Mavzu: html xujjat tuzilishi

LABORATORIYA ISHI 3
MAVZU: HTML XUJJAT TUZILISHI
Ishdan maqsad: Web-xujjat tuzilishi xtml teglar bilan tanishish. Web –sayt strukturasi haqida boshlang‘ich tushunchalarga ega bo‘lish.
Asosiy tushunchalar:
An’anaviy tushuncha bo‘yicha xtml butunlay dasturlash tili xisoblanmaydi. HTML → xujjatni belgilash tili. HTML → xujjatni tadqiq qilishda matфnli xujjatlar teglar bilan belgilanadi. Teglar matnlarni formatlashda va matnga xar xil nomatn elementlarni masalan, grafiklar, qo‘shimcha obektlar va shu kabilarni o‘rnatishda ishlatiladi.
HTML tilining asosiy qoidalari quyidagicha:
1-qoida:
HTML istalgan xarakat teglar bilan aniqlanadi. Bitta teg (chap) xarakatlarning bosh qismida, ikkinchisi esa, (oʼng) oxirida turadi. Bunda teglar “<” yoki “>” ishoralar bilan yonma-yon turadi. Yolgʼiz oʼzi ishlatiladigan teglar ham mavjud.
2-qoida:
Brauzer darchasidagi burchakli qavs ichiga joylashtirilgan istalgan teg yoki boshqa instruktsiya tashqariga chiqarilmaydi va HTML fayl uchun ichki buyruq hisoblanadi.
Teglar parametr va atributlarga (inglizcha attribute) ega boʼlishi mumkin. Ruxsat etilgan yigʼindisi har bir teg uchun individualdir. Parametrlar quyidagi qoida asosida yoziladi:
Teg nomidan soʼng probellar bilan ajratilgan parametrlar kelishi mumkin.
Parametrlar ixtiyoriy tartibda keladi.
Parametrlar oʼzining nomidan keyin keluvchi “=” belgisi orqali beriluvchi qiymatlarga ega boʼlishi mumkin.

Odatda parametrlar qiymati “” – qoʼshtirnoq ichida beriladi.

Parametrlar qiymatida baʼzan yozuv registri muxim. HTML-xujjat 2 asosiy qismdan iborat: head va body.
Juft teglarning asosiy farqi shundaki, yopuvchi teg parametrlaridan foydalanmaydi.
Juft teg yana konteyner xam deb ataladi. Juft teglar orasida kiruvchi barcha yelementlar teg konteyneri tarkibi deyiladi.
Yopuvchi tegda zarur boʼlmagan bir qator teglar mavjud. Baʼzida yopuvchi teglar tushurib qoldirilsa xam zamonaviy brauzerlar aksariyati xollarda xujjatni toʼgʼri formatlaydi, biroq buni amalda qoʼllash tavsiya yetilmaydi. Masalan, rasm qoʼyish tegi, keyingi qatorga oʼtish , baza shriftini koʼrsatish va boshqalar oʼzining va xokazo yopuvchi juftlarisiz yozilishi mumkin.
HTML-xujjat tuzilishi HTML – (Hyper Text Markup Language) – belgili til boʼlib, yaʼni bu tilda yozilgan kod oʼz ichiga maxsus ramzlarni mujassamlashtiradi. Bunday ramzlar xujjat koʼrinishi faqatgina boshqarib, oʼzi yesa koʼrinmaydi. HaTML da bu ramzlarni Itag – yorliq, belgi deb ataladi.
HTML da xamma teglar ramz chegaralovchilar (<, >) bilan belgilanadi. Ular orasida teg identifikatori (momi, masalan B) yoki uning atributlari yoziladi. Yagona istisno bu murakkab chegaralovchilar yordamida belgilanuvchi sharxlovchiteglardir. Аksariyat teglar juft bilan ishlatiladi. Ochuvchi tegning jufti yopuvchi teg. Ikkala juft teg faqatgina yopuvchi teg oldidan “slesh” (“/”) belgisi qoʼyilishini hisobga olmaganda, deyarli bir xil yoziladi.
No’toʼgʼri yozilgan tegni yoki uning parametri brauzer. Masalan teg konteyneri faqatgina freymlarni taniydigan brauzer tomonidan hisobga olinadi. Uni tanimaydigan brauzer tegini tushunmaydi.