Mavzu: Jahon iqtisodiy – ijtimoiy geografiyasining maqsad va vazifalari Darsning maqsadi

Mavzuni mustahkamlash
Zinapoya o’yini

Bu o’yinda 2 o’quvchi chiqib berilgan savollarga bir boshdan javob bera boshlaydi va zinalardan yuqoriga qarab harakatlanadi. Kim birinchi piramidaga chiqsa, g’olib hisoblanadi.

4.Kibernetika ma’nosi

4.Kibernetika nima?

3.5 – yo’nalish

3.6 – yo’nalish

2. 3 – yo’nalish

2. 4 – yo’nalish

1.1 –yo’nalish

1.2 – yo’nalish

O’quvchilarni baholash.
Faol ishtirok etgan o’quvchilar baholanadi. Baholar jurnal va kundalik daftarlarga qo’yiladi.


Uyga vazifa: 12 - § 49 - 50 bet mavzuni o’qib kelish, mavzu yuzasidan savollarga javob topish
Yangi mavzuga tayyorlanish.
Sana__________ Sinf: 9


Mavzu: Jahon xo’jaligi rivojlanishi
Darsning maqsadi:
a) O’quvchilarga jahon xo’jaligi rivojlanishi haqida nazariy bilimlar berish
b) O’quvchilarda axloqiy sifatlarni shakllantirish, iqtisodiy tarbiyani kengaytirish
v) O’quvchilarda jahon xo’jaligi rivojlanishi haqidagi dunyoqarashni kuchaytirish, fanga qiziqish uyg’otish
Dars turi:aralash
Dars metodi: savol - javob
Darsda foydalaniladigan jihozlar: dunyoning siyosiy xaritasi
Darsning borishi

1. 
   Tashkiliy qism
   

O’quvchilar bilan salomlashish, davomatni aniqlash
Kun yangiliklari
Uyga vazifani so’rash
O’tilgan mavzusi so’rash:
Jadval bilan ishlash

Quyidagi yo’nalishlar bo’yicha yetakchi davlatlarni yozing
1 yo’nalish	2 yo’nalish	3 yo’nalish	4 yo’nalish	5 yo’nalish	6 yo’nalish

Yangi mavzu bayoni
Jahon xo’jaligining shakllanish jarayoni amalda kishilik jamiyatining jami tarixini o’z ichiga oladi. Chunki u ishlab chiqarish kuchlarining necha ming yillar davomidagi evolyutsiyasining natijasidir.
Jahon xo’jaligi geografik kategoriya bo’lib, u uch yo’nalishda tadqiq etiladi:

1. 
   Jahon xo’jaligining umumiy geografiyasi
   
2. 
   Uning tarmoqlari geografiyasi
   
3. 
   Yirik regionlar va subregionlar geografiyasi
   

Jahon xo’jaligining shakllanishi va rivojlanishida xalqaro geografik mehnat taqsimotining o’rni va ahamiyati beqiyosdir. Geografik mehnat taqsimoti – bu ijtimoiy mehnat taqsimotining hududiy shaklidir. Geografik mehnat taqsimoti miqyosiga ko’ra rayonlararo va xalqaro mehnat taqsimotiga bo’linadi. Xalqaro geografik mehnat taqsimoti jahon xo’jaligining harakatlantiruvchi kuchi va negizidir.
Xalqaro geografik mehnat taqsimoti ayrim mamlakatlarni ma’lum turdagi mahsulotlar ishlab chiqarish va xizmat ko’rsatishga, shular bilan keyinchalik ayirboshlashga ixtisoslashganligini anglatadi.
Jahon xo’jaligi – bu bir – biri bilan umumjahon iqtisodiy munosabatlari orqali bog’langan dunyodagi barcha mamlakatlar milliy xo’jaliklarining majmuidir.
Xalqaro iqtisodiy integratsiya – bu ayrim mamlakatlar guruhlarining ular tomonidan kelishilgan davlatlararo siyosatni o’tkazishga asoslangan juda chuqur va barqaror o’zaro aloqalarni rivojlanishining obyektiv jarayonidir.
YEIH – Yevropa iqtisodiy Hamjamiayti
YEESA – Yevropa Erkin Savdo Assotsiatsiyasi
YEI – Yevropa Ittifoqi
NAFTA – Erkin savdo haqidagi Shimoliy Amerika kelishuvi
ASEAN – Janubi – sharqiy Osiyo davlatlari Assotsiatsiyasi
LAAI – Lotin Amerikasini integratsiyalashtirish assotsistsiyasi
OPEK – Neftni eksport qiluvchi mamlakatlar tashkiloti (13 mamlakatni o’zida jamlagan)
Keyingi vaqtda fanda iqtisodiyotning uch turi: 1) agrar, 2) industrial, 3) postindustrial turlari mavjudligi haqida ma’lumot berilmoqda. Dunyoda sanoat taraqqiyoti yuz bergan XVII – XIX asrlargacha bo’lgan davrda iqtisodiyotning agrar turi hukmron edi. Keyinchalik sanoat turning ahamiyati osha bordi va bu jarayon hozirga vaqtda ham davom etmoqda. Shu bilan birga dunyo miqyosida iqtisodiy faol aholining salkam yarmi qishloq xo’jaligida band ekanligini sedan chiqarmaslik lozim. Rivojlanayotgan mamlakatlarda mehnat bilan band aholining deyarli 60 foizi qishloq xo’jaligiga to’g’ri keladi.