Mavzu: Foiz stavkalari, pul massasi va valyuta kursining kolebaniyasi

MAVZU: Foiz stavkalari, pul massasi va valyuta kursining kolebaniyasi
R e j a :

1. 
   Foiz stavkalari va uning ishlashi
   
2. 
   Pul massasi va uning mohiyati
   
3. 
   Valyuta kursining kolebaniyasi
   

Foiz stavkasi bu qarz beruvchi tomonidan o'z pulidan foydalanganligi uchun olinadigan asosiy qarzning foizlar foizidir. Asosiy qarz - bu qarzga berilgan pul miqdori. Foiz stavkalari kreditlar narxiga ta'sir qiladi. Natijada ular iqtisodiyotni tezlashtirishi yoki sekinlashtirishi mumkin. Federal rezerv ideal iqtisodiy o'sishga erishish uchun foiz stavkalarini boshqaradi.

Bank foiz stavkasini sizning kreditingiz yoki kredit kartangiz balansining to'lanmagan qismiga qo'llaydi va siz har bir murakkab davrda kamida foizlarni to'lashingiz kerak. Agar yo'q bo'lsa, to'lovlarni amalga oshirayotganingizga qaramay, sizning qarzingiz ko'payadi.
Garchi foiz stavkalari juda raqobatbardosh bo'lsa-da, ular bir xil emas. Bank qarzni qaytarish ehtimoli kam deb hisoblasa, undan yuqori foizlarni oladi. Shu sababli, banklar kredit kartalari kabi aylanma kreditlarga yuqori foiz stavkasini belgilashga moyil bo'ladi, chunki ushbu turdagi kreditlarni boshqarish ancha qimmatga tushadi. Shuningdek, banklar xavfli deb hisoblagan odamlardan yuqori stavkalarni olishadi; Kredit balingiz qancha yuqori bo'lsa, foiz stavkasi shuncha past bo'ladi.
Yuqori foiz stavkalari kreditlarni qimmatroq qiladi. Foiz stavkalari yuqori bo'lsa, kamroq odamlar va korxonalar qarz olishga qodir emaslar. Bu xaridlarni moliyalashtirish uchun mavjud bo'lgan kredit miqdorini pasaytiradi va iste'molchilar talabini pasaytiradi. Shu bilan birga, bu ko'proq odamlarni tejashga undaydi, chunki ular omonat stavkasidan ko'proq pul olishadi. Yuqori foiz stavkalari, shuningdek, korxonalarni kengaytirish uchun mavjud kapitalni kamaytiradi, ta'minotni bo'g'ib qo'yadi. Likvidlikning bu pasayishi iqtisodiyotni sekinlashtiradi.
Past foiz stavkalari iqtisodiyotga teskari ta'sir ko'rsatadi. Ipotekaning past stavkalari uy-joy narxlarining pasayishi bilan bir xil ta'sirga ega bo'lib, ko'chmas mulkka bo'lgan talabni rag'batlantiradi. Jamg'arma stavkalari pasaymoqda. Jamg'armachilar o'zlarining depozitlari bo'yicha foizlarni kamaytirganliklarini bilsalar, ko'proq pul sarflashga qaror qilishlari mumkin. Shuningdek, ular o'zlarining pullarini biroz xavfli, ammo foydaliroq sarmoyalarga sarflashlari mumkin, bu esa aktsiyalar narxini ko'taradi.
Pul massasi — xoʻjalik aylanma-siga xizmat koʻrsatadigan va xususiy shaxslar, korxonalar va davlatga tegishli harid va toʻlov vositalarining jami hajmi. Pul massasi muomaladagi va jami Pul massasigaboʻlinadi. Muomaladagi Pul massasi muayyan davrda, muayyan sanada hara-katda, muomalada boʻlgan pul miqdo-rini, jami Pul massasi muomalaga chiqarilgan pullarning toʻliq miqdorini bil-diradi. Unga nakd pullar, korxonalar va aholining banklarda hisobvaraklarda saqlanayotgan pul mablagʻlari, toʻlanishi shart boʻlgan pul majburiyatlari kiradi. Tovar ayirboshlash va toʻlov-hisobkitob munosabatlari shakllarining rivojlanishi bilan muomalada yurgan Pul massasining tarkibi va tuzilmasi jiddiy oʻzgarishlarga uchraydPul massasi bu jismoniy va yuridik shaxslarga hamda davlatga tegishli bo’lgan naqd va naqdsiz ko’rinishdagi pul mablag’larining yig’indisidir.

Pul muomalasi bu pullarning naqd va naqd bo’lmagan shakllardagi doiraviy aylanishi bo’lib, bunda pullar to’lov vositasi va muomala vositasi funksiyalarini bajaradi. Pul muomalasi jarayonida ishtirok etadigan pullar 2 ga bo’linadi.

1. Aktiv pullar-bevosita to’lov jarayonidagi pullardir. Shu pullar tufayli T-P (tovar pul) yoki P-T jarayoni nihoyasiga yetadi.

2. Passiv pullar-deganda aholining, korxonalarning va davlatning banklaridagi hisob raqamlarida turgan pullar hamda aholining qo’lidagi naqd pullar tushuniladi. Pul massasi tushunchasi

Iqtisodiyotdagi muomalalarda pul ayirboshlash vositasi bo'lib xizmat qilganligi sababli, iqtisodiyotning oddiy modelida pul massasi shu maqsadda xizmat qiluvchi aktivlar miqdorigacha kamayadi. Ammo murakkab real iqtisodiyotda bu savolga javob unchalik aniq emas. Avvalo, pul massasi tushunchasini aniqlash kerak.
Pul massasi tushunchasi bozor iqtisodiyotini makroiqtisodiy tahlil qilish uchun asos bo'lib, u tashqi iqtisodiy adabiyotlarda va statistikada keng qo'llaniladi. Mahalliy o'quvchi uchun bu asosan yangi. Pul massasi diqqat markazida bo'ladi markaziy bank va davlat organlari. Bu tushunarli, chunki agar u juda tez o'sadigan bo'lsa, unda muqarrar natija narxlarning oshishi, inflyatsiya, tanqislik bo'ladi. Va aksincha, uning tez qisqarishi bilan ishsizlik paydo bo'ladi, ishlab chiqarishning pasayishi sodir bo'ladi.
pul massasi jismoniy shaxslar, muassasalar (korxonalar, birlashmalar, tashkilotlar) mulkdorlari (korxonalar, birlashmalar, tashkilotlar) va davlat mulki boʻlgan iqtisodiyotda tovar va xizmatlar aylanishini taʼminlovchi naqd va naqd pulsiz isteʼmolchi va toʻlov vositalari majmuidir.
Pul massasi o'z ichiga oladi Birinchidan,Naqd pullar muomalada, ya'ni aholi qo'lidagi barcha qog'oz pullar va metall tangalar, shuningdek, korxona, muassasa va tashkilotlar sinflarida. Banklarning kassalaridagi naqd pullar pul massasiga kirmaydi.
Pul, ta'rifiga ko'ra, mukammallik xususiyatiga ega. likvidlik, ya'ni to'lov vositasi sifatida hech qanday to'siqlarsiz darhol harakat qilish qobiliyati. Iqtisodiy agentning portfelidagi boshqa turdagi mulklar yoki aktivlar (ko'chmas mulk, uzoq muddatli obligatsiyalar, obligatsiyalar, aktsiyalar va boshqalar) turli darajadagi likvidlikka ega. Biroq, mukammal likvidlikka ega bo'lgan naqd pul o'z egalariga daromad keltirmaydigan kamchiliklarga ega. Shu bilan birga, likvidligi kam bo'lgan boshqa turdagi aktivlar o'z egalariga ma'lum daromad keltiradi. Narxlarning tez o'sishi sharoitida bu holat juda muhimdir.