Mavzu: Ellektrolizga oid masalalar yechishni o‘rganish
Mavzu: Kimyoni o'qitishda eksperemental masalalardan foydalanish
Download 293.12 Kb. Pdf ko'rish
|
601545 (1)
Mavzu: Kimyoni o'qitishda eksperemental masalalardan foydalanish.
Kimyodan masala yechishning ta’limiy ahamiyati shundan iboratki, masalalalar yechish jarayonida moddalar va jarayonlar to’g’risidagi kimyoviy tushunchalar mustahkamlanadi va takomillashadi, bilimlarning mustahkam egallashi vujudga keladi. Kimyoviy masalalarni yechish o’qitishni ishlab chiqarish bilan bog`laydi, mehnat tarbiyasi ko’nikmalarini hosil qiladi, ixtisoslikni egallashga yo’naltiradi, matematika va fizika fanlari bilan predmetlararo bog`’lanish amalga oshadi. Maqsadga intilish xususiyati shakllanadi. Masala yechishning rivojlantiruvchi funksiyasi yoqori bo’lib, u o’quvchilarning kimyoviy tafakkurini shakllantiradi va rivojlantiradi, bilimdagi formalizmini yo’qotadi, mustaqil fikrlashga o’rgatadi. Kimyodan sifat masalalarini yechish jarayonida muommali o’qitishni amalga oshirish mumkin. Metodologik jihatidan olganda absrakt taffakurdan amaliyotga o’tishni ta’minlaydi. Masalalar yechish o’qitish vositasi bo’lib, u bilimlarni mustahkam o’zlashtirilishini taminlaydi(6- rasm). Kimyoviy masalalar sifat va hisoblashga oid sinflarga bo’linadi. Kimyo bo’yicha sifatga oid masalalar Kimyo bo’yicha sifatga oid masalalar. Sifatga oid masalalarning quyidagi tiplarini keltirish mumkin. 1. Kuzatilgan hodisalarni tushuntirish: nima sababdan KMnO4 qizdirilganda ajraladigan gaz cho’g’langan cho’pni yondirib yuboradi? Nima sababdan Na2SO4 eritmasiga bariy xlorid eritmasi qo’shilganda cho’kma hosil bo’ladi? 2. Aniq moddalarning tavsifi. Xlorid kislotaning quyidagi sanab o’tilgan moddalarning qaysi biri bilan reaksiyaga kirishadi? 3. Moddalarni bilib olish. Qaysi probirkalarda kislota, ishqor, tuz borligini aniqlang. Qaysi probirkalarda xlorid kislota, sulfat va nitrat kislota orligini aniqlab ko’rsating. 4. Moddalarning tarkibini sifat jihatidan asoslab berish. Ammoniy xlorid tarkibada ammoniy va xlor ioni borligini asoslab ko’rsating. 5. Aralashmalar tarkibidan toza moddalarni ajratish. Kislorodni uglerod (IV)oksididan qanday tozalash mumkin. 6. Moddalarning olinishi. Natriy gidroksidni mumkin bo’lgan usullar bilan olinishini ko’rsating. Sifat masalalari ichida asboblarni ishlatishga oid ham bo’lishi mumkin. Masalan: kislorod, vodorod, xlor, ammiak gazlarini yig’ish uchun qanday asboblardan foydalanish mumkin. Sifat masalalari og’zaki, yozma va yeksperimental bo’lishi mumkin. 1- masala. NaNO2 ning 15 g eritmasidagi kislorod atomlarining soni 4,8∙1023 donaga teng. NaNO2 eritmasining massa ulushini foizda hisoblang. Yechish: 1) Kislorodning modda miqdorini aniqlaymiz. n = N/Na = (4,8∙1023)/(6,02∙1023) = 0,8 mol 2) NaNO2 ning suvdagi eritmasidagi NaNO2 da 2 ta kislorod atomlari, suvda bitta kislorod atomlari bo`ladi. Suvdagi kislorod atomlar sonini x, NaNO2 dagi kislorod atomlar sonini u deb olsak, unda x + 2u = 0,8 mol ga teng bo`ladi. Undan x = 0,8 – 2u Tenglama tuzib, erigan toza modda miqdorini aniqlaymiz. 69u + 18x = 15 69u + 18 (0,8 – 2u) =15 69u + 14,4 – 36u = 15 33u = 0,6 u = 0,02 mol m(NaNO2) = n∙M =0,02 ∙ 69 = 1,38 g ω(NaNO2) = (1,38/15) ∙ 100 = 9,2 % Formulalarni keltirib chiqarish boyicha quyidagi usullardan foydalanish mumkin. 2-masala. Umumiy formulasi A2B2O7 va A2BO4 bo`lgan moddalar berilgan. A2B2O7 tarkibida kislorodning massa ulushi 38,1% ga teng, A2BO4 moddada kislorodning massa ulushi 33% ga teng. A va B elementlarni aniqlang. Yechish: 1-usul. Hisoblash 100 g moddalarga nisbatan olib boriladi: m(O) = m∙ω =100∙0,381 = 38,1 g n(O) =38,1/16 mol = 2,375 mol n(A2B2O7) = 2,375/7 = 0,34 mol M = 100/0,34 = 294 g/mol Download 293.12 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling