- Talab va chakana savdo aylnmasini iqtisodiy matematik modeli orqali prognozlashda, tuziladigan modelda kiritilayotgan omillarni tanlashda modelga eng kuchli ta'sir etuvchi talab va chakana savdo aylanmasini hosil qiluvchi omillar modelga kiritish kerak.
- Chiziqli model
- Ko'rsatgichli model-
- bu erda - regressiya koeffitsenti.
- Prognozlashtirish jarayoni quyidagi tartibda amalga oshiriladi. Birinchidan tanlangan omillarning chakana savdo aylanmasi bilan bog'liqlik darajasini baholashimiz kerak. Keyin jarayon uchun eng maqbul omil tanlanib, prognozlashtiriladi.
- Mutaxasislarni prognozlashtirishda, demografik holatlarni hisobga olib oddiy va ko'p bosqichli ekstropolyasiya usulidan, eksponensial tekislash usulidan, kompyuter dasturlarini hisob kitob qilish usulidan foydalanishimiz mumkin. Lekin tor doiradagi ekstropolyasiya usuli kamchiliklarga ega bo'lib, ularni aniqlik darajasi past. YUqori malakali mutaxasislarga bo'lgan talabni baholashda, natijalar shuni ko'rsatadiki u ko'p omillarga bog'liq bo'lib va ularni prognozlashtirilayotgan jarayonga qay darajada ta'sir etishi, omillar o'rtasidagi bog'liqlikni aniqlash muhimdir.
- Bitiruvchi mutaxasislar va ularga ta'sir etuvchi omillar ta'sirini yaqqol ko'rsatish va olinadigan natijalar aniqligini oshirish maqsadida, bitiruvchi mutaxasislarni prognozlashda ko'p omilli regression tahlil usulidan foydalaniladi. CHiziqli ko'p omilli regressiya tenglamasini ko'rib chiqamiz:
- Bu erda: Y-oliy maktabdagi bitiruvchi mutaxasislar soni, kishi hisobida.
- -umumiy ta'lim muassasalarida taxsil oluvchilar soni, kishi hisobida;
- -akademik litsey va kasb hunar koleji bitiruvchilari soni, kishi hisobida;
- -ishchi xizmatchilarning o'rtacha yillik soni, kishi hisobida.;
- -ixtirolar va ratsional takliflardan iqtisod qilingan mablag' miqdor.
Do'stlaringiz bilan baham: |
