TOSHKENT DAVLAT TRANSPORT UNIVERSITETI “ Informatika va kompyuter grafikasi ” kafedrasi - “Texnik tizimlarda axborot texnologiyalari” fanidan
- 5 – laboratoriya ishi
-
Laboratoriya ishning maqsadi: - Algoritm tushunchasi bo’yicha bilimlarga ega bo’lish.
- Kundalik hayotimizda qo’llaniladigan algoritmlar bilan ishlash.
- Chiziqli, tarmoqlanuvchi, takrorlanuvchi jarayonlarga algoritmlar tuzish
- Ma’ruza mashg’ulotida olingan bilimlarni mustahkamlab, algoritmlar bo’yicha berilgan amaliy ish topshiriqlarini bajarish
Mavzuning dolzarbligi - Hozirgi vaqtda taraqqiyot juda tez rivojlanib kundan – kunga yangidan-yangi dasturlar ishlab chiqilmoqda va hayotga tadbiq etilmoqda. Kundan – kunga inson omili bilan bajariladigan ko’plab ishlar va vazifalar kompyuterlashmoqda, avtomatlashtirilmoqda va robotexnikalarni qo’llash jadal kirib kelmoqda. Bundan kelib chiqadiki har bir talaba ta’lim olayotgan yo’nalishidan qat’iy nazar biror-bir zamonaviy dasturlash tilini mustahkam o’rganishi zamon talabi bo’lib qolmoqda. Har qanday dasturlash tilini o’rganishdan avval algoritmlar nazariyasini bilish lozim. Dasturlar muayyan tuzilgan matematik model va algoritm asosida quriladi. Shuning uchun algoritmlar mavzusini o’zlashtirish biror dasturni o’rganmoqchi bo’lgan talabalar va shaxslar uchun juda muhim hisoblanadi.
Foydalanish uchun adabiyotlar - Azamov S.S. , “Dasturlash asoslari”. Uslubiy qo’llanma. TDTrU, Toshkent. 2021 yil.
- Abdikayumov B.N., “Axborot-kommukatsion texnologiyalar va tizimlar”, o’quv qo’llanma, Toshkent. 2017 yil.
- Sodiqov S.S, Raximov S.D. va bosh.. “Qurilishda axborot texnologiyalari” fanidan laboratoriya ishlarini bajarish bo’yicha uslubiy qo’llanma, Toshkent. 2020 y.
- "Algoritm" so‘zi buyuk o‘zbek matematigi Al-Xorazmiy nomidan olingan bo‘lib, u birinchi bo‘lib arab raqamlaridan foydalangan holda arifmetik amallarni bajarish qoidasini bayon etgan.
- Algoritm – qo‘yilgan masalani yechimga olib keluvchi amallarning mantiqiy ketma-ketligidir.
- Nazariy qism. Algoritm tushunchasi
- 1. Cheklilik. Algoritm chekli sondagi qadamlardan iborat bo’lishi lozim. Shuningdek bu xossa vaqtga ham tegishli. Ya’ni, dastur ma’lum vaqt davomida bajarilishi lozim.
- 2. Aniqlik. Algoritmning har bir qadami biror amalni aniqlashi lozim, ya’ni qadam maqsadsiz bo’lmasligi lozim.
- 3. Uzluksizlik. Algoritm bo‘laklarga ajratilgan va bu bo‘laklar uzluksiz bog‘langan bo‘lishi lozim.
- 4. Ommaviylik. Tuzilgan algoritm bir turdagi masalalarning barchasi uchun o‘rinli bo‘lishi lozim.
- 5. Natijaviylik. Algoritmning chekli qadamlaridan so‘ng albatta natijaga erishilishi lozim.
- Algoritm quyidagi xossalarga ega:
Chiziqli algoritmlar deb undagi har bir amallarning hech qanday shart va takrorlanishlarsiz bajariladigan turiga aytiladi. - Chiziqli algoritmlar deb undagi har bir amallarning hech qanday shart va takrorlanishlarsiz bajariladigan turiga aytiladi.
- Tarmoqlanuvchi algoritmlar deb berilgan masalada ba’zi amallarning ma’lum bir shartlar asosida bajarilish jarayoni qatnashgan algoritmlarga aytiladi.
- Takrorlanuvchi algoritmlar biror-bir shart bajarilguncha yoki biron parametrning har xil qiymatlari asosida chekli ravishda takrorlanishlar yuz beradigan jarayonlar qatnashgan algoritmlardir.
- Algoritm quyidagi turlarga bo’linadi:
- Blok-sxemalarnig asosiy elementlari quidagilardan iborat:
- Bloklar gorizontal va vertikal to‘g‘ri chiziqlar, strelkalar orqali bog‘lanadi.
- 2. Selsiy shkalasida berilgan harorat miqdorini Farengeyt shkalasi harorat miqdoriga o’tkazib beruvchi algoritmi. Formulasi:
- Takrorlanuvchi algoritmlar
- Takrorlanuvchi algoritmlar biror-bir shart bajarilguncha yoki biron parametrning har xil qiymatlari asosida chekli ravishda takrorlanishlar yuz beradigan jarayonlar qatnashgan masalalarning algoritmlaridir.
- ifodasini hisoblash algoritmini tuzing
- ifodasini hisoblash algoritmini tuzing.
- Takrorlanuvchi algoritmlarga doir misollar
- Takrorlanuvchi algoritmlarga doir misollar
- Takrorlanuvchi algoritmlarga doir misollar
- Amaliy bajarish bo’yicha topshiriqlar
- Amaliy ishning topshiqlari guruh talabalariga tarqatiladi va har bir talaba guruhdagi tartib raqami bo’yicha topshiq variantida berilgan vazifalarni bajarishi lozim.
- E’tiboringiz uchun rahmat !!!
Do'stlaringiz bilan baham: |
