Mavzu: Fotosintezning qorong'ulikdagi reaksiyasi

Nizomiy nomidagi TDPU
Tabiiy fanlar fakulteti Bilogiya yo’nalishi 3-kurs 304 -guruh talabasi Xaitmuratova Xosiyatning O’simlik fizologiyasi fanidan Taqdimoti
01
02
03
Mavzu:
Fotosintezning qorong'ulikdagi reaksiyasi
Fotosintezning qorong’ulik fazasi
Qorong’ulik fazasidagi reaksiyalar
Fotonsintezning samarali yo’li
Fotosintezning qorong'u bosqichi yorug'lik energiyasini talab qilmaydi. U xloroplast stromasida joylashgan. Reaksiyalar havodan keladigan karbonat angidridning ketma-ket o'zgarishi zanjiri sifatida taqdim etiladi. Natijada glyukoza va boshqa organik moddalar hosil bo'ladi.
Fotosintezning qorong'u bosqichi yorug'lik energiyasini talab qilmaydi. U xloroplast stromasida joylashgan. Reaksiyalar havodan keladigan karbonat angidridning ketma-ket o'zgarishi zanjiri sifatida taqdim etiladi. Natijada glyukoza va boshqa organik moddalar hosil bo'ladi.
Fotosintezning qorong’ulik bosqichi
1
Birinchi reaktsiya - bu fiksatsiya. RiBF karbonat angidrid qabul qiluvchi vazifasini bajaradi. Reaksiyaning katalizatori ribuloza bifosfat karboksilaza (ferment). RiBP ning karboksillanishi natijasida olti uglerodli beqaror birikma hosil bo'ladi. U deyarli bir zumda ikkita FHA molekulasiga (fosfogliserik kislota) parchalanadi. Shundan so'ng reaktsiyalar tsikli boshlanadi, u erda bir nechta oraliq mahsulotlar orqali glyukozaga aylanadi. Ular fotosintezning yorug'lik fazasi davom etayotganda aylantirilgan NADP.H 2 va ATP energiyasidan foydalanadilar. Bu reaksiyalar sikli “Kalvin sikli” deb ataladi. Uni quyidagicha ifodalash mumkin:
Fiksatsiya
01
6CO2 + 24H+ + ATP → C 6 H 12 O 6 + 6H 2 O
Fotosintez jarayonida glyukozadan tashqari organik (murakkab) birikmalarning boshqa monomerlari hosil bo'ladi. Bularga, xususan,
yog 'kislotalari, glitserin, aminokislotalar, nukleotidlar kiradi.
2
Ular fotosintezning bir turi bo'lib, unda birinchi mahsulot sifatida uch uglerodli birikmalar hosil bo'ladi. Aynan u yuqorida Kalvin sikli sifatida tasvirlangan. Sifatida xarakterli xususiyatlar C3 fotosintezi:
1. RiBP karbonat angidridni qabul qiluvchi hisoblanadi.
2 Karboksillanish reaksiyasi RiBP karboksilaza tomonidan katalizlanadi.
3 Olti uglerodli modda hosil bo'lib, keyinchalik 2 ta FHAga parchalanadi.
C3 Reaksiyalari
Reaksiya jarayoni
3
Fotosintezning bu turi birinchi mahsulot sifatida to'rt uglerodli birikmalarning paydo bo'lishi bilan tavsiflanadi. 1965 yilda C4 moddalari birinchi bo'lib ba'zi o'simliklarda paydo bo'lishi aniqlandi. Masalan, bu tariq, jo'xori, shakarqamish, makkajo'xori uchun o'rnatilgan. Bu madaniyatlar C4 o'simliklari sifatida tanildi. Keyingi yili, 1966 yilda Slack and Hatch (Avstraliya olimlari) ularda fotonafas olish deyarli yo'qligini aniqladilar.
C 4 Reaksiyalari
Reaksiya jarayoni
Bundan tashqari, bunday C4 o'simliklari karbonat angidridni o'zlashtirishda ancha samarali ekanligi aniqlandi. Natijada, bunday madaniyatlarda uglerod o'zgarishi yo'li Xetch-Slack yo'li deb ataladi.
Xet-slack usuli
Ontogenezning ko’pchilik davri juda qurg’oqchilik sharoitida
o’tadigan o’simliklarda C4 reaksiya yo’li bilan borib ular asosan ,
kechasi CO2 yutib olafi va olma kislotani to’playdi.Chunki kunduz kuni og’izchalari yopiq bo’ladi.Og’izchalarning yopiq bo’lishi ularning tanasidagi suvning transpiratsiyasi uchun sarflanishdan saqlaydi.
Fotosintezning samarali yo’li