Mavzu: iqtisodiy taraqqiyotda pulning ro’li

Mavzu: pul nazariyalariga klassik va zamonaviy yondashuvlar

REJA: 1. PULNING KLASSIK NAZARIYALARI 2. PULNING ZAMONAVIY NAZARIYALARI

Tayyorladi: Jumaniyozov Murod

Pulning asosiy nazariyalari

• Pulning asosiy nazariyalari
• Shuni ta'kidlash kerakki, zamonaviy g'arb iqtisodchilari pul nazariyasi yo'nalishlarining rivojlanishini tahlil qilib, shunday pul teoriyalarini quyidagicha ajratishadi:
• metall;
• miqdoriy;
• Keynesyen;
• funktsional.
• Shunday qilib, 17-asrda paydo bo'lgan metall nazariyasiga ko'ra. merkantilistlarning dunyoqarashiga asoslanib, boylik pul bilan aniqlanadi. Shu bilan birga, u qimmatbaho metall bilan tenglashtirilgan. Bundan kelib chiqadigan bo'lsak, har bir xalqning boyligi kumush, uning erining ichidagi oltin qoldiqlari hisoblanishi kerak. Bunday boyliklarning tashqi savdo bilan to'ldirilishi. Xuddi shu merkantilistlarda qog'oz pullarning hech qanday nuqtasi yo'q edi.

Metallistik nazariya tarafdorlari – U. Stafford (1554-1612), T. Men (1571-1641) tangalarning ishdan chiqishiga qarshi bo‘lib, metallarning barqaror muomalada bo‘lishini yoqlab chiqishdi. Ulaming nazariyasi uchun davlatning boyligini pullar bilan, pullarning o‘zini esa asl metallar bilan bir xil deb tushunish xarakterli edi. Ular pullarning mohiyatini asl metallarning ijtimoiy xususiyatlari emas, balki tabiiy xususiyatlari bilan bogiashgan, pullarga ijtimoiy, ishlab chiqarish munosabati sifatida qarashmagan, balki ularni buyum deb bilishgan.

Metallistik nazariya tarafdorlari – U. Stafford (1554-1612), T. Men (1571-1641) tangalarning ishdan chiqishiga qarshi bo‘lib, metallarning barqaror muomalada bo‘lishini yoqlab chiqishdi. Ulaming nazariyasi uchun davlatning boyligini pullar bilan, pullarning o‘zini esa asl metallar bilan bir xil deb tushunish xarakterli edi. Ular pullarning mohiyatini asl metallarning ijtimoiy xususiyatlari emas, balki tabiiy xususiyatlari bilan bogiashgan, pullarga ijtimoiy, ishlab chiqarish munosabati sifatida qarashmagan, balki ularni buyum deb bilishgan.