Mavzu: Iqtisodiy tahlilning mazmuni va ahamyati

Tayanch iboralar.

• 
  Foyda
  
• 
  Rentabellik
  
• 
  Yalpi foyda
  
• 
  Sof foyda
  
• 
  Sof tushum
  
• 
  Jami ishlab chiqarish tannarxi
  
• 
  Foyda va rentabellikka ta’sir qiluvchi omillar
  
• 
  Absalyut ko’rsatkich
  
• 
  Nisbiy ko’rsatkich
  
• 
  Tahlilning maqsadi.
  

Nazorat savollari.

1. 
   Moliyaviy natijalarni tahlil qilishdan maqsad nima ?
   
2. 
   Tahlil qilishda qaysi vazifalar bajariladi ?
   
3. 
   Qaysi ma’lumotlardan foydalanib tahlil amalgam oshiriladi ?
   
4. 
   Foydani nechta turi bor ?
   
5. 
   Rentabellik turlari qanday aniqlanadi ?
   
6. 
   Foyda va rentabellikka ta’sir qiluvchi omillar qaysilar ?
   

Mavzu : Sanoat korxonalarining moliyaviy holatini tahlili.
Reja ;

1. 
   Moliyaviy holatni tahlil qilishning ahamiyati, vazifalari va manbalari.
   
2. 
   Buxgalteriya balansi asosida korxona mulki kapitali va majburiyatlari bo’yicha umumiy moliyaviy holatni tahlil qilish.
   
3. 
   Korxonalarning mustaqillik, to’lovga qodirlik, moliyaviy barqarorlik koeffitsientlarining tahlili.
   
4. 
   Korxonaning o’z aylanma mablag’lari bilan ta’minlanish darajasini tahlili.
   
5. 
   Debitorlik va kreditorlik qarzlarini qay ahvolda ekanligini hisoblash va tahlil qilish.
   1. Bozor iqtisodiyoti sharoitida jamoa, qo’shma, kichik, hissadorlik, xususiy va boshqa shakldagi mulkka ega bo’lgan korxonalar moliyaviy ahvolni o’rganishning mazmuni shundan iboratki, bunda o’z vaqtida pul tushumlarining kelishi, mablag’larning to’g’ri nisbatga bo’linishini ta’minlash, moliyaviy tartib intizomiga rioya qilish, xususiy va qarz mablag’larining to’g’ri nisbatga bo’linishini ta’minlash, moliyaviy tejamkorlikka rioya qilish muhim ahamyat kasb etadi. Korxonaning moliyaviy holati ko’p jihatdan baho, kredit, foyda va uni iqtisodiy taqsimlanish mexanizmiga bog’liqdir. Barqarorlik bo’lgan joyda barcha xo’jalik muammolari va hisob-kitoblar o’z vaqtida bajariladi. Moliyaviy ahvolni tahlil qilishda quyidagi vazifalar amalgam oshiriladi :
   

1. 
   Korxonaning moliyaviy ahvolini har tomonlama o’rganib, uning holatiga aniq baho berish.
   
2. 
   Mablag’ va manbalarning joylanishini tekshirish, ularni to’g’ri yo’nalishda ishlatilganligini aniqlash.
   
3. 
   Hisoblash ishlarining o’z muddatida bajarilganligi, debitorlik va kreditor qarzlari tarkibini o’rganish.
   
4. 
   Korxonani o’ziga qarashli mablag’lari bilan qarz mablag’lari o’rtasidagi nisbatni aniqlash.
   
5. 
   Moliyaviy intizomga qanchalik amal qilinishini aniqlash va to’lov qobilyatiga baho berish.
   
6. 
   Korxona mulikining qadrligi va tez pulga aylana olish darajasini o’rganish.
   
7. 
   Aylanma mablag’lardan foydalanishga baho berish va korxonaning moliyaviy ahvolini yaxshiliash bo’yicha takliflar kiritish.