Mavzu: Issiqlik energetikasi

Elektr stantsiyasi ish holatlarining asosiy ko’rsatkichlari.

1. O’rnatilgan quvvatdan foydalanish koeffitsenti.

Yil davomida o’rnatilgan elektr quvvatdan foydalanish koeffitsenti:
К^yil_e.foyd=E^eil_i.ch/E_maks=E^yil_i.ch/I_o'rn*8760 (2-17)
bunda:I_o'rn-Elektr stantsiyaning o’rnatilgan quvvati
8760=365*24-bir yildagi soatlar soni
IEM ning o’rnatilgan issiqlik quvvatdan FIKi:
К^yil_i.foyd=Q^yil_o'rn/Q^yil_iste’mol= Q^yil_iste’mol/Q_i.k*8760 (2-18)

bunda:Q_i.k–o’rnatilgan jihozlar isssiklik quvvatlarining yig’indisi.

2.O’rnatilgan quvvatdan foydalanish soatlar soni.

Yil davomida o’rnatilgan quvvatdan foydalanish soatlar soni τ foyda haqiqatda ishlab chiqarilgan energiyani o’rnatilgan quvvatga bo’linganiga teng.
Elektr quvvatdan foydalanish soatlari soni:
Τⁱ_foyd=E^yil_i.ch/I_o’rn (2-19)
Issiqlik quvvatdan foydalanish soatlari soni:
τⁱ_foyd=Q^йил_iste’mol/Q_i.k (2-20)
Ikkalasini taqqoslaymiz:
τⁱ_foyd=К^yil_iste’mol*8760 τ^и_foyd=К^yil_foyd*8760
3.Ish vaqtining koeffitsenti.
Agregat ish vaqtining koeffitsenti ma’lum vaqt davomida ishlagan soatlar sonining shu davrdagi kalendar soatlar soniga nisbatiga teng.
Masalan, agregatning yil davomidagi ish vaqtining koeffitsenti:
К^yil_i.в= τ_xaq/8760 (2-21)
bunda: τ_хак-agregatning yuklanish darajasidan qattiy nazar yil davomida ishlagan soatlarining soni.
Har bir agregat uchun doim К_i.в>К_foyd bo’ladi.

4.Tayyorgarlik koeffitsenti.

Agregatning tayyorgarlik koeffitsenti uning ma’lum vaqt davomidagi ishlamay turgan vaqtini hisobga oladi. Agregatning yil davomidagi tayyorgarlik koeffitsenti:
К_t=8760-(Στ_tuzat+Στ_buz)/8760 (2-22)
bunda: Στ_tuzat-rejali tuzatish ishlariga ajratilgan vaqt,
Στ_buz-agregatning tasodifiy buzilishlari natijasida uning ishlamay turgan umumiy vaqti.
5. Ishonchlilik koeffitsenti.
Agregat ishonchlilik koeffitsenti uning tasodifiy buzilishlar natijasida ishlamay turgan vaqtidan tashqari davrda ishlagan soatlar sonini shu davrning kalendar soatlar soniga teng.
Tegishlicha bir yillik davr uchun:
К_ishonch=8760-τ_buz/8760 (2-23)
Xulosa
Hozirgi paytda Oʻzbekiston energetika tizimi, shu jumladan, issikdik energiyasi respublikasining sanoat, qishloq xoʻjaligi, kommunal xoʻjalik korxonalarini va aholisini energiya bilan taʼminlamoqda. Respublika hukumati tomonidan 1996-yil da Yevropa energetika hartiyasining Shartnomasi im-zolanib, mamlakatimizning undagi ishtiroki tasdiqlangan, Oʻzbekiston energetikasi uchun jahon iqtisodiyo-tiga yoʻl ochildi.
Oʻzbekiston I. e.ning keskin rivojlanishiga Buxoro va Shoʻrton tabiiy gaz konlarining topilishi va oʻzlashtirilishi muhim ahamiyatli boʻldi. Ular Toshkent, Navoiy, Taxiatosh va Sirdaryo DIES larining ishga kiritili-shiga imkon yaratib berdi.
Oʻzbekistonning yirik issiqlik stansiyalari ulushi umumiy elektr energiyani ishlab chiqarishda 85 foizni tashkil qiladi. OʻzR Vazirlar maqkamasi 2000 yil 27 dek. da tasdiklagan "2001 -—2010-yillarda Oʻzbekiston Respublikasi energetikasida ishlab chiqaruvchi quvvatlarni rivojlantirish va rekonstruksiya qilish darsturi"ga muvofiq Oʻrta Osiyodagi eng yirik Talimarjon DIES ining qurilishi tugatilishi hamda respublikaning boshqa is-siqlik elektr stansiyalarida qayta texnik tiklash va qoʻshimcha quvvatlarni ishga kiritish koʻzda tutilgan.
Oʻzbekiston koʻp organik yoqilgʻi zaxiralariga ega. Respublikaning yoqilgʻi balansida koʻp issiklik elektr stansiyalari, issiqlik elektr markazlari va tuman qozonxonalari uchun hozirgi zamonda yoqilgʻining asosiy turi — tabiiy gazga alohida eʼtibor beriladi. Koʻmir sanoatini rivojlantirish — Angren konida qoʻngʻir koʻmirni koʻproq ishlab chiqarilishiga yoʻnaltirilgan.
"Oʻzbekiston Respublikasi energetikasining ishlab chiqarish quvvatlarini 2001 — 2010-yil larda rivojlantirish va rekonstruksiya qilish dastu-ri" da xorijiy investitsiyalarni jalb qilish va chet el firmalarining ishtiroki koʻzda tutilgan. Hoz. paytda Germaniyaning "Simens" firmasi Yevropa tiklanish va rivojlanish bankining krediti hisobiga Sirdaryo DIESning ikkita turbina blokini rekonstruksiya qilish loyihasini amalga oshirishga kirishdi. Shuningdek, xorijiy investitsiyalar Toshkent DIES va Navoiy DIES ni rekonstruksiya qilish loyihalarini hamda Toshkent shahrining elektr tarmoqlar xoʻjaligini rekonstruksiya qilish va kabel tar-moklarini zamonaviylashtirish loyihalarini amalga oshirish uchun ham jalb etiladi.