'siri ustunlik qiladi, oddiy noorganik birikmalardan foydalanish va murakkab organik birikmalarning to'planishi.
  
• 
  Pastki qismi geterotrofik (boshqalar tomonidan oziqlanadigan), yoki Yu Odum "tuproq va cho'kindilarning" jigarrang tasma ", murakkab moddalarni ishlatish, aylantirishi va ajralib ketishiga sabab bo'lgan moddalarni, ildizlarni va boshqalarni qayd qiladi.
  

2.3. Energiya oqimi.

Tirik organizmlar atrof-muhitdan ikki narsani talab qiladi: energiyani ta'minlash uchun oziq-ovqat va ozuqa moddalarini ta'minlash. Energiya oqimi, ya'ni issiqlik oqimi, oziq-ovqat zanjiri orqali energiya oqimini anglatadi. Quyosh energiyani deyarli barcha energiya uchun mas'uldir, u doimiy sayyora energiyasini yorug'lik shaklida beradi, garchi u oxir-oqibat oziq-ovqat zanjiri trofik darajasida issiqlik shaklida ishlatiladi va yo'qoladi. Ekotizimdagi energiya oqimi ochiq tizimdir (ya'ni, aylanish jarayonida emas, balki issiqlikka aylanadi va foydali maqsadlar uchun doimiy yo'qotiladi).
Trofik (yunon tilidan olingan, oziq-ovqat mahsulotlarini nazarda tutgan holda) tananing darajasi oziq-ovqat zanjirida joylashgan pozitsiyadir. Oziq-ovqat mahsulotlarini olish yo'liga asoslangan organizmlar ishlab chiqaruvchilar, iste'molchilar va parchalanuvchilar sifatida tasniflanadi.
Ishlab chiqaruvchilar (avtotroflar) odatda boshqa organizmlarni iste'mol qilmaydigan o'simliklar yoki yosunlardir, lekin ularda tuproqdan yoki okeandan ozuqa moddalarini tortib, fotosintez yordamida quyosh energiyasidan foydalanadigan oziq-ovqat mahsulotlarini ishlab chiqaradilar.
Quyosh nurlari bo'lmagan hidrotermik chuqur dengiz ekosistemalarida istisno mavjud bo'lib, pishirish uchun organizmlar tomonidan kmosizot ishlatiladi. Chunki ular eng past darajadagi trofik darajalarda, asosiy ishlab chiqaruvchilar deb ataladi.
Oziq-ovqat zanjirini yuqoriroq qilib, iste'molchilar (geterotroflar) o'z oziq-ovqatlarini ishlab chiqa olmaydigan va boshqa organizmlarni iste'mol qilishi kerak bo'lgan hayvonlardir. Asosiy ishlab chiqaruvchilarni (o'simliklar kabi) yeyishni boshlaydigan hayvonlarga hayvon deb ataladi va yirtqich hayvonlar deb nomlangan boshqa hayvonlarni yeydigan hayvonlar va o'simliklar boshqa hayvonlarni yeyiladigan hayvonlarga omnivorlar deyiladi.