Mavzu: Informatika fanidan to'garak mashg'ulotlarni loyihalashtirish

Informatikadandarsdantashqarimashg’ulotlarni loyihalashtirish. To‘garakishiniloyihalashtirish. O‘quvchilarningdarsdantashqaribo‘shvaqtlariniunumlio‘tkazishlari, iqtidorlibolalarbilan individual shug‘ullanishhamdatarbiyasiog‘irbolalargaijobiyta’siretishorqaliularningtarbiyasivafanlarniyaxshio‘zlashtirishlarigaerishishyo‘llaridanbiri–budarsdantashqarito‘garakmashg‘ulotlarinitashkiletishdir.
Yoshlarningkompyutergaqiziqishlariniortganligisabablibolalarniinformatikafanigaoidto‘garaklargajalbetishboshqafanlarganisbatanbirmunchaosonroqkechadi. Kompyutervauningimkoniyatlaridanbarchasohalardaunumlifoydalanilayotganlikturlisohalargaqiziquvchibolalarnikompyuterto‘garaklarigajalbetishimkoniniberadi.
To‘garaklarnitashkiletishuchunkompyuterxonasiyetarlichadasturiyvositalarbilanta’minlanganbo‘lishilozim. Masalan, musiqagaqiziquvchilaruchunSoudForge, rassomchilikkaqiziquvchilaruchun Corel Draw va Photoshop, arxitekturagaqobiliyatiborbolalaruchunAutoCadvahokazodasturnio‘rgatishshularjumlasidandir [42].
O‘qituvchitomonidantashkiletiladiganto‘garaklaravvalobolalarningyoshiga, qiziqishlarigamosbo‘lishilozim. Informatikafanidandasturlashtillarinio‘rganishga, veb-sahifalartayyorlashga, taqdimotslaydlariyaratishga, umumanolgandakompyutersirlarinio‘rganishvasavodxonliginioshirishgayo‘naltirilganbirnechtato‘garaklarnitashkiletishmumkin.
To‘garaklarnitashkiletilganyo‘nalishi, tanlanganmavzularinihisobgaolib, Basic, Pascal, Visual Basic, Delphi dasturlashtillariniyokiulardanfaqatbittasinio‘rganuvchilaruchun “Yoshdasturchi”, kompyuterdasturiniaralasho‘rganuvchilaruchun “Yoshinformatik”, “Kompyutersavodxonligi”, “Qiziqarliinformatika” multimedia vaanimatsiyalarustidaishlaydiganlaruchun “Yoshmultiplikatorlar”, saytyaratuvchilarni “Web-dizayn” kabinomlarbilannomlashmumkin.
To‘garakishini loyihalashtirishuchun o‘qituvchi:
o‘quvchilarningbilishilozimbo‘lganbilimlarni, bajaraolishibo‘lganko‘nikmalarnibelgilaboladi;

• 
  to‘garakmaqsadi, mazmuninibelgilaboladi;
  
• 
  to‘garaka’zolariniqiziqishlarigako‘ratanlaydi;
  
• 
  to‘garako‘tkaziladigankunnibelgilaydi;
  
• 
  to‘garaka’zolariuchunjurnaltutib, o‘quvchilarnivao‘rganiladiganmavzularniqaydetibboradi;
  
• 
  yilyakunidato‘garakfaoliyatihaqidahisobotberadi.
  

Misolsifatidainformatikao‘qituvchisitomonidanumumiyo‘rtamaktabyuqorisinflarida “Yosh informatik” to‘garaginiolibborilishiniloyihasinkeltiramiz.

1. 
   Tayyorgarlik (izlanish) bosqichida to‘garaka’zolariningbilishi, bajaraolishikerakbo‘lgantushunchalarni, maqsadinianiqlaydi
   

“Yoshinformatik” to‘garagia’zolarito‘garakmashg‘ulotlaridavomidabilishikerak:

• 
  kompyutero‘zinima, u qandayishlaydi, qandayasosiyvaqo‘shimcha qurilmalaribor;
  
• 
  kompyuterdasturlarivaularningbir-biridanfarqinimada;
  
• 
  matnmuharririnima, undaqandayishlaramalgaoshiriladi;
  
• 
  prezentatsiyayaratish, slayd-shou, slaydlargaanimatsiya, musiqavaboshqaeffektlarberish;
  
• 
  rasmchizish, unitahrirlash
  
• 
  Microsoft MS operatsiontizimdafayl, papkalarhosilqilish, ularnitahrirlash.
  

“Yoshinformatik” to‘garagia’zolarito‘garakmashg‘ulotlaridavomida bajaraolishi kerakbo‘lganko‘nikmalar:

• 
  kompyuterningasosiyvaqo‘shimchaqurilmalaribilanishlayolishi;
  
• 
  office dasturlariimkoniyatlaridanfoydalanibrasmlarchizishi, tahrirlashi;
  
• 
  PowerPoint dasturi imkoniyatlaridanfoydalanib prezentatsiyayaratib, undaslayd-shou, slaydlargaanimatsiya, musiqavaboshqaeffektlarberishi;
  
• 
  MS Word matnmuharriridamatnlarkiritish, ularnitahririlash: saqlash, o‘chirish, ko‘chirish, bosmalash, jo‘natishva hokazoamallarnibajaraolishi;
  
• 
  Microsoft MS operatsiontizimdafayl, papkalarhosilqilish, ularnitahrirlashishlarinibajaraolishivah.k.
  

“Informatikanio„qitishtexnologiyalarivaloyihalashtirish” o„quvfaninio„zlashtirishjarayonidaamalgaoshiriladiganmasalalardoirasidabakalavr: - informatikao„qituvchisiinnovasionpedagogikfaoliyatiningnazariy- metodikasoslari, uzluksizta‟limtizimiinformatikao„qituvchisininginnovasionpedagogikfaoliyativauniamalgaoshirishmetodikasi, ta‟limtizimidainformatikafanlariningmaqsadi, mazmuni, uzviyligivauzluksizliginita‟minlashgaqaratilganinnovasiyalarvatexnologiyalar, multimediyalidarslarasosidainformatikata‟limisamaradorliginioshirish, ta‟limjarayoniniloyihalashtirishningilmiymetodikasoslari, informatikao„qituvchisiningpedagogikfaoliyatini, informatikafanlariningmazmunini, o„quvmashg„ulotlarini, kasbgayo„naltiribmuammolio„qitishni (keys), informatikani 4 zamonaviyvositalarasosidao„qitishni, informatikadandarsdantashqarimashg„ulotlarniloyihalashtirishgadoirbilimga; - pedagogikfaoliyat, informatikao„qituvchisiningpedagogikfaoliyatigaqo„yiladiganasosiytalablar, uzluksizta‟limtizimiinformatikao„qituvchisininginnovasionpedagogikfaoliyati, informatikao„qituvchisiniinnovasionfaoliyatgatayyorgarliginishakllantirishvositalari, informatikata‟limidaan‟anaviyvanoan‟anaviyta‟limtexnologiyalari, informatikanio„qitishdahamkorlikda, jamoada, muammolio„qitish; modul, didaktik-o„yintexnologiyalari, informatikadarslaridao„quvchilarbilim, malakavako„nikmalarininazoratqilish, baholashningzamonaviymetodlarivavositalari, ta‟limjarayoniniloyihalashtirishningdolzarbligi, loyihatexnologiyasi. innovasionpedagogikmuhitnitashkiletishvositalari, ilmiyaxborotnio„quvaxborotisifatidaqaytaishlashgao„rgatish, hamkorlikda, modullio„qitishniloyihalashtirish,informatikata‟limidao„quvchilarbilishfaoliyatinifaollashtirishgaqaratilganpedagogiktexnologiyalarniloyihalashtirishko‘nikmasiga; -innovasiono„quv-biluvfaoliyati, maxsuskurslar, malakaviyamaliyotlarnitashkiletishvarejalashtirish, informatikata‟limidaan‟anaviyvanoan‟anaviyta‟limtexnologiyalariniqo„llash, o„quvchilaro„quv-biluvfaoliyatinifaollashtirishgaqaratilganpedagogiktexnologiyalardanfoydalanish, informatikanio„qitishdahamkorlikda, jamoada, muammolio„qitish; modul, didaktik-o„yintexnologiyalaridanfoydalanish, innovasionpedagogikmuhitnitashkiletishvositalarbilanishlash, fan dasturi, ishchi dasturi asosidakalendartematikrejanitayyorlash, o„quvmaqsadivanatijalariniloyihalashtirish, informatikanikasbgayo„naltiribmuammolio„qitishni (keys) loyihalashtirish, informatikata‟limidao„quvchilarbilishfaoliyatinifaollashtirishgaqaratilganpedagogiktexnologiyalarniloyihalashtirishmalakasigaegabo‘lishilozim. Fanning o‘quvrejadagiboshqa.
XULOSA
Shundayqilib, inshoxulosasidashunita'kidlashmumkinki, “Kompyutersavodxonligi” to`garaginingmaqsadvavazifalariDunyodaaxborot-kommunikatsiontexnologiyalarningjadalrivojlanishivahukumatimimizningaxborot-kommunikatsiontexnologiyalarisohasidaolibborayotganizchilsiyosatimaktablardainformatikafanimazmuninimuttasilyangilabborishnitaqozoetadi. Shu o`rindao`quvchiegallashilozimbo`lganbilimvako`nikmalarnibelgilabberuvchiDavlatta`limstandartlari, o`quvdasturvarejalariningmukammalbo`lishikattaahamiyatgaega.
,To`garagimizningmaqsadio`quvjarayonidaolinganbilimvako`nikmalarnimustaxkamlash, hozirgikundadolzarbbo`lganmavzularnio`quvchilargaetkazish. To`garakningasosiyvazifalario`quvchilargazamonaviykompyutertexnikasiningtuzilishi, tarkibi, ishlashmexanizmivaimkoniyatlari, yangiaxborottexnologiyalariningjamiyati- mizningijtimoiyvaiqtisodiytaraqqiyotidagimuhimahamiyativainsonfaoliyatiningturlijabhalarigaijobiyta`sirihaqidatasavvurhosilqilish.Informatikanio‘qitishtexnologiyalarivaloyihalashtirishfaninio‘qitishdanmaqsad – informatikao‘qituvchisiningkasbiysohasidaegallashilozimbo‘lganbilimlarvaamaldaqo‘llashuchunkunikmavamakalalarnishaklantirishvarivojlantirishdaniborat. Undaharbirkasbegasiningfaoliyatikerakbo‘lgantayanchnazariyvaamaliyma’lumotlarnio‘zichigaoladi.
Informatikanio‘qitishtexnologiyalarivaloyihalashtirishfaniningvazifasi: ta’limtizimiinformatikao‘qituvchisininginnovatsionpedagogikfaoliyativauniamalgaoshirishmetodikasi; ta’limtizimidainformatikafanlariningmaqsadi, mazmuni, uzviyligivauzluksizliginita’minlashgaqaratilganinnovatsiyalarvatexnologiyalar; multimediyalidarslarasosidainformatikata’limisamaradorliginioshirish,ta’limjarayoniniloyihalashtirishningilmiymetodikasoslari; informatikao„qituvchisiningpedagogikfaoliyatini, informatikafanlariningmazmunini, o‘quvmashg‘ulotlarini, kasbgayo‘naltiribmuammolio‘qitishni; informatikanizamonaviyvositalarasosidao‘qitishni, informatikadandarsdantashqarimashg‘ulotlarniloyihalashtirishnio‘rgatishdaniborat. “Informatikanio„qitishtexnologiyalarivaloyihalashtirish” fanidanolinganbilim, ko„nikmavamalakalarumumta‟limmaktablari, akademiklitseyvakasbhunarkollejlaridagikasbiyfaoliyatidaasosiyo„rintutib, yoshlargabilimberishdavamutaxassistayyorlashdamuhimahamiyatkasbetadi. Umumiyo„rtata‟lim 5 maktablari, akademiklitseyvakasb – hunarkollejlarda “Informatika” yo„nalishidagifanlarnio„qitishuchunkadrlarnitayyorlabberadi.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YHATI

1. Sh.M.Mirziyoev. Buyuk kelajagimizni mard olijanob xalqimiz bilan birga quramiz. -T.: "O'zbekiston". 2017.- 488b.
2. Sh.M.Mirziyoev. "Jismoniy va ma'naviy yetuk yoshlar - ezgu maqsadlarimizga yetishda tayanchimiz va suyanchimizdir" mavzusida "Kamolot" yoshlar ijtimoiy harakatining IV qurultoyidagi nutqi. "Xalq so'zi". 2017 y.
3. Tolipov O'.Q., Sharipov Sh.S., Xolmatov P.]. Umumiy o'rta ta'lim maktablari va maktabdan tashqari muassasalar to'garak raxbarlari uchun namunaviy dasturlar. T.: Nizomiy nomidagi TDPU., 2003. 21 b.
4. Sharipov Sh.S. Maktab o'quvchilari ijodkorlik faoliyatini tashkil qilish usullari. «Xalq ta'limi» jurnali. 2003 yil № 4.
5. Uzoqov O. Kasb-hunar kollejlarida sinfdan tashqari mashg'ulotlarni tashkil qilish metodikasi. Samarqand.: 2007 yil

6 A.Abduqodirov, A.Xaitov, Shodiev R. Axborot texnologiyalari. Darslik. T.: “O„zbekiston”, 2004 y.