- Depolyarizatsiyaga qarshi moddalar — tubokurarin, anatruksoniy, piperokuroniy, m \elliktin haqiqiy kuraresimon (paxikurare) moddalar bo’lib, atsetilxolinning qarama-qarshisi (antagonisti) hisoblanadi, mushaklardagi H — xolinoretseptorlami falajlashi tufayli harakatlantiruvchi nerv oxirida ajraladigan atsetilxolin m ushaklar oxiridagi plastinkalarni depolyarizatsiya qilolmaganidan qo’zg’aluvchanlik nervdan mushaklarga o ’tolmay qoladi, mushaklar bo’shashadi, raqobatchi to’siq hosil bo’ladi. Agar harakatlantiruvchi nerv oxirida atsetilxolin miqdori oshsa, atsetilxolin antagonist sifatida mushaklardagi kuraresimon moddalami chiqarib tashlaydi, o‘z retseptorlarini egallaydi v a atsetilxolinning depolyarizatsiya qiluvchi xususiyati tiklanadi. Xolinesterazaga qarshi moddalar atsetilxolin ta’sirini oshiradi, ular xolinesteraza fennentini falajlab, atsetilxolinm parchalanishdan saqlab qoladi, uning miqdorini oshiradi, antagonist sifatida sustroq bo‘lib qoladi.
Depolyarizatsiyalovchi moddalar - Depolyarizatsiyalovchi moddalar (leptokurare) — ditilin (suksametoniy) kimyoviy jihatdan atsetilxolinga o‘xshab ketadi. Ditilin organizmga yuborilganda kimyoviy jihatdan o'xshashligi tufayli atsetilxolinning umumiy miqdori oehganday bo'lib, mushaklar depolyarizatsiyasi kuchayadi, keyin depolyarizatsiya desentizatsiyaga o'tadi, retseptorlarning atsetilxolinga nisbatan sezuvchanligi yo'qoladi, membrana repolyarizatsiya holatiga o'tolmaydi, kelayotgan yangi impulsni qabul qilolmay qoladi, shuning uchun biroz qisqarish — fibriliatsiyadan keyin mushaklar bo'shashib , depolyarizatsiya bloki hosil bo'ladi.
- Ditilinni butiril — xolinesteraza (soxta xolinesteraza) fennenti tez parchalaydi, shuning uchun uning ta’sir muddati qisqa bo'ladi. B a’zilarda ditilinning ta’siri davomli b o 'lad i, chunki ulam ing organizm ida d itilin n i sekin parchalaydigan yoki umuman parchalamaydigan alohida xolinesteraza bo'ladi. Xolinesterazaga qarshi moddalar ditilin ta’sirini kuchaytiradi
- Ta’sir mexanizmi aralash moddalardan dioksoniy aw al qisqa muddat ichida depolyarizatsiyani falajlab, keyin raqobatchi to'siq hosil qiladi.
- Kuraresimon moddalarni asosiy mioparalitik ta’siri bo‘yicha quyidagi qatorga qo 'y ish mumkin: anatruksoniy, pipekuroniy, tubokurarin, ditilin, dioksoniy, melliktin. Hayodning birinchi oyidagi, bir yoshgacha bo'lgan bolalar m iorelaksantlarga nisbatan juda sezuvchan bo'ladilar, chunki presinaptik joylarda atsetilxolin kattalarga nisbatan kam ajraladi, sinaptik oraliqda esa uning hajmi ko'proq bo'ladi, shu tufayli ularda miorelaksantlarhing ta’siri tez o'tib ketadi. Ditilin yosh bolalarda 1 kg tana vazniga kattalarga nisbatan yuqoriroq miqdorda qo'llanadi, chunki ditilin butirilxolinesteraza fermenti bilan parchalanadi, bolalarda fermentning faolligi ancha yuqori bo'ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
