Geterosiklik birikmalar haqida tushuncha
Geterohalqali birikmalarning klassifikasiyasi
Geterohalqali birikmalarni klassifikasiyalash uchun quyidagi belgilardan foydalaniladi:
· geterohalqali birikmalar halqaning o’lchamiga qarab uch-, to’rt-, besh-, olti- va yetti a’zoli bo’ladi.
Halqaning tarkibiga kiradigan kimyoviy element turiga qarab.
Halqaning tarkibiga kiradigan geteroatomlar soniga qarab.
Geterohalqalarning to’yinganlik darajasiga qarab aromatik, to’yinmagan va to’yingan turlarga bo’linadi.
Halqalar soniga qarab monohalqali, polihalqali turlari bor.
Monohalqali birikmalarning sistematik nomenklaturasi bo’yicha halqada bir yoki bir necha geteroatom bo’lsa Ganch-Vidman usulidan foydalaniladi, ya’ni prefiks: оксo- kislorod atomi uchun, тio- oltingugurt atomi uchun, аzo- azot atomi uchun
Sistematik nomenklatura
Halqadagi atomlar soni
|
Azot saqlovchi halqalar
| |
Azot saqlamaydigan halqalar
| | | |
to’yinmagan
|
to’yingan
|
to’yinmagan
|
to’yingan
|
3
|
-irin
|
-iridin
|
-iren
|
-iran
|
4
|
-еt
|
-еtidin
|
-еt
|
etan
|
5
|
-оl
|
-оliin
|
-оl
|
-olan
|
6
|
|
Do'stlaringiz bilan baham: |
