Mavzu: Fransiya soliq tizimining tuzilish asoslari reja

Fransiya Davlat byudjetini tarkibi*

Summasi, mln.frank	Salmog M,%
669962	41,9
293110	18,1
170140	10,6
118618	7,3
245120	15,2
120267	7,4
1617217	100,0

1.Qo‘shilgan qiymat solig’i
2.Jismoniy shaxslarga solinadigan darolad solig’i
3.Korxonalarga solinadigan soliq 4.Nefi mahsulotlariga solinadigan boj tolovi

5. 
   Boshqa soliqlar 6.Soliqsiz tushumlar Ja’mi
   

Fransiya davlat byudjetini daroladida soliqlar (ajratmalar bilan birgahqda) tushumi 93%ga yaqin o‘rinni egallaydi. Qolgani soliqsiz daroladlarga to‘g‘ri keladi.

Egri soliqlar byudjetni umumiy daroladini 60%ga yaqinini beradi. Asosiy egri soliq Fransiyada qo‘shilgan qiymat solig’i hisoblanadi. Bu soliq 1954 yili tadbik qilingan. Byudjetni soliqli daroladlari ichida QQS 45%ni tashkil qiladi.
Egri soliqlar tarkibida QQS salmog’i 72,3% teng.
Keyingi egri soliq - ichki neft mahsulotlariga solinadigan soliq. Uning salmog i 7,0-8,5% teng. Bu soliqqa 13,3% egri soliqlar to‘g‘ri keladi. Egri soliqlarni kelib tushish tarkibi uzoq vaqt o‘zgarmasdan turdi. Bundan faqat ichki neft mahsulotlariga solinadigan soliq mustasno. Uning salmog’i
keyingi yillar oshib borgan. Alaliyotda bu soliqni aktsizlarga emas, bojxona bojiga tenglashtiriladi.

Neft mahsulotlarini ishlab chiqarish uchun kerakli xol-ashyo asosan mallakatga import orqali keltiriladi. Eksport va reeksport qilinadigan neft mahsulotlari umuman soliqqa tortilmaydi. Fransiya uchun о tgan asming 80- va 90- yillarida bojxona bojini roli sezilari ortib bordi.

Deyarli 40% ga yaqin byudjet daroladlari to‘g‘ri soliqlardan kelib
tushadi. Bulaling tarkibida asosiy olinni darolad solig’i (jismoniy shaxslar daroladiga solinadigan soliq) egallaydi. Jismoniy shaxslarni daroladiga solinadigan soliq umumiy byudjet daroladini 18-21% ini tashkil qiladi. Ikkinchi o‘rinni to‘g‘ri soliqlar tarkibida aktsioner kolpaniyalali foydasiga solinadigan soliq (korporatsiya solig‘i)
egallaydi.
Byudjetni soliq daroladlari tarkibida bu tolov 8 dan 10 foizgachal
tashkil qiladi.
Aktsioner kolpaniyalali foydasiga solinadigan soliqni salmog’ini
pasayib borishiga asosiy sabab engilliklar berish tizimini kengayishi
hisoblanadi.
Fransiya korxonalari korporatsiya solig’i bo'yicha asosan ikki turdagi
engilliklardan foydalanadi:

1. 
   asosiy kapitalga nisbatan tezlashtirilgan alortizatsiyani qo Hash,
   
2. 
   soliq kreditlari berish.
   

Soliq krediti 1982 yili kiritilgan va 1983 yil 1 yanvardan boshlab qollaniladi. Ilmiy tekshirish ishlariga qilinadigan harajat kredit olish huquqini beradi. Ilmiy tekshirish ishlarini harajati olgan yilgidan oshib ketsa va 5 mln. frantsuz frankidan yuqori bolmasa, unga 50% hajmda
kredit beriladi.
Kredit summasi olinadigan korporatsion soliqdan chiqarib tashlanadi.
Ilmiy tekshirish harajatlariga imorat va uskunalarni alortizatsiyasi, xodimlarga beriladigan ish haqi va operatsion harajatlar kiradi (xodimlarga ish haqi sifatida 55% harajat beriladi).
Shunday qilib ijtimoiy guruhlar bo'yicha soliqlar umumiy
daroladlaridan eng kalida 22,8% va ko‘pi bilan 49,2% to lanadi. Oliy (mansabdorlar) kadrlar va erkin kasb egalari, jadvalga ко ra, to g ri soliqlarni, ya’ni darolad, mol-mulk soliqlarini asosiy tolovchisi hisoblanadi. (11,7 va 12,6%). Egri soliqni asosiy tolovchilari bolib, qishloq xo‘jaligidagi yollanma ishchilar, ishchi va xizmatchilar tolaydi. Ijtimoiy ajratmalaling katta qismini hal aynan shu tolovchilar guruhi ta’minlab beradi.

\