Мавзу: К. Д. Ушинский педагогикасида миллий таълим ғояси Марузачи: Baxtiboyev Furqat

“Axborot kommunikatsiya texnologiyalari sohasida kasb ta’limi” mutaxassisligining tasnifi, faoliyat turlari

МАВЗУ: К.Д.Ушинский педагогикасида миллий таълим ғояси

Марузачи: Baxtiboyev Furqat

.Д.Ушинский асарлари «Инсон тарбия предмети сифатида», 1867 йил «Родное слово»га қўлланма, 1864 йил Психологик тажриба маълумотларига асосланиб, оддий психологик ҳодисаларни олиб текширади ва психологияни одам анатомияси ва физиологияси негизига боғлаб тушунтиради. Ота-оналарга мўлжалланган. .

Ushinskiyning pedagogika tizimida ona tilining tarbiyaviy yutug‘i va ta’limiy

Ushinskiyning pedagogika tizimida ona tilining tarbiyaviy yutug‘i va ta’limiy

axamiyati xam tarbiyaning asosi bo‘lgan xalqchillik bilan chambarchas

borliqligidadir.

Ushinskiy o‘zining «Ona tili» sarlavxali ajoyib maqolasida bunday deb

yozgan edi: “Xalk tili — uning qadim zamonlardan boshlanuvchi butun manaviy

xayotining eng yaxshi, xech qachon so‘lmaydigan, doimo yangidan ochilib

yashnab turadigan gulidir”. Butun xalq va uning vatani til bilan tirikdir; vatanning

ko‘m-ko‘k osmoni, xavosi, tabiati, iklimi, dalalari, tog‘ va vodiylari, o‘rmon va

daryolari, bo‘ronlar va momakaldiroklar— bularning xammasi xalq ijod etgan til

• 
  orqali ifodalanadi
  

1859 йилда Ушинский Смолний аслзода қизлар институтида ўқитувчи ва инспекторлик вазифасида ишга ўтади. Бу ўрта маълумот берадиган мактаб ёпиқ ўқув юрти бўлган, бунда қизлар таълим ва тарбия олганлар. Ушинский институтга ишга боргач тубдан ислоҳотлар ўтказади.

• 
  1859 йилда Ушинский Смолний аслзода қизлар институтида ўқитувчи ва инспекторлик вазифасида ишга ўтади. Бу ўрта маълумот берадиган мактаб ёпиқ ўқув юрти бўлган, бунда қизлар таълим ва тарбия олганлар. Ушинский институтга ишга боргач тубдан ислоҳотлар ўтказади.
  
• 
  1860-61 йилларда «Халқ маорифи министрлиги» журналига раҳбарлик қилди, қуруқ, кишиларни қизиқтирмайдиган умумий журнални илмий педагогика журналига айлантирди.
  
• 
  К.Д.Ушинскийнинг тарбия назариясифалсафа, филология, педагогика, психология, анатомия, физиология, тарих фанлари қонуниятларига асосланади.
  

К.Д.Ушинский педагогикасида миллий таълим ғояси

• 
  К.Д.Ушинский педагогикасида миллий таълим ғояси
  
• 
  К.Д.Ушинский 1824 йил19 февралда Тула шаҳрида туғилди. Ушинский болалик ва ўсмирлик даврларини Чернигов губернасига қарашли Новгород-Северск шаҳри яқинида бўлган ота-онасининг катта бўлмаган эрида ўтқазади.
  
• 
  22 ёшдан бошлаб Ушинский Ярословлдаги адлия лисейида энциклопедия, қонун-шунослик, давлат ҳуқуқи ва молия фанлари кафедрасида профессорлик вазифасида ишлай бошлади.
  

K. D. Ushinskiy o‘zining pedagogik tizimida dars xamda ta’lim usuliga katta

K. D. Ushinskiy o‘zining pedagogik tizimida dars xamda ta’lim usuliga katta

axamiyat berdi.

Darsda mashg‘ulotlar turlicha bo‘lishi mumkin: yangi bilim berish;

o‘quvchilarning mashhar qilishi, o‘tilganlarni takrorlash, o‘quvchilarning bilimini

xisobga olish, o‘quvchilarning yozma ishlarni bajarishlari. )Har bir dars ma’lum

maqsadga qaratilgan, tugallangan bo‘lishi va etarli darajada tarbiyaviy xususiyatga

• 
  ega bo‘lishi lozim.
  

1884 йилда Эвропада бўлиб ўтган инқилоблар подшо ҳукуматини чучитади. Подшо ҳукумати шубҳали кишиларни таъқиб остига ола бошлайди. Шу жумладан Ушинский ҳам 1849 йилда лисейдан “ёмон отлиқ” қилиб ишдан бўшатилади. Шундан сўнг у моддий жиҳатдан қийналади. Шу йиллари ўз замонаси учун машҳур бўлган “Замондош (“Современник”)” ва “Ўқиш учун кутубхона” (“Библиотека для читения”)” журналларида адабий ходим бўлиб ишлайди, чет тилларини (инглиз тили) ўрганади. Чет тиллардаги асарларни рус тилига таржима қилади.

• 
  1884 йилда Эвропада бўлиб ўтган инқилоблар подшо ҳукуматини чучитади. Подшо ҳукумати шубҳали кишиларни таъқиб остига ола бошлайди. Шу жумладан Ушинский ҳам 1849 йилда лисейдан “ёмон отлиқ” қилиб ишдан бўшатилади. Шундан сўнг у моддий жиҳатдан қийналади. Шу йиллари ўз замонаси учун машҳур бўлган “Замондош (“Современник”)” ва “Ўқиш учун кутубхона” (“Библиотека для читения”)” журналларида адабий ходим бўлиб ишлайди, чет тилларини (инглиз тили) ўрганади. Чет тиллардаги асарларни рус тилига таржима қилади.
  

Ушинскийнинг фикрича ахлоқий тарбиянинг воситалари қўйидагилар:1. Таълим; 2. Ўқитувчининг шахсий намунаси ёшлар қалбига қуёш нуридек таъсир этади. 3. Эътиқод болаларда-эътиқодни тарбияламай туриб улар қалбини ривожлантириб бўлмайди. 4. Ўқитувчининг моҳирлиги билан муносабатда бўлиши (педагогик одоб). 5. Огоҳлантириш. 6. Қизиқтириш ва жазолаш.

Ушинский инсоннинг тўғри ривожланишида зарур шарт меҳнат деб билади. Меҳнат моддий бойлик яратади, инсоннинг ақлий, ахлоқий ва жисмоний жиҳатдан такомил-лаштирилади, қадр-қимматини оширади. У жисмоний меҳнат билан ақлий меҳнатнинг бирлаштирилишини талаб қилди. “Ўқиш ҳам меҳнатдир ва меҳнат бўлиб қолади, аммо тўла маъноли меҳнат бўлиши лозим” – деб ҳисоблайди.

http://fayllar.org