Мавзу: Г
ЕМОДИНАМИКА
. Юрак
фаолиятининг физикавий асослари
Тошкент тиббиёт академияси
ИНФОРМАТИКА ВА БИОФИЗИКА КАФЕДРАСИ
Тошкент – 2020
• Қон айланишининг механик ва электрик
моделлари.
• Пульс (томир уриши) тўлқини.
• Юракнинг иши ва қуввати. Сунъий қон айланиш
аппарати (СҚАА)
• Қон оқими тезлигини аниқлаш
О.Франк таклиф этган қон юрадиган
томирлар системасининг гидродинамик
моделини кўриб ўтамиз. Қон айланиш
системаси
артериал
қисми
эластик
резервуар каби моделлаштирилади (11.1-
расм, ЭР билан белгиланган).
0
kX
t
s
e
P
P
0
kX
t
s
e
Q
Q
Систоладан
сўнгги
босимнинг
вақтга
боғлиқлигини ифодаловчи формула:
Оқиб
чиқаётган
қон
миқдори:
Бунда: Q
s
=P/X
0
Бстола охирида (диастола
бошида)
эластик
резурвуардан
оқиб
чиқаётган қоннинг ҳажмий тезлиги
U – Tok manbaiy
(kuchlanish)
Yurak analogi
B – Diod (to’g’irlagich)
Yurak klapanlari analogi
C – Kondensator
Katta sig’imli qon tomirlari(aorta,arteriyalar)
analogi
R – Rezistor (elektr qarshilik) Mayda qon-tomirlar (kapillyarlar) analogi
Қон
айланишининг
электрик модели
ПУЛЬС ТЎЛҚИНИ
Систолалар юз бериши даврида қоннинг чап
қоринчадан итариб чиқарилиши туфайли
юзага келган ва аорта ҳамда артериялар
орқали тарқалувчи юқори босимли тўлқинга
пулсли тўлқин дейилади. Пулс тўлқини 5-10
м/с
ва
ундан
ортиқроқ
тезлик
билан
тарқалади. Демак, систола даврида (0,3 с
атрофида у 1,5-3 м) масофага тарқалиши
лозим, бу масофа эса юракдан қўл ва
оёқларгача бўлган масофадан ортиқроқдир.
А-пулс тўлқини
ўтгандан сўнг,
B-артерия
орқали
пулс
тўлқинининг
ўтиш пайти,
d-артерияда
пулс
тўлқини
мавжудлиги,
e-кўтарилган
босимнинг
пасая бошлаши.
Пулсли тўлқин узунлигини қуйидаги формула
ёрдамида топиш мумкин:
Катта томирларда пулс тўлқинининг тезлиги
томирлар параметрларига қуйидаги кўринишда
боғлиқ (Моснер-Кертевег формуласи):
бу ерда E — эластиклик модули; ρ — қон
томири моддасининг зичлиги; h — қон томири
деворининг қалинлиги; d—қон томири диаметри.
2
d
Eh
Yurakning ishi Ayu chap qorincha bilan
o’ng qorincha
bajargan ishning
yig’indisiga teng: Ayu=Ach+Ao’ng .
Chap qorincha bajargan ish bosim kuchini yengishga va
kinetik
energiyagaga
yani
qonga
tezlik
berishga
sarflanadi:
1
Yurakning ishi va quvvati
Yurakning quvvati 1sistolik davr uchun:
J
v
p
À
À
À
À
À
À
A
A
J
p
p
m
ðV
À
ch
ch
ch
ch
ng
o
yu
chap
ng
o
ch
1
83
.
0
2
,
1
)
2
(
V
2
,
1
2
,
1
2
,
0
:
bundan
.
2
.
0
83
.
0
)
2
v
(
V
2
v
V
V
2
v
2
'
'
2
2
2
Vt
3
,
3
3
,
0
1
sek
J
t
A
N
sis
yu
g
d
2
0
v – ультратовушнинг
тарқалиш тезлиги
ҚОН ОҚИМИНИ ТЕЗЛИГИНИ АНИҚЛАШ
ЭЪТИБОРИНГИЗ УЧУН РАХМАТ!
Do'stlaringiz bilan baham: |