Mavzu: Go’daklar uyida bolalarning ijtimoiy adaptatsiyasi jarayonida ijtimoiy pedagogikaning o’rni. Reja: Kirish

8. O’smirlik davri.

O’spirinlikdan farqli o’laroq 17-18 yoshli o’quvchilarda tengdoshlari jamoasiga emotsional tobelik kuchli bo’lmay, birinchi o’ringa individuallik ko’tariladi. Hayotda o’z o’rnini qidirish, o’zini biror-bir kasbiy faoliyatda anglab olish bilan birgalikda o’z ijtimoiy qiyofasini ham shakllantirish muhim ahamiyat kasb etadi.

Ijtimoiypedagog o’z e’tiborini ichimlik iste’mol qilishga mayli bor o’smirlar bilan individual ish olib borishga qaratadi. Bu faoliyat quyidagilar orqali amalga oshiriladi:

1. Bola hayotiy faoliyatiga salbiy ta’sir ko’rsatuvchi omillarni bartaraf etish maqsadida individual konsultatsiyalar o’tkazish.

2. SHaxsni ijtimoiy tarbiyalash. ijtimoiy pedagogik mashqlar orqali o’smirga ijtimoiy ijobiy xulq-atvor normalarini o’zlashtirishga yordam beradi.

O’smirlarning ichkilikka qarshi metodlar asosiy va yordamchi metodlarga ajratiladi.

Asosiylari-suhbat jarayonida ijtimoiypedagog tomonidan o’z nuqtai nazari, dalillari, faktlarni monologik bayon etish, ma’ruzalar o’qish.

YOrdamchilar-kitob yordamida mustaqil ish olib borish, tajribalar o’tkazish va boshqalar. Bu metodlar turli ish shakllari-jamoaviy, individual shaklda va turli mikromuhitlarda-oila, maktab jamoasi, do’stlar davrasida amalga oshiriladi.

Xulosa.

Falsafa, sotsiologiya va pedagogikada o’yin shaxs ijtimoiy individligini shakllantirish ususli hisoblanadi. O’yin nazariyachilari bolalar va o’smirlar yoshidagi o’yin hayotga tayyorgarlik usullaridan biri hisoblanishini tan olishgan. Uning faoliyati boshqalar tajribasini o’zida sinab ko’rishning tayyor modeli hisoblanib, shaxsning aqli va xissiyotiga ta’sir qiladi (A.S.Makarenko, A.N.Leontev, S.L.Rubinshteyn, D.N.Uznadze va boshqalar).

Uzoq muddatli o’yinlar rolli o’yinlarning maxsus turi hisoblanib, uning asosiy xususiyatlari ommaviylik, muddatining uzunligi, o’yinning real haqiqatlar bilan bog’lanib ketishidir. Uzoq muddatli o’yin darsdan tashqari tadbir sifatida o’tkazilib, giyovandlikka qarshi xulq-atvor, munosabat shakllantirishga qaratilgan. Bu o’yinni o’tkazishda ijtimoiypedagogning vazifasi rollarni tarbiyaviy effekti maksimal ta’minlaydigan qilib taqsimlashdir. Xususan pedagog yoki pedagoglar guruhi o’yinda qatnashishadi, yuqori sinf o’quvchilari pedagoglar va o’smirlar o’rtasida vositachi bo’lishadi.

Ijtimoiy pedagog maktab ta’lim tarbiyasining turli yo’nalishlariga moslab o’yinni tashkillashtiradi.

Ona-tili va adabiyoti, tarix, davlat huquq asoslari, kimyo, biologiya darslariga o’quvchilar insho, bayon, diktant yozishadi, giyovandlikka qarshi kurash mavzusida nutq va referatlar bilan chiqish qilishadi.

Sinfdan tashqari faoliyatlarida ular giyovandlikka qarshi qaratilgan devoriy gazetalar, rasmlar tayyorlashadi. SHuningdek, intervyu metodi ham qo’llanilib, u nafaqat giyovand shaxslardan, balki ularning oila a’zolari, qo’shnilaridan ham olinadi. Sinfdan tashqari faoliyatda ijtimoiypedagog o’smirlarga mahalliy huquqni muhofaza qiluvchi, ijtimoiy, tibbiy-narkologik muassasalar bilan aloqalar o’rnatishga yordam beradi. O’quvchilar militsiya va narkologik statistikani, tumandagi giyovandlik vaziyatni o’rganishadi, bolalar uylariga borishadi.

Foydalanilgan adabiyotlar

1.Umumiy psixologiya. T.: Wqituvchi, 1992. – 512 s. 

2.Nemov R.S. Psixologiya Kn. M.: Prosveshenie – 1994. – 576 s. 
3. G`oziev E. Psixologiya. T.: Wqituvchi, 1994 – 300 b. 

4.Klimov E.A. Osnovi psixologii. Ucheb. M.: YuNITI, 1997. – 295 s. 

5.Godfrua J. Chto takoe psixologiya. T. M.: Mir. 1992 – 496 s. 
6.Karimova V.M. “Ijtimoiy psixologiya asoslari” T. 2004y. 
7. G`oziev E. “Shaxs psixologiyasi” T. 2004y.