Mavzu: Immunopatologiya, o' sma hujayralarni kelib chiqishidagi ahamiyati. Immuntanqisliklarda opportunistik infeksiyalar boshqarilishining molekulyar mehanizmi

9.Autoantigenlar - organizmning immun tizimi uchun «begona» hisoblangan shaxsiy antigenlar. Masalan,qalqonsimon bez,bosh va orga miya, ko'z gavhari, urug'don va tog*aylarga nisbatan embriogenez jarayonida immunologik tolerantlik rivojlanadi. Bu to'qimalarning antigenlari organizm uchun birlamchi autoantigen hisoblanib, fagatgina jarohatlanishi yoki yallig 'lanish natijasida gonga ko'p miqdorda tushib, autoimmun jarayonlarini vujudga keltiradi. Organizmning boshqa a'zo va to'qima hujayralari, fizik (issiglik, radiatsiya,yugori chastotali nurla- nish), kimyoviy (kislotalar, ishqorlar, kimyoviy moddalar, dori-darmonlar, pestitsidlar). biologik (zaharlar, bakteriya toksinlari, viruslar, antigen mimikriyasi) va boshga omillar ta'sirida o'z antigenlarini o'zgartirib ikkilamchi autoantigenlarga aylanishi mumkin. Bu hodisa patologik maxsuslik deb nomlangan.

• 9.Autoantigenlar - organizmning immun tizimi uchun «begona» hisoblangan shaxsiy antigenlar. Masalan,qalqonsimon bez,bosh va orga miya, ko'z gavhari, urug'don va tog*aylarga nisbatan embriogenez jarayonida immunologik tolerantlik rivojlanadi. Bu to'qimalarning antigenlari organizm uchun birlamchi autoantigen hisoblanib, fagatgina jarohatlanishi yoki yallig 'lanish natijasida gonga ko'p miqdorda tushib, autoimmun jarayonlarini vujudga keltiradi. Organizmning boshqa a'zo va to'qima hujayralari, fizik (issiglik, radiatsiya,yugori chastotali nurla- nish), kimyoviy (kislotalar, ishqorlar, kimyoviy moddalar, dori-darmonlar, pestitsidlar). biologik (zaharlar, bakteriya toksinlari, viruslar, antigen mimikriyasi) va boshga omillar ta'sirida o'z antigenlarini o'zgartirib ikkilamchi autoantigenlarga aylanishi mumkin. Bu hodisa patologik maxsuslik deb nomlangan.

Mikrob va xojayin organizmidagi hujayra antigenlarining o'xshashligiga antigen mimikriyasideyiladi. Bu mikrourganizmlarning evolutsion moslashuvlari bo'lib, shu sababli, masalan, pnevmokokklar nafas a'zolarida, ichak tayogchasi ichakda kopaya olish xususiyatiga ega. Bunday antigenlas «har yoglama (kesishma) ta'sirlashuvchi antigenlar» (PRA - perekrestno-reagiruyushiye antigeni) deb ham ataladi. Bu antigenlarning xojayin organizmida autoimmun kasalliklar rivoilanishida ahamiyati juda katta.

• Mikrob va xojayin organizmidagi hujayra antigenlarining o'xshashligiga antigen mimikriyasideyiladi. Bu mikrourganizmlarning evolutsion moslashuvlari bo'lib, shu sababli, masalan, pnevmokokklar nafas a'zolarida, ichak tayogchasi ichakda kopaya olish xususiyatiga ega. Bunday antigenlas «har yoglama (kesishma) ta'sirlashuvchi antigenlar» (PRA - perekrestno-reagiruyushiye antigeni) deb ham ataladi. Bu antigenlarning xojayin organizmida autoimmun kasalliklar rivoilanishida ahamiyati juda katta.