Mavzu: Ellektrolizga oid masalalar yechishni o‘rganish
Mavzu: 10-SINFDA KIMYO KECHALARINI O‘TKAZISH
Download 293.12 Kb. Pdf ko'rish
|
601545 (1)
Mavzu: 10-SINFDA KIMYO KECHALARINI O‘TKAZISH
METODIKASI Kechaning mazmunini tanlash, dasturini muxokama qilish va senariyni ishlab chiqish. Bu bosqichda yetakchi rolni kimyo o’qituvchisi o’ynaydi. Ammo o’quvchilar xam o’zlarining xal qiluvchi xissalarini qo’shadilar. Kimyoviy mavzuda ko’rinishlar, she’rlar yozadilar. Jurnal va badiiy adabiyotlardan materiallar tanlaydilar. Kechaga kimyogar-olimlar, ishlab-chiqarish ilg’orlaridan vakillarni taklif etish. Bu o’quvchilarga aloxida topshiriq xisoblanadi.Kimyo kechasini tashkillash va o’tkazish har bir ishtirokchidan katta mehnat talab qiladi.bir vaqtning o’zida ommaviy tadbirni o’tkazish har bir ish tavsifi va yo’nalishiga ta’sir qiladi. Bu sinfdan tashqari ishning shakl va xillari o’rtasida o’zaro integratsiya bo’lishini ko’rsatadi.Demak, sinfdan tashqari ishlarning barcha elementlari o’zaro bog’liq bo’lib, bir-biriga ta’sir ko’rsatadi.“Men aminmanki, kimyo bilan qiziqib, uni o’zi uchun mutaxassislik sifatida tanlab olganlar orasida bundan afsuslanuvchi biror kimsa topilmasa kerak” –degan edi rus olimi N.D.Zelinskiy. haqiqatdan ham kimyo qiziqarli va mo’jizakor fandir.Shu jixatdan kimyo kechalarini tashkillash va o’tkazishda mo’jizakor kimyoning qiziqarli tajribalardan o’rinli foydalanish o’quvchilarni kimyo faniga qiziqtirbgina qolmasdan, balki kimyoviy bilimlarni chuqur egallashlarida muhim omil bo’lib xizmat qiladi. Kimyo kechalarini o’tkazishda qiziqarli tajribalarni tanlash va namoyish etish muhim axamiyatga ega. Bunda avvalo kimyo kechasini mavzusiga oid tajribalar tanlanib, kimyo to’garagi a’zolari tomonidan amalga oshirilishi maqsadga muvofiqdir. Chunki, to’garak a’zolari bu tajribalarni kimyo to’garaklarida bajargan bo’lishlari mumkin. Bu esa tajribalarni muvaffaqqiyatli chiqishiga yordam beradi. Avvalo tanlangan tajriba qiziqarli, shu bilan birga oson bajariladigan, kam vaqt sarflanadigan, qizdirish, yoki boshqa sharoitlar zarur bo’ladigan bo’lmasligi kerak. Chunki ko’pgina kimyo kechalari odatda katta xonalarda o’tkazilishi munosabati bilan ayrim tajribalarni bajarish imkoniyati bo’lmasligi mumkin.Shu nuqtai nazardan men, kimyo kechalarida bajariladigan ayrim qiziqarli tajribalarni keltirib o’taman. Gugurtsiz olov yoqish. Suvdan sut hosil qilish. Sirli yozuvlar. Bir suyuqlikdan uch xil cho’kma. Tuxumxo’r grafin. Oq qanddan qora ustun. Qand yonadimi? Sun’iy vulqon. Fir’avn iloni. Qon hosil qilish. Tosh yonadi. Qog’ozning ko’mirlanishi. Olov sochuvchi ajdarxo. Tuxum archilmay tozalanadi. Yozuvlar qanday paydo bo’ladi? Bundan tashqari ba’zi bir zaxarli, portlovchi, uzoq vaqt saqlanadigan tajribalarni videolavhalar orqali namoyish etish ham mumkin.Quyida men ayrim tajribalarni bajarish yo’llarini bayon etaman. 1-tajriba. Gugurtsiz olov yoqish. 3 ta chinni kosachaga 0,5 gr KMnO4 tuzidan solinib, ustiga konsentrlangan H2SO4 dan 1-2 ml quyiladi. Biroz vaqt o’tgandan so’ng, oldindan tayyorlab qo’yilgan spirtga ho’llangan paxtani birin-ketin kosachalarga tashlanganda, paxtalar o’z-o’zidan yonib ketadi. 2KMnO4 + 3H2SO4= K2SO4 + 2MnSO4 + 3 H2O +5”O” C2H5OH + 6”O”→ 2CO2 + 3H2O Bu holda atomar kislorod juda kuchli oksidlovchi bo’lgani tufayli spirtni oksidlab yondirib yuboradi. 2-tajriba. Yozuvlar qanday paydo bo’ldi? Oldindan tayyorlab qo’yilgan 4 varaq oq qog’ozga Na2S tuzi eritmasidan purkalsa, qog’oz betida yozuvlar paydo bo’ladi. Bu tajriba shunday bajariladi: oq qog’ozlarning birinchisiga qo’rg’oshin atsetat tuzining eritmasi bilan “bahor”, ikkinchisiga MnCl2 tuzining eritmasi bilan “yoz”, uchinchisiga SbCl3 tuzining eritmasi bilan “kuz” va to’rtinchisiga esa CdCl2 tuzining eritmasi bilan “qish” so’zlari yoziladi. Xulosa qilib aytganda har bir kimyo kechasini muvaffaqiyatli chiqishi qiziqarli tajribalarning tanlash, o’tkazish va mohiyatini to’liq ochib berish orqaligina ahamiyatga molikdir. Download 293.12 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling