Mavzu: Iqtisodiy tahlilning mazmuni va ahamyati

Tzax – yil boshiga bo’lgan qoldiq.
Tk – hisobot yilida tashib keltirilgan tovarlar.
To – qayta hisoblash natijasida oshiq chiqqan tovarlar.
Ts – tovarlarni sotish.
Tch – tovarlarni chetga chiqarib ketish.
Tzax – tovarlarni yil oxiriga bo’lgan qoldig’i.
Tovar balansi formulasi elementlarining tovarlarning aylanma hajmi bilan bog’liqligini aniqlaganimizdan keyin tovar balansi elementlarining tovarlarning aylanish hajmiga qanday ta’sir qilganligini hisoblab chiqamiz.
Tahlil qilishda quyidagi jadvaldan foydalanamiz.

Tovar balans elementlari	Reja	Haqiqatda	Farqi ( +;- )
Tovarlarning yil boshidagi qoldig’i (Tzax ) Tovarlarni yil davomida kelishi (Tk) Tovarlarni qayta o’lchash natijasida oshiqcha chiqqan qismi ( To )	41145 127393 -	33449 124693 -	- 7696 - 2700
Jami:	168538	158141	- 10396
Tovarlarni sotish (Ts) Tovarlarni chiqib ketishi (Tchq) Tovarlarni yil oxiridagi qoldig’i (Tzax)	132400 3401 32737	121824 3319 32999	- 10576 - 82 + 262
Jami:	168538	158142	-10396

Jadval ma’lumotlariga asosan Tovar aylanish rejasi 10576 m.s ga bajarilmagan. Bunga quyidagi omillar ta’sir qilgan: 1. Yil boshidagi tovar qoldig’ining 7696 m.s ga kamayishi. 2. Tovarlarni 2700 m.s ga kam kelishi 3. Tovarlarni 82 m.s ga chiqib ketishini kamayishi. 4. Yil oxiridagi tovarlarni qoldig’ini 262 m.s ga ko’payishi.
Tovar aylanishi rejaning bajarilishini aniqlash uchun quyidagi formuladan foydalanamiz.
Ts = Tzax + Tk + To - Tchq - Tzax

Tovar zaxiralari asosan 2 turda hisoblanadi:

1. 
   Tovar zaxiralarining necha marta aylanishi.
   
2. 
   Tovar zaxiralarining necha kunda aylanishi.
   

Birinchi ko’rsatkich quyidagi formula bilan aniqlanadi: